Bộ đội Biên phòng (BĐBP) được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ làm nòng cốt, chuyên trách trong xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Do tính chất đặc thù, các đơn vị BĐBP phải đóng quân phân tán và hoạt động trên những địa bàn chiến lược xung yếu của Tổ quốc, nơi kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp, tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội diễn biến phức tạp. Đó cũng là nơi nhạy cảm về thực thi pháp luật, đối ngoại biên phòng, các thế lực thù địch và phản động tăng cường hoạt động chống phá... đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng không chỉ nắm vững pháp luật để thực hiện cho đúng, mà còn phải hiểu sâu sắc luật pháp nhằm vận dụng vào chức trách, nhiệm vụ được giao; đồng thời, tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), nhằm giúp quần chúng nhân dân hiểu rõ, nắm vững, thực hiện và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật của Nhà nước.

BĐBP tỉnh Bình Định phát tài liệu pháp luật về chủ quyền biển, đảo cho ngư dân
 

Đứng trước yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền nhằm phục vụ cho nhu cầu hội nhập quốc tế và trước yêu cầu xây dựng BĐBP theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trong tình hình mới; Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP luôn coi trọng triển khai mô hình “Ngày Pháp luật” gắn với công tác tuyên truyền, PBGDPL trong đảng viên, cán bộ, chiến sỹ và đồng bào các dân tộc nơi biên giới. Hàng năm, căn cứ vào các chỉ thị, thông tư, hướng dẫn của Bộ Quốc phòng về thực hiện “Ngày Pháp luật” gắn với triển khai công tác PBGDPL, nhất là thực hiện Đề án của Chính phủ về “Tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2013 - 2016”; Thường vụ Đảng ủy BĐBP đã ra Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác này và xây dựng văn bản chỉ đạo BĐBP các tỉnh, thành, cơ quan, đơn vị quán triệt, nghiêm túc tổ chức thực hiện theo phân cấp. Cơ quan chính trị các cấp xây dựng kế hoạch, đề cương, bồi dưỡng báo cáo viên và chủ động hướng dẫn các đơn vị tiến hành công tác PBGDPL phù hợp với đặc điểm, tình hình nhiệm vụ của đơn vị mình. Nhờ chỉ đạo quyết liệt và thực hiện tốt công tác quán triệt nhiệm vụ, nên nhận thức của cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị các cấp trong toàn lực lượng về công tác PBGDPL và việc triển khai mô hình “Ngày Pháp luật” gắn với công tác PBGDPL không ngừng được nâng lên.
 

Qua 4 năm thực hiện “Ngày Pháp luật” gắn với tuyên truyền PBGDPL và triển khai Đề án “Tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo”, công tác PBGDPL đã được BĐBP triển khai mạnh mẽ ở các cơ quan, đơn vị thuộc BĐBP và triển khai rộng khắp tại 1.110 xã, phường, 227 huyện, thị của 44 tỉnh, thành phố biên giới, hải đảo; với nhiều hình thức, biện pháp tuyên truyền PBGDPL khác nhau, như: tuyên truyền, PBGDPL thông qua họp thôn, bản; tổ chức giao ban, hội nghị tại xã, phường, thị trấn, giao lưu văn hóa, văn nghệ; tổ chức cho các già làng, trưởng thôn và đồng bào các dân tộc của các thôn, làng chào cờ Tổ quốc vào các buổi sáng thứ hai đầu tuần, trong đó kết hợp với phổ biến, tuyên truyền những nội dung pháp luật sát với cuộc sống của bà con. Ngoài ra, các đơn vị BĐBP còn chú trọng xây dựng, củng cố tủ sách, ngăn sách pháp luật; kiện toàn, bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên tuyên truyền pháp luật; phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương để tổ chức tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng và các Bộ, ngành ban hành có liên quan đến công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và hoạt động sản xuất, kinh doanh của các cơ quan, doanh nghiệp và cá nhân ở khu vực biên giới cho cán bộ và nhân dân, các lực lượng ở khu vực biên giới nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới; chấp hành tốt các chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng, Nhà nước, nhất là các chính sách, văn bản pháp luật liên quan đến quản lý, bảo vệ biên giới, các vấn đề về chủ quyền biển, đảo; về công tác phân giới, cắm mốc; âm mưu, thủ đoạn hoạt động lợi dụng dân tộc, tôn giáo và hoạt động của các loại tội phạm. Ngoài ra, việc thực hiện PBGDPL thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là hệ thống loa truyền thanh ở cơ sở, qua các hoạt động trợ giúp pháp lý, xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước ở thôn, buôn, tổ dân phố, hòa giải ở cơ sở... cũng được các cơ quan, đơn vị chú trọng, triển khai và đạt hiệu quả cao.
 

Thực hiện Đề án “Tăng cường PBGDPL cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo, giai đoạn 2013 - 2016”, Bộ Tư lệnh BĐBP đã biên soạn 15 chuyên đề, 24 loại tờ rơi, tờ gấp với số lượng 21.770.000 tờ tuyên truyền về pháp luật; mua 40 đầu sách pháp luật với tổng số 317.500 cuốn; liên hệ với Đài Truyền hình Việt Nam, Ủy ban Biên giới Quốc gia (Bộ Ngoại giao), Bộ Tư pháp xây dựng được 28 tiểu phẩm pháp luật, in 418.000 đĩa có nội dung tuyên truyền, PBGDPL cấp cho các đơn vị. Mua sắm 300 bộ máy chiếu, 800 cụm loa truyền thanh, 100 ca-mê-ra, 4 cụm loa truyền thanh trên biển, 50 bộ âm thanh tuyên truyền lưu động cho đội tuyên truyền văn hóa, 619 ti vi các loại, 600 ổ cứng lưu tài liệu, 561 đầu DVD vi tính, 510 đầu thu kỹ thuật số cấp cho các đơn vị và mua 1 máy photocopy, 2 máy in phục vụ Ban Chỉ đạo; tổ chức 30.512 buổi tuyên truyền về pháp luật, với 613.205 lượt người tham gia; tiến hành trên 6.000 buổi biểu diễn văn hóa, văn nghệ, chiếu phim phục vụ nhân dân, được cấp ủy, chính quyền các địa phương và quần chúng nhân dân đánh giá cao... Nhờ đó đã góp phần quan trọng nâng cao nhận thức pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo; tình hình an ninh trật tự ở các xã, phường biên giới, hải đảo ngày càng ổn định; ý thức quốc gia, quốc giới và ý thức chấp hành quy chế, quy định về bảo vệ biên giới được nâng lên; nhiều hủ tục lạc hậu được hạn chế, loại bỏ; tệ nạn xã hội giảm; tình trạng di cư tự do được hạn chế; tình hình kinh tế - xã hội có bước phát triển, đời sống nhân dân nhìn chung được cải thiện tốt hơn.
 

Từ những kết quả thực hiện Ngày Pháp luật trên đây của các đơn vị BĐBP những năm vừa qua, trong thời gian tới, để thực hiện tốt hơn Ngày Pháp luật trong cán bộ, chiến sỹ BĐBP và nhân dân khu vực biên giới, biển đảo, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào những giải pháp trọng tâm sau đây:

Một là, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương thực hiện mô hình “Ngày Pháp luật” phải gắn với việc thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác tuyên truyền, PBGDPL, nhất là Đề án “Tăng cường PBGDPL cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo, giai đoạn 2017 - 2021.
 

Hai là, tiếp tục kiện toàn Hội đồng Phối hợp, PBGDPL và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật các cấp theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, Thông tư số 42/2016/TT-BQP ngày 30/3/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định công tác PBGDPL trong Bộ Quốc phòng bảo đảm đủ số lượng, không ngừng nâng cao chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
 

Ba là, cần tiếp tục đa dạng hóa và đổi mới hình thức thực hiện “Ngày Pháp luật” đảm bảo nội dung được triển khai thực hiện trên cơ sở bám sát định hướng chỉ đạo về công tác PBGDPL của cấp trên, đồng thời phù hợp với điều kiện thực tế và đặc thù của từng đơn vị, địa phương, cộng đồng dân cư, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, người dân, nhất là người dân vùng biên giới, hải đảo và một số đối tượng đặc thù thuận lợi trong việc tiếp cận, tìm hiểu pháp luật.
 

Bốn là, chú trọng tuyên truyền miệng thông qua các hoạt động văn hoá, lễ hội, tuyên truyền lưu động; phổ biến qua các phương tiện thông tin đại chúng, trong đó, chú trọng phổ biến qua mạng lưới truyền thanh cơ sở phát bằng nhiều thứ tiếng (tiếng phổ thông và tiếng đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn) vào thời gian thích hợp để đồng bào dễ nghe và dễ tiếp thu; đề cao vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín và cán bộ hoà giải biên dịch; chuyển thể nội dung những nguyên tắc chung, cơ bản của pháp luật, những quy định của pháp luật liên quan đến đời sống hàng ngày sang tiếng đồng bào các dân tộc thiểu số và dưới dạng lời nói vần, tương tự như hình thức thể hiện và lưu truyền các luật tục, để tuyên truyền rộng rãi trong đồng bào, thông qua gia đình, các thế hệ trong dòng tộc, dần dần hình thành ý thức pháp luật.