Ông A.Mác-ti-nết được mọi người biết đến với cái tên thân mật: Tư lệnh Ruiz, là một trong nhóm 4 du kích Vê-nê-du-ê-la tham gia bắt cóc trung tá M.Xmô-len - tùy viên quân sự Đại sứ quán Mỹ tại Vê-nê-du-ê-la khi đó. Tới trước khi ông A.Mác-ti-nết mất vào ngày 21-2 vừa qua, ông là người du kích cuối cùng còn sống từng tham gia vụ bắt cóc nổi tiếng nói trên.

Vào những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ trước, các phong trào du kích phát triển mạnh mẽ tại Vê-nê-du-ê-la, trong đó có Lực lượng vũ trang giải phóng dân tộc (FALN) dưới sự chỉ huy của Tư lệnh Lu-ít Cô-rê-a (Luis Correa). Ông L.Cô-rê-a đã lên kế hoạch để 12 thành viên FALN, trong đó có A.Mác-ti-nết, bắt cóc tùy viên quân sự Mỹ M.Xmô-len nhằm đòi Nhà Trắng trả tự do cho anh Nguyễn Văn Trỗi lúc đó bị chính quyền Việt Nam cộng hòa bắt giam và bị kết án tử hình vì vụ đánh bom bất thành nhằm vào Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Rô-bớt Mắc Na-ma-ra (Robert McNamara) ngày 2-5-1964 tại cầu Công lý. Các du kích Vê-nê-du-ê-la yêu cầu thả anh Nguyễn Văn Trỗi để đổi lấy mạng M.Xmô-len.

Mỹ tuyên bố đồng ý với điều kiện của FALN và đề nghị các du kích Vê-nê-du-ê-la cho thêm thời gian, nhưng trên thực tế để mở chiến dịch săn lùng. Do khó khăn về thông tin và phải trốn chạy cùng M.Xmô-len nên các du kích tuyên bố thả M.Xmô-len và mong muốn chính quyền Mỹ cũng sẽ thả anh Nguyễn Văn Trỗi. Sau khi M.Xmô-len được thả 3 ngày, anh Nguyễn Văn Trỗi đã bị chế độ ngụy quyền xử bắn.

Sau đó, A.Mác-ti-nết bị bắt và tra tấn vô cùng dã man. Tòa án Quân sự Vê-nê-du-ê-la đã tuyên án 12 năm tù. 12 du kích tham gia vụ bắt cóc M.Xmô-len năm đó đều bị bắt và một người đã hy sinh. Ông A.Mác-ti-nết từng chia sẻ với báo giới rằng anh Nguyễn Văn Trỗi không bao giờ chết, anh sẽ sống mãi và nếu được làm lại ông vẫn sẽ làm như vậy. Ông từng khẳng định việc bắt cóc sĩ quan Mỹ là hành động thể hiện tình đoàn kết với Việt Nam, với thế giới tiến bộ.

TTXVN
Nguồn: qdnd.vn