(QK7 Online) - Dân quân, tự vệ (DQTV) Việt Nam là một thành phần của LLVT Nhân dân. Xây dựng lực lượng DQTV hùng hậu, rộng khắp, có chất lượng cao là chủ trương chiến lược của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân, nhằm củng cố, tăng cường sức mạnh quân sự, quốc phòng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
LLVT Thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận làm sạch bờ biển.
Ngày 28-3-1935, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất, họp tại Ma Cao (Trung Quốc) đã ra Nghị quyết “về đội tự vệ”. Đây là nghị quyết khởi đầu cho tư tưởng vũ trang toàn dân và tư tưởng chiến tranh nhân dân với phong trào toàn dân đánh giặc của Đảng ta. Ngay sau khi có nghị quyết của Đảng, các đội tự vệ công nông mang tính chất là những tổ chức vũ trang quần chúng ra đời, tiền thân của các đội Cứu quốc quân, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân sau này. Từ nghị quyết ấy, ngày 29-1-1990, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) quyết định lấy ngày 28-3 hằng năm là ngày truyền thống của lực lượng DQTV Việt Nam. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.
Sự ra đời và hoạt động của các đội tự vệ, các tổ, tiểu đội du kích cứu quốc và các đội du kích tập trung ở các căn cứ, các địa phương làm nòng cốt cho nhân dân khởi nghĩa từng phần, tiến tới tổng khởi nghĩa, giành thắng lợi trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Trong các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, với những điều kiện hết sức khó khăn gian khổ, bằng các loại vũ khí thô sơ tự tạo và vũ khí lấy được của địch, lực lượng dân quân, du kích và tự vệ cùng các đơn vị chủ lực và Nhân dân xây dựng làng, xã chiến đấu, kiên cường bám đất, bám dân, bám địa bàn, tổ chức các trận đánh tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận lớn lực lượng địch. Lực lượng DQTV đã bắn rơi, bắn cháy nhiều máy bay, ca nô, tàu chiến của địch, cùng với bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương lập nên những chiến công oanh liệt, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, DQTV là LLVT quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác; là thành phần của LLVT Nhân dân; là lực lượng bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân, tài sản của Nhà nước, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương. Đặc biệt, DQTV biển thực sự là lực lượng quan trọng phối hợp cùng các lực lượng trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, bảo vệ ngư dân, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu; khẳng định chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của nước ta, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ xung đột vũ trang, phát triển kinh tế biển; chủ động phát hiện âm mưu, thủ đoạn của địch ngay từ sớm, từ xa. Cấp ủy Đảng các cấp quán triệt và cụ thể hóa đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng LLVT, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo đảm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV và lực lượng DBĐV. Theo đó, cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo cơ quan quân sự địa phương tổ chức triển khai xây dựng DQTV có số lượng hợp lý, có chất lượng chính trị tốt; tổ chức biên chế chặt chẽ, trang bị vũ khí phù hợp; được giáo dục chính trị, pháp luật, huấn luyện quân sự toàn diện, thiết thực; khả năng sẵn sàng chiến đấu và sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, thực sự là lực lượng chính trị tin cậy của cấp ủy, chính quyền địa phương và Nhân dân.
Trên cơ sở quy định của Luật DQTV, cơ quan quân sự địa phương chủ động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp, ban hành nghị quyết, chỉ thị, văn bản quy phạm pháp luật về công tác quốc phòng, quân sự địa phương, công tác DQTV cấp mình. Phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức tuyên truyền đến toàn dân, tạo được sự chuyển biến căn bản về nhận thức, nâng cao trách nhiệm trong việc xây dựng DQTV theo quy định của pháp luật về DQTV. Đến nay, 100% tỉnh, thành phố xây dựng Đề án xây dựng DQTV của địa phương, xây dựng hệ thống các kế hoạch về công tác DQTV theo đúng quy định pháp luật và sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, dự toán kinh phí bảo đảm cho hoạt động của lực lượng DQTV.
Để tiếp tục xây dựng lực lượng DQTV đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình mới, cần thực hiện tốt mấy giải pháp cơ bản sau:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các văn bản chỉ thị, nghị quyết của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng lực lượng DQTV. Đặc biệt là triển khai có hiệu quả Luật DQTV, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, bồi dưỡng, tập huấn pháp luật về DQTV bằng nhiều hình thức, phương pháp cho các đối tượng, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ trì các cấp và đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã, cơ quan, tổ chức, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn dân đối với công tác DQTV. Cấp ủy, chính quyền các cấp cần nắm chắc kết quả công tác DQTV của địa phương, đánh giá đúng tình hình, làm rõ những nguyên nhân tồn tại, khuyết điểm, bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện; đồng thời xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng DQTV đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình mới; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước đối với công tác DQTV; chỉ đạo nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của DQTV.
Hai là, thực hiện nghiêm chế độ đăng ký, quản lý DQTV, đề xuất các biện pháp quản lý lực lượng, thường xuyên kiểm tra, bổ sung, thay thế kịp thời những trường hợp xin đăng ký tạm vắng, chuyển đi nơi khác. Tuyển chọn, sắp xếp đúng, đủ thành phần lực lượng theo quy định, khắc phục tình trạng mất cân đối lực lượng vùng, miền. Người đứng đầu các doanh nghiệp trong cả nước cần chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về quốc phòng, an ninh, pháp luật về DQTV, triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 83 ngày 25/6/2012 của Bộ Quốc phòng và Hướng dẫn số 1134 ngày 09/7/2012 của Bộ Tổng Tham mưu về việc tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ trong các doanh nghiệp Quân đội.
Ba là, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã đạt trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở; bồi dưỡng, tập huấn cán bộ DQTV, giáo dục chính trị, pháp luật, huấn luyện quân sự cho DQTV theo quy định pháp luật; tập trung bồi dưỡng, nâng cao trình độ, năng lực, khả năng tổ chức, chỉ huy, huấn luyện của đội ngũ cán bộ các cấp, thực hiện huấn luyện theo phân cấp. Thực hiện nghiêm quy chế phối hợp hoạt động giữa các lực lượng, chế độ giao ban, thông báo tình hình, rút kinh nghiệm để nâng cao trách nhiệm, khả năng của mỗi lực lượng, giải quyết những bất cập nảy sinh, đề xuất, bổ sung vào quy chế những nội dung mới trong quá trình phối hợp hoạt động của DQTV với các lực lượng.
Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, thực hiện các văn bản pháp luật về quốc phòng, quân sự địa phương, DQTV ở từng cấp; phát hiện, đề xuất, kiến nghị và có biện pháp xử lý kịp thời những nội dung bất cập, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện; tổ chức sơ, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện, rút kinh nghiệm về công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về quốc phòng, quân sự địa phương, pháp luật về DQTV; xác định những chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng DQTV tiếp theo.
Xây dựng DQTV là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Do đó, công tác xây dựng DQTV phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, có chất lượng và đạt hiệu quả. Đây là nhiệm vụ lâu dài nên cần phải có sự nhận thức thống nhất, đầy đủ về vị trí, vai trò quan trọng của công tác xây dựng lực lượng DQTV của các đơn vị, địa phương cơ sở; quyết tâm đưa công tác xây dựng DQTV đi vào nền nếp, ngày càng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Sự ra đời và hoạt động của các đội tự vệ, các tổ, tiểu đội du kích cứu quốc và các đội du kích tập trung ở các căn cứ, các địa phương làm nòng cốt cho nhân dân khởi nghĩa từng phần, tiến tới tổng khởi nghĩa, giành thắng lợi trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Trong các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, với những điều kiện hết sức khó khăn gian khổ, bằng các loại vũ khí thô sơ tự tạo và vũ khí lấy được của địch, lực lượng dân quân, du kích và tự vệ cùng các đơn vị chủ lực và Nhân dân xây dựng làng, xã chiến đấu, kiên cường bám đất, bám dân, bám địa bàn, tổ chức các trận đánh tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận lớn lực lượng địch. Lực lượng DQTV đã bắn rơi, bắn cháy nhiều máy bay, ca nô, tàu chiến của địch, cùng với bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương lập nên những chiến công oanh liệt, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, DQTV là LLVT quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác; là thành phần của LLVT Nhân dân; là lực lượng bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân, tài sản của Nhà nước, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương. Đặc biệt, DQTV biển thực sự là lực lượng quan trọng phối hợp cùng các lực lượng trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, bảo vệ ngư dân, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu; khẳng định chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của nước ta, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ xung đột vũ trang, phát triển kinh tế biển; chủ động phát hiện âm mưu, thủ đoạn của địch ngay từ sớm, từ xa. Cấp ủy Đảng các cấp quán triệt và cụ thể hóa đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng LLVT, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo đảm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV và lực lượng DBĐV. Theo đó, cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo cơ quan quân sự địa phương tổ chức triển khai xây dựng DQTV có số lượng hợp lý, có chất lượng chính trị tốt; tổ chức biên chế chặt chẽ, trang bị vũ khí phù hợp; được giáo dục chính trị, pháp luật, huấn luyện quân sự toàn diện, thiết thực; khả năng sẵn sàng chiến đấu và sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, thực sự là lực lượng chính trị tin cậy của cấp ủy, chính quyền địa phương và Nhân dân.
Trên cơ sở quy định của Luật DQTV, cơ quan quân sự địa phương chủ động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp, ban hành nghị quyết, chỉ thị, văn bản quy phạm pháp luật về công tác quốc phòng, quân sự địa phương, công tác DQTV cấp mình. Phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức tuyên truyền đến toàn dân, tạo được sự chuyển biến căn bản về nhận thức, nâng cao trách nhiệm trong việc xây dựng DQTV theo quy định của pháp luật về DQTV. Đến nay, 100% tỉnh, thành phố xây dựng Đề án xây dựng DQTV của địa phương, xây dựng hệ thống các kế hoạch về công tác DQTV theo đúng quy định pháp luật và sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, dự toán kinh phí bảo đảm cho hoạt động của lực lượng DQTV.
Để tiếp tục xây dựng lực lượng DQTV đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình mới, cần thực hiện tốt mấy giải pháp cơ bản sau:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các văn bản chỉ thị, nghị quyết của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng lực lượng DQTV. Đặc biệt là triển khai có hiệu quả Luật DQTV, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, bồi dưỡng, tập huấn pháp luật về DQTV bằng nhiều hình thức, phương pháp cho các đối tượng, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ trì các cấp và đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã, cơ quan, tổ chức, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn dân đối với công tác DQTV. Cấp ủy, chính quyền các cấp cần nắm chắc kết quả công tác DQTV của địa phương, đánh giá đúng tình hình, làm rõ những nguyên nhân tồn tại, khuyết điểm, bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện; đồng thời xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng DQTV đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình mới; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước đối với công tác DQTV; chỉ đạo nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của DQTV.
Hai là, thực hiện nghiêm chế độ đăng ký, quản lý DQTV, đề xuất các biện pháp quản lý lực lượng, thường xuyên kiểm tra, bổ sung, thay thế kịp thời những trường hợp xin đăng ký tạm vắng, chuyển đi nơi khác. Tuyển chọn, sắp xếp đúng, đủ thành phần lực lượng theo quy định, khắc phục tình trạng mất cân đối lực lượng vùng, miền. Người đứng đầu các doanh nghiệp trong cả nước cần chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về quốc phòng, an ninh, pháp luật về DQTV, triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 83 ngày 25/6/2012 của Bộ Quốc phòng và Hướng dẫn số 1134 ngày 09/7/2012 của Bộ Tổng Tham mưu về việc tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ trong các doanh nghiệp Quân đội.
Ba là, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã đạt trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở; bồi dưỡng, tập huấn cán bộ DQTV, giáo dục chính trị, pháp luật, huấn luyện quân sự cho DQTV theo quy định pháp luật; tập trung bồi dưỡng, nâng cao trình độ, năng lực, khả năng tổ chức, chỉ huy, huấn luyện của đội ngũ cán bộ các cấp, thực hiện huấn luyện theo phân cấp. Thực hiện nghiêm quy chế phối hợp hoạt động giữa các lực lượng, chế độ giao ban, thông báo tình hình, rút kinh nghiệm để nâng cao trách nhiệm, khả năng của mỗi lực lượng, giải quyết những bất cập nảy sinh, đề xuất, bổ sung vào quy chế những nội dung mới trong quá trình phối hợp hoạt động của DQTV với các lực lượng.
Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, thực hiện các văn bản pháp luật về quốc phòng, quân sự địa phương, DQTV ở từng cấp; phát hiện, đề xuất, kiến nghị và có biện pháp xử lý kịp thời những nội dung bất cập, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện; tổ chức sơ, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện, rút kinh nghiệm về công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về quốc phòng, quân sự địa phương, pháp luật về DQTV; xác định những chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng DQTV tiếp theo.
Xây dựng DQTV là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Do đó, công tác xây dựng DQTV phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, có chất lượng và đạt hiệu quả. Đây là nhiệm vụ lâu dài nên cần phải có sự nhận thức thống nhất, đầy đủ về vị trí, vai trò quan trọng của công tác xây dựng lực lượng DQTV của các đơn vị, địa phương cơ sở; quyết tâm đưa công tác xây dựng DQTV đi vào nền nếp, ngày càng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Thiếu tướng Phạm Quang Ngân, Cục trưởng Cục Dân quân tự vệ, Bộ Tổng Tham mưu
DỰ BÁO THỜI TIẾT
