(QK7 Online) - Hà Thiên Sơn, sinh năm 1953, quê ở Phú Thọ, hội viên hội văn học nghệ thuật thành phố Hồ Chí Minh, là tác giả của nhiều bài thơ được người đọc yêu thích như: Giao điểm hai đường cong, xin tặng người hạt bụi biết tương tư, Chị tôi, Chiều mưa xóm đạo.... Đặc biệt là bài thơ Trăn trở, đúng như tên gọi của bài thơ, đọc xong trang thơ, khép lại rồi mà nỗi ám ảnh vẫn còn vương vấn mãi trong lòng người đọc. Bài thơ Trăn trở viết về tâm tình của một người lính trở về sau chiến tranh. Khi cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước của dân tộc Việt Nam chấm dứt, sống để trở về đối với người lính tưởng chừng đó là điều hạnh phúc nhất. Nhưng chưa hẳn là thế, đôi khi những gì chiến tranh để lại sau khi nó kết thúc còn đáng sợ hơn những thứ nó đã cướp đi trong những trận chiến.
Khổ thơ mở đầu bằng hình ảnh vô cùng xúc động: “Tôi trở về sau cuộc chiến tranh/ Mẹ đón tôi bằng đôi tay gầy guộc/ Tay mẹ mỏng làm tôi ứa nước mắt/ Mẹ bây giờ hình như thấp hơn”. Thơ hay là thơ giản dị không cần hoa mĩ, hình ảnh người mẹ nói lên được tất cả nỗi niềm chờ mong trông ngóng những đứa con trở về. Nỗi niềm đó trĩu nặng trên đôi vai mẹ làm cho mẹ như thấp bé hơn, “đôi bàn tay gầy guộc”, mỏng manh khiến cho người lính chiến can trường cũng phải rơi nước mắt. Người lính trở về trong niềm hân hoan vui sướng của mẹ, của xóm làng. Cuộc sống trở về với nhịp sống thường ngày của cuộc mưu sinh. Chiến tranh đi qua những tưởng rằng anh sẽ được hưởng phần hạnh phúc lứa đôi để bù đắp những tháng ngày gian khổ hiểm nguy, để thỏa lòng mong ước của mẹ già. Nhưng có một sự thật vô cùng nghiệt ngã: “Mẹ đâu biết trong người con của mẹ? Cái chết loang dần sự sống chẳng sinh sôi”. Có những nỗi đau con người ta chỉ có thể âm thầm chịu đựng mà không thể chia sẻ cùng ai. Nỗi đau của người lính trở về từ sau chiến tranh là thứ chất độc màu da cam đã ngấm vào trong máu. Dù anh còn nguyên vẹn hình hài nhưng thứ chất độc quái ác đó vẫn âm thầm giết chết sự sống trong anh từng giờ từng phút. Đó cũng chính là bi kịch sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc, Mỹ đã rải hơn 70 triệu lít thuốc diệt cỏ trong chiến tranh Việt Nam, trong đó có hơn 40 triệu lít chất độc màu da cam dioxin. Chất độc dioxin là loại chất diệt cỏ được xếp vào hàng những chất nguy hiểm nhất thế giới, không chỉ bởi khả năng gieo rắc cái chết mà nó còn để lại những di chứng khủng khiếp cho nhiều đời sau.
Nhưng cái kết của bài thơ mới thật bất ngờ: “Cuộc chiến tranh đi qua đã hai chục năm rồi/ Sao cuộc chiến trong người âm ỉ mãi/ Tôi không muốn có một người con gái/ Sống bên chồng mà phải mồ côi”. Hơn bao giờ hết vẻ đẹp của đức hi sinh cao cả, tấm lòng cao thượng của người lính cụ Hồ lại được bộc lộ rõ nét trong những lời tâm sự của anh. Có một cuộc chiến còn âm thầm, mãnh liệt và đầy cam go hơn cả cuộc chiến đối mặt giữa sự sống và cái chết nơi chiến trường. Đó là cuộc chiến giữa khát vọng tình yêu, hạnh phúc. Ai chẳng khát khao hạnh phúc nhưng vì anh đã không thể mang hạnh phúc đến cho ai, anh không muốn một cô gái nào đó vì mình mà lại phải chịu đau khổ và bất hạnh. Nên anh chấp nhận bất hạnh riêng mình vì di chứng của chiến tranh. Thật là đau xót biết bao! Nỗi đau da cam, nỗi đau không chỉ của riêng mình anh mà là nỗi đau của toàn dân tộc. Trang thơ khép lại rồi mà dư âm còn ám ảnh mãi khôn nguôi.
