Rót tiền quá mức quy định vào trái phiếu một công ty bất động sản, quỹ đầu tư thuộc MBBank bị phạt.

Công ty Quản lý quỹ đầu tư MB (MB Capital) được thành lập năm 2006, là một trong số những Công ty quản lý quỹ đầu tiên tại Việt Nam, được Ủy ban chứng khoán Nhà nước cấp phép hoạt động tất cả các nghiệp vụ dành cho công ty quản lý quỹ.

Tại thời điểm thanh tra, nghiệp vụ kinh doanh được cấp phép của công ty bao gồm: Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán; Quản lý danh mục đầu tư chứng khoán; Tư vấn đầu tư chứng khoán. Vốn điều lệ của công ty tại thời điểm 31/12/2023 và 30/9/2024 là 356.174,5 triệu đồng. Công ty là công ty con của Ngân hàng TMCP Quân Đội (MBBank) (sở hữu 90,77% vốn điều lệ Công ty).

Trong kỳ thanh tra, công ty có 04 quỹ mở đang hoạt động là Quỹ Đầu tư Trái phiếu MB (MBBOND), Quỹ Đầu tư Giá trị MBCapital (MBVF), Quỹ Đầu tư Tăng trưởng Bordier-MB Flagship (BMFF) và Quỹ Đầu tư Trái phiếu dòng tiền linh hoạt MB (MBAM); 01 quỹ thành viên đang hoạt động là Quỹ Đầu tư Rhodium Venture Capital (RVCF) và 01 quỹ thành viên đang giải thể là Quỹ Đầu tư Japan Asia MB Capital (JAMBF).

Kết luận thanh tra của UBCKNN cho thấy nhiều vi phạm trong hoạt động của MB Capital, đặc biệt liên quan đến việc quản lý danh mục đầu tư của Quỹ MBBOND và quá trình giải thể Quỹ Đầu tư Japan Asia MB Capital.

Trong đó, Quỹ Đầu tư Trái phiếu MB (MBBOND) được thành lập dưới hình thức Quỹ mở theo Giấy chứng nhận đăng ký lập quỹ số 32/GCN-UBCK do UBCKNN cấp ngày 26/3/2018, với vốn điều lệ ban đầu là 64.200 triệu đồng, thời gian hoạt động: không xác định. Ngân hàng giám sát là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Thành (BIDV Hà Thành). Đại lý chuyển nhượng là Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC).

Quỹ có 03 thành viên Ban đại diện quỹ và 02 thành viên ban điều hành quỹ. Đại lý phân phối gồm: MB Capital; CTCP Chứng khoán MB; CTCP Chứng khoán Nhật Bản; CTCP Fincorp; CTCP Chứng khoán VNDIRECT; CTCP Digi Invest. Số lượng nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ quỹ tại ngày 30/9/2024 là 6.691 nhà đầu tư.

Thanh tra UBCKNN yêu cầu công ty thực hiện ngay các biện pháp chấn chỉnh, khắc phục sau thanh tra trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký kết luận thanh tra. Báo cáo kết quả gửi về Thanh tra UBCKNN trong vòng 05 ngày, kể từ ngày hết thời hạn chấn chỉnh, khắc phục.

Ngoài những sai phạm liên quan đến Quỹ MBBOND, kết luận thanh tra cũng đề cập đến việc chậm trễ trong quá trình giải thể Quỹ Đầu tư Japan Asia MB Capital. Theo Công văn số 250/CV-MBC ngày 8/4/2022, MB Capital đã đề nghị UBCKNN chấp thuận việc giải thể quỹ này và nhận được sự đồng ý.

Theo đó, MB Capital đã có Công văn số 250/CV-MBC ngày 08/4/2022 gửi UBCKNN đề nghị giải thể Quỹ JAMBF và được UBCKNN chấp thuận. Ngày 26/5/2022, Quỹ đã hoàn tất việc thanh lý tài sản. Đến nay, Quỹ vẫn chưa thực hiện hoàn tất việc giải thể do vẫn còn phải thu khoản cổ tức từ Công ty cổ phần Sông Đà 6 là 1.141,7 triệu đồng đã được gia hạn thanh toán đến ngày 31/12/2024. Khoản này đã được trích lập dự phòng phải thu khó đòi 100% trước thời điểm giải thể Quỹ ngày 28/5/2022. Quỹ đã thực hiện báo cáo UBCKNN về việc giải thể Quỹ JAMBF tại Công văn số 790/CV-MBC ngày 11/6/2024.

Tại thời điểm 30/9/2024, danh mục đầu tư của Quỹ MBBOND gồm 02 trái phiếu niêm yết, tiền và các khoản tương đương tiền và tài sản khác.

Kết luận thanh tra nêu rõ, theo báo cáo giám sát của BIDV Hà Thành ngày 23/11/2022 và 08/12/2022, tỉ lệ đầu tư vào trái phiếu NVL122001 phát hành bởi CTCP Tập đoàn địa ốc Nova của Quỹ MBBOND đã vượt hạn mức quy định tại Thông tư số 98/2020/TT-BTC ngày 16/11/2020 của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn hoạt động và quản lý quỹ đầu tư chứng khoán (Thông tư số 98/2020/TT-BTC), cụ thể:

+ Tại kì định giá 22/11/2022, trái phiếu NVL122001 chiếm 21,11% tổng giá trị tài sản của Quỹ MBBOND, vượt quá tỉ lệ 20% theo quy định tại điểm c khoản 4 Điều 35 Thông tư số 98/2020/TT-BTC;

+ Tại kì định giá 07/12/2022, trái phiếu NVL122001 chiếm 33% tổng giá trị tài sản của Quỹ MBBOND, vượt quá tỉ lệ 30% theo quy định tại điểm d khoản 4 Điều 35 Thông tư số 98/2020/TT-BTC.

Theo báo cáo giám sát của BIDV Hà Thành ngày 23/02/2023 và ngày 08/3/2023, Quỹ MBBOND không thể điều chỉnh lại cơ cấu danh mục đầu tư trong thời hạn 03 tháng kể từ thời điểm phát sinh sai lệch theo quy định tại khoản 6 Điều 35 Thông tư số 98/2020/TT-BTC.

Theo báo cáo giám sát của BIDV Hà Thành, tại kì định giá 30/9/2024, trái phiếu NVL122001 chiếm 87,04% tổng giá trị tài sản của Quỹ MBBOND, như vậy cơ cấu danh mục đầu tư của Quỹ MBBOND tại kỳ định giá ngày 23/02/2023, 08/3/2023, 30/9/2024 vi phạm quy định tại điểm c và điểm d khoản 4 Điều 35 Thông tư số 98/2020/TT-BTC.

Theo đó, thanh tra UBCKNN kiến nghị UBCKNN xem xét xử phạt vi phạm hành chính theo quy định pháp luật đối với MB Capital. Thanh tra UBCKNN cũng đề nghị công ty khẩn trương có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục vi phạm, điều chỉnh lại cơ cấu danh mục đầu tư của Quỹ MBBOND.

Theo Báo cáo hoạt động của Quỹ MBBOND kì tháng 09/2024, doanh thu từ hoạt động đầu tư (lũy kế) của Quỹ MBBOND là 16.351 triệu đồng, kết quả hoạt động đầu tư (lũy kế) là 13.678 triệu đồng. Sau kết luận thanh tra nói trên, Thanh tra, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với MB Capital số tiền 92,5 triệu đồng vì đã có hành vi vi phạm hành chính:

Không tuân thủ tỷ lệ đầu tư (Theo báo cáo giám sát của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh Hà Thành, tại các ngày 23/02/2023, ngày 08/3/2023 và ngày 30/9/2024, cơ cấu danh mục đầu tư của Quỹ Đầu tư Trái phiếu MB vượt quá tỷ lệ theo quy định).