(QK7 Online) - Có một mùa hoa cải
Nở vàng bên bến sông
Em đương thì con gái
Đợi tôi chưa lấy chồng.
Tôi rụt rè không dám
Hái một bông cải ngồng
Sợ làm con bướm trắng
Giật mình bay sang sông.
Qua bao mùa hoa cải
Chỉ mình tôi biết thôi
Mình tôi không dám hái
Hoa cải bay về trời.
Bâng khuâng chiều làng bãi
Không còn hoa cải ngồng
Ai xui tôi trở lại
Ngày em đi lấy chồng.
Tôi lại gieo hạt cải
Lại âm thầm đợi mong
Có một người con gái
Đợi tôi chưa lấy chồng
Nghiêm Thị Hằng
Mùa hoa cải - Chuyện tình từ thơ đến nhạc
Có một loài hoa khiêm nhường và giản dị thường nở vàng dọc triền sông mỗi độ Đông về: hoa cải! Sự rực rỡ của cả một triền sông vào mùa hoa cải có thể làm xiêu lòng bất cứ một tâm hồn lãng mạn nào. Loài hoa ấy cũng đã đi vào thơ ca nhạc hoạ làm say đắm lòng người. Cũng cảm xúc trước loài hoa ấy nhà báo, nhà thơ Nghiêm Thị Hằng đã sáng tác nên bài thơ Mùa hoa cải. Và nhạc sĩ Lê Vinh từ bài thơ đó mà lại sáng tác nên một bài hát cùng tên rất ấn tượng. Với bài thơ, ca khúc ấy dường như đã có một mùa hoa cải vàng rực trong lòng người yêu thơ, yêu nhạc.
Mùa hoa cải của nhà thơ Nghiêm Thị Hằng là một bài thơ tình nói về một mối tình dang dở của một chàng trai rụt rè, nhút nhát, yêu mà không dám ngỏ lời. Đó là một tình yêu mộng ảo được lồng trong khung cảnh êm ái, dịu dàng, thanh bình của làng quê: “Có một mùa hoa cải/ Nở vàng bên bến sông/ Em đương thì con gái/ Đợi tôi chưa lấy chồng”. Mùa hoa cải trở thành biểu tượng cho tình yêu rực rỡ và mong manh ấy. Nó mong manh, có lẽ do tình yêu đầu đời của hai người còn rất trẻ; cũng có lẽ do sự rụt rè, nhút nhát, vụng về của chàng trai… mà tình yêu đẹp đẽ kia cứ âm thầm đơm hoa mà chẳng bao giờ kết trái: “Tôi rụt rè không dám/ Hái một bông cải ngồng/ Sợ làm con bướm trắng/ Giật mình bay sang sông”. Tình yêu ấy đối với chàng trai thật giản dị, thơ mộng nhưng cũng rất thiêng liêng, mong manh dễ vỡ. Chỉ sợ tình yêu vụt mất khi khẽ chạm tay vào. Và tình yêu cứ thế lớn lên theo thời gian ngày càng sâu đậm: “Qua bao mùa hoa cải/ Chỉ mình tôi biết thôi/ Mình tôi không dám nói/ Hoa cải bay về trời”. Lời thơ như lời ru buồn man mác về sự ly tán khổ đau, và rồi người con gái ấy đã đi lấy chồng để lại nỗi buồn thấm đẫm, bàng bạc khắp bãi sông. Những câu thơ cất lên đầy tâm trạng khiến lòng người chùng xuống, xao xuyến tâm hồn: “Bâng khuâng chiều làng bãi”. Có được cảm giác ấy, phải là người đã rất nặng lòng với làng quê, với kỉ niệm, với tình yêu lãng mạn thưở nào, gắn chặt với sắc nắng, sắc hoa cải, trải vàng khắp bến sông quê. Có hão huyền không, có mộng ảo không khi chàng trai tiếp tục chờ đợi một mùa sau, một mùa hoa cải khác: “Tôi lại gieo hạt cải/ Lại âm thầm đợi mong/ Có một người con gái/ Đợi tôi chưa lấy chồng”.
Từ câu chuyện buồn về tình yêu dang dở, nhạc sĩ Lê Vinh đã viết lại bài thơ ấy thành một câu chuyện khác với âm điệu da diết, nhẹ nhàng, sâu lắng. Đó là câu chuyện tình giữa cô gái tuổi đương xuân với người thương, một người lính ra đi mãi không về, một ca khúc xúc động về một chuyện tình đầy trắc trở, đau thương thời chiến: “Có một mùa hoa cải/ Nắng vàng trong mê mải/ Cầm tay em bối rối/ Anh nói lời yêu thương/ Anh nói rồi anh đi/ Chiến tranh không ước hẹn”. Chàng trai của Lê Vinh đã “nói lời yêu thương” nhưng chiến tranh ai biết được ngày về, thế nên không một lời ước hẹn bởi sợ người yêu của mình bị ràng buộc. Nhưng điều tuyệt vời là người con gái ấy vẫn chung thuỷ đợi chờ. Điều đẹp đẽ và đọng lại của Mùa hoa cải là tình yêu còn ở lại, như màu hoa vàng lung linh không bao giờ phai nhạt trong tâm tưởng. Bỏ lại mùa hoa cải sau lưng và những tháng năm một lòng sắt son chung thuỷ nhưng ngọn lửa tình yêu và kỉ niệm một thời đáng nhớ không tắt lịm, vẫn cháy sáng âm thầm và bền bỉ trong trái tim người con gái ấy: “Gửi mùa xuân ở lại/ Gửi con tim cháy mãi/ Cho người mình chờ mong”.
Lời ca đẹp kết hợp với nhạc điệu tha thiết, trầm tư, nhạc sĩ Lê Vinh đã kể một câu chuyện buồn nhưng không bi luỵ, vừa gợi lên niềm xót thương, lại gợi mở ra một không gian, nơi công chúng được đắm mình trong những cảm xúc lắng sâu, giúp lây lan nuôi dưỡng sự tinh tế của tâm hồn, sự nhạy cảm với nhân tình thế thái. Sự kết hợp tuyệt vời giữa thơ và nhạc đã giúp cho những vần thơ cất cánh và neo đậu mãi trong lòng người đọc hôm nay và mai sau.
Như Mai
