|
Thơ tình cuối mùa thu
Cuối trời mây trắng bay
Lá vàng thưa thớt quá
Phải chăng lá về rừng
Mùa thu đi cùng lá
Mùa thu ra biển cả
Theo dòng nước mênh mang
Mùa thu vào hoa cúc
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Là của mùa thu cũ
Chợt làn gió heo may
Thổi về xao động cả:
Lối đi quen bỗng lạ
Cỏ lật theo chiều mây
Đêm về sương ướt má
Hơi lạnh qua bàn tay
Tình ta như hàng cây
Đã qua mùa gió bão
Tình ta như dòng sông
Đã yên ngày thác lũ
Thời gian như là gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại...
- Kìa bao người yêu mới
Đi qua cùng heo may
Nguồn: Tự hát, Xuân Quỳnh,
NXB Tác phẩm mới, 1984
|
Nếu như Xuân Diệu được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình” thì Xuân Quỳnh cũng được độc giả yêu quí gọi là “nữ hoàng của thơ tình yêu”. Tình yêu là đề tài muôn thuở của nhân loại, của thi ca. Đã có rất nhiều nhà thơ nổi tiếng với những bài thơ tình bất hủ- Xuân Quỳnh cũng thế. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Trái tim hồn hậu của người nữ thi sĩ này luôn khát khao hạnh phúc, tha thiết với cuộc đời. Đó là một cái tôi yêu nồng nhiệt, táo bạo mà tha thiết dịu dàng, giàu trực cảm, nhiều suy tư mà chung thủy. Những thi phẩm của nữ sĩ được người đọc yêu quí và nồng nhiệt đón nhận như: Thuyền và biển, Sóng, Tự hát, Thơ tình cho bạn trẻ... và đặc biệt là Thơ tình cuối mùa thu.
Bài thơ như một bản nhạc du dương và êm ái thấm vào tâm hồn người đọc. Xuân Quỳnh viết bài thơ này khi chị không còn ở tuổi đôi mươi nữa. Chị đã trở thành người phụ nữ từng trải mọi biến động của cuộc đời. Tình yêu trong bài thơ không phải là tình yêu còn tươi mới của tuổi đôi mươi, mà là tình yêu đã chín, đã nếm trải. Bài thơ được mở ra bằng hình ảnh mùa thu: Cuối trời mây trắng bay/ Lá vàng thưa thớt quá/ Phải chăng lá về rừng/ Mùa thu đi cùng lá. Những câu thơ gợi lên cảm giác bâng khuâng, tiếc nuối đến nao lòng, khiến cho những trái tim đa cảm phải run lên thổn thức khi thả hồn mình vào khoảnh khác thu mênh mang trong bài thơ. Nhịp thơ nhẹ nhàng, trầm buồn. Một khung cảnh rất thường vào cuối mùa thu thế mà ta nghe câu thơ cứ như một tiếng kêu rên bất giác bật lên, nghẹn ngào, như một niềm thảng thốt. Mùa thu, cảnh vật của mùa thu như đang tan biến vào đất trời “đi cùng lá, ra biển cả, theo dòng nước, vào hoa cúc…” mùa thu đang sắp đi qua và sẽ đi qua. Thế thì còn lại gì? “Chỉ còn anh và em”. Vâng, tất cả có thể qua đi, có thể sẽ không còn tồn tại trên cõi đời này nữa nhưng anh và em thì vẫn còn mãi với nhau. Anh và em - tình yêu của anh và em sẽ không tàn đi, không thể qua đi như mùa thu ấy được, hai chúng ta sẽ mãi mãi như lúc ban đầu, như “mùa thu cũ”. Nhà thơ khẳng đinh lại một lần nữa: “Chỉ còn anh và em/Cùng tình yêu ở lại”…Tình yêu đã được vĩnh viễn hoá, trở nên trường tồn cùng thời gian. Nhà thơ đã thể hiện khát khao tình yêu của mình thật mạnh mẽ. Ở đây ta cũng bắt gặp một người phụ nữ có trái tim tình yêu thật chung thủy.
Ngôn ngữ bài thơ không cầu kỳ, hoa mỹ mà rất giản dị, chân thành như chính nỗi lòng của Xuân Quỳnh. Tịếng thơ chính là tiếng lòng của chị, tiếng hát của trái tim đang dặt dìu theo sóng nhạc tình yêu. Thứ tình yêu đã đi qua những va đập, những đau đớn của cuộc đời và vẫn chân thành chờ đợi, tin tưởng bằng cả sự trinh bạch của tâm hồn đấy chính là vẻ đẹp vĩnh hằng, sức mạnh vĩnh cửu của thơ và con người Xuân Quỳnh. Đọc thơ Xuân Quỳnh ta có cảm giác như là nước tuôn ra từ mạch nguồn trong trẻo, mát lành và vô tận. Là hương tỏa ra từ vườn hoa đương thì hương sắc. Lời thơ của chị như đang nói hộ lòng ta. Bài thơ đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu chắp cánh với những giai điệu âm nhạc trữ tình tài hoa. Và nó nhanh chóng trở thành một trong những “bản tình ca mùa thu” đẹp đến nao lòng về tình yêu đôi lứa. Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu nhiều lần nói với công chúng yêu nhạc rằng: “Trong các nhà thơ, tôi thích nhất Xuân Quỳnh, bởi thơ của Quỳnh giản dị, dễ hiểu mà sâu lắng. Đó là lời của người phụ nữ có tình yêu da diết với người mình yêu, vì thế tôi thật may mắn làm cái việc của người viết nhạc, phổ thơ và nâng thêm cho bài thơ bay lên bầu trời... mùa thu”.
Như Mai
