Chấp hành mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng, từ tháng 6-1978, các lực lượng vũ trang Quân khu 7 (Sư đoàn 5, Sư đoàn 302 các đơn vị trực thuộc khác và lực lượng vũ trang các tỉnh) mở chiến dịch phản công đánh chiếm đường 7, sau đó phát triển tiến công từ Memot đến Snuol; kết hợp tiến công quân sự với tiến công chính trị, binh vận, làm tan rã một bộ phận quan trọng sinh lực địch, mở rộng hành lang và địa bàn kiểm soát, bảo vệ các địa phương tiếp tục hoàn thành xây dựng tuyến phòng thủ biên giới; đồng thời hỗ trợ cho lực lượng nổi dậy của Campuchia chống tập đoàn Pol Pot – Iêng Xary. Kết quả, các đơn vị vũ trang Quân khu đã đánh thiệt hại nặng và loại khỏi vòng chiến đấu 3 sư đoàn, 13 tiểu đoàn địch, giải phóng 3 huyện Krek, Memot, Snuol.
Mất đường 7, địch quyết giành lại địa bàn Snuol để ngăn chặn sự phát triển tiến công của Quân đội Việt Nam. Chúng tập trung lực lượng, tăng cường quân số, dùng thủ đoạn bu bám đánh nhỏ nhằm tiêu hao lực lượng, hòng đánh bật lực lượng của trở về bên kia biên giới. Từ ngày 1-8 đến tháng 12-1978, lực lượng vũ trang Quân khu 7 tiếp tục tổ chức chiến đấu phòng ngự và tiến công địch trên lấy hướng Snuol và bắc Tây Ninh. Trên hướng Snuol, Sư đoàn bộ binh 5 cùng các đơn vị binh chủng của Quân khu và lực lượng vũ trang tỉnh Sông Bé xây dựng các chốt phòng ngự lâm thời, liên tục đánh địch phản kích, lần lượt chiếm các trận địa của địch ở khu vực Sre Sat, Thpong Kong, Sở 3, Wat Snuol, ngã tư bắc cao điểm 142, Sở 4, Sở 2, cao điểm 106 phum Thpong, ngã ba lộ Đá, phum Kbal Trach, bảo vệ an toàn tuyến đường vận chuyển của ta trên đường 13a từ Dốc Lu về phía sau. Trong hơn 3 tháng chốt giữ Snuol, riêng Sư đoàn 5 đã tổ chức chiến đấu 216 trận bằng lực lượng bộ binh, 760 lần đánh bằng hỏa lực, loại khỏi vòng chiến đấu 3.024 tên địch. Trên hướng bắc Tây Ninh, Sư đoàn 302 cùng một số đơn vị binh chủng của Quân khu và bộ đội địa phương tỉnh Tây Ninh tổ chức chiến đấu phòng ngự trên khu vực Xa Mát, liên tục đánh địch bu bám tiến công, giữ vững trận địa. Từ 25-7 đến 15-11-1978, riêng Sư đoàn 302 đã tổ chức đánh 955 trận, loại khỏi vòng chiến đấu 768 tên, bảo vệ an toàn cho 2.800 dân Campuchia bị địch khủng bố đàn áp chạy sang Việt Nam lánh nạn. Phối hợp tác chiến với các lực lượng chủ lực Quân khu, lực lượng địa phương các tỉnh Tây Ninh, Sông Bé tăng cường hoạt động trên các hướng quốc lộ 1, 22, 13, xây dựng tuyến phòng thủ biên giới, huy động hàng vạn người đào đắp công sự, xây dựng làng xã chiến đấu và tổ chức chiến đấu bảo vệ địa bàn.
Đầu tháng 9-1978, lực lượng trinh sát đặc nhiệm của Quân khu liên hệ được với lực lượng ly khai do ông Chia Sim chỉ huy và một lực lượng ly khai khác do ông Heng Samrin chỉ huy. Trước đó, tại xã Long Giao (huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai), đơn vị vũ trang cách mạng đầu tiên của Campuchia lấy tên là “Lực lượng vũ trang cách mạng Đoàn kết cứu nước Campuchia” do ông Hun Xen chỉ huy đã được thành lập, mật danh là Đoàn 125. Được sự giúp đỡ (trang bị vũ khí và huấn luyện quân sự) của Quân khu 7, từ 125 cán bộ chiến sĩ ban đầu đã phát triển lên thành 15 tiểu đoàn, 75 đội công tác và 1 đội văn công với tổng quân số 9.368 người. Ngoài ra, còn nhiều đơn vị quân đội Khmer Đỏ ly khai đang hoạt động tại các khu rừng trên đất Campuchia.
Không thực hiện được ý đồ xâm lấn biên giới theo kế hoạch, Pol Pot tiếp tục tăng quân. Tính đến tháng 11-1978, lực lượng quân sự Khmer Đỏ có tổng số 170.000 người (chủ lực 120.000, địa phương 50.000), biên chế thành 23 sư đoàn, 23 trung đoàn. Mỗi huyện có 1 tiểu đoàn, mỗi xã có 1 trung đội. Với 19 trong tổng số 23 sư đoàn đã được điều lên biên giới Campuchia – Việt Nam, Pol Pot - Iêng Xary tiếp tục mở các cuộc tiến công qui mô lớn vào vùng biên giới Tây Nam của Tổ quốc ta. Riêng trên biên giới Quân khu 7, chúng tập trung 13 sư đoàn (trong 19 sư đoàn ở biên giới) đánh phá dọc biên giới các tỉnh Sông Bé, Tây Ninh và Long An. Đặc biệt chúng đã tập trung 3 sư đoàn tiến công vào Bến Sỏi với mục tiêu nhanh chóng chiếm thị xã Tây Ninh mở đường cho các bước phiêu lưu quân sự tiếp theo vào sâu nội địa Việt Nam, uy hiếp nghiêm trọng thành phố Hồ Chí Minh.
Tiếp tục phản công, không cho địch phục hồi phát triển lực lượng áp sát biên giới, chấp hành chỉ thị của Sở chỉ huy tiền phương Bộ Quốc phòng, Quân khu 7 mở chiến dịch phản công đánh chiếm các địa bàn xung quanh khu vực Snuol nhằm tiêu diệt sinh lực địch, giúp lực lượng vũ trang yêu nước chân chính Campuchia mở rộng địa bàn kiểm soát, giải phóng một bộ phận nhân dân, xây dựng căn cứ địa và xây dựng phát triển lực lượng.
Ngày 15-11-1978, chiến dịch mở màn. Trên hướng Snuol, Sư đoàn 5, Sư đoàn 303 và một số đơn vị độc lập khác tổ chức tiến công quân địch ở ngã ba Snuol, đánh chiếm các mục tiêu từ cầu Cat dal đến bắc ngã ba Snuol, Sở 4, cầu sông Solong và Soài Chịa. Trên hướng bắc Tây Ninh, Sư đoàn bộ binh 302 tổ chức đánh ngăn chặn các cuộc tiến công của địch ở Bến Cầu, Tà Hét, ngã ba Giếng Xây, Bạch Bột, Rừng Cấm, Hoà Hội, Bưng Rô, Cara Cham, Bến Sỏi. Từ ngày 20-11 đến ngày 20-12-1978, các lực lượng vũ trang Quân khu 7 đã tiến hành truy quét và đánh địch phản kích, giữ vững địa bàn Soài Chịa, ngăn chặn các mũi tiến công của địch ở hướng Tây Ninh, đồng thời chuẩn bị lực lượng, xây dựng kế hoạch tác chiến của Quân khu sẵn sàng phối hợp với lực lượng vũ trang yêu nước và nhân dân Campuchia thực hiện cuộc tổng tiến công giải phóng Phnom Penh và toàn bộ đất nước Campuchia khỏi ách thống trị của tập đoàn diệt chủng Pol Pot - Iêng Xary.
Từ tháng 6 đến tháng 12-1978 là giai đoạn, lực lượng vũ trang Quân khu 7 đã vừa tổ chức phòng ngự giữ chặt biên giới, vừa tổ chức phản công, mở chiến dịch đẩy địch sâu về đất Campuchia. Các đơn vị vũ trang của Quân khu phát triển nhanh chóng về số lượng và chất lượng, tác chiến hiệp đồng binh chủng tốt, tiêu diệt được nhiều sinh lực địch, loại khỏi vòng chiến đấu 8.189 tên, đánh thiệt hại nặng và loại khỏi vòng chiến đấu 3 sư đoàn địch. 116.221 lượt người với 1.193.075 ngày công cùng với hàng triệu tấn vật tư các loại được huy động để xây dựng tuyến phòng thủ biên giới và làng xã chiến đấu. Trong nội địa, Quân khu đã tiến hành truy quét, bảo vệ, giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội, hỗ trợ và tham gia đắc lực vào công cuộc cải tạo và xây dựng chủ nghĩa xã hội, tổ chức đón tiếp và tạo điều kiện sinh sống ổn định cho hàng vạn nhân dân Campuchia. Và, với sự giúp đỡ của nhân dân và lực lượng vũ trang Quân khu 7, lực lượng vũ trang yêu nước chân chính Campuchia hình thành và đang phát triển mạnh mẽ; cùng với một vùng đất đai được kiểm soát ngày càng mở rộng đã tạo ra những nhân tố hết sức quan trọng để nhân dân của đất nước Chùa Tháp đứng lên làm lại cuộc cách mạng, giải phóng đất nước khỏi họa diệt chủng!
(Còn nữa)