Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Tháng Tám năm 1945

(QK7 Online) - Trong lịch sử dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã lập nên biết bao chiến công chói lọi chống lại sự thống trị của các thế lực ngoại xâm để giữ gìn giang sơn, bờ cõi.

Trong đó, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một trong những chiến công vẻ vang, chói lọi nhất, tạo ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử của dân tộc ta. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Tháng Tám mãi mãi trường tồn và thúc đẩy cách mạng Việt Nam tiếp tục phát triển trên con đường vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Với tinh thần “Đem sức ta mà giải phóng cho ta” và quyết tâm sắt đá “Dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”, khi thời cơ đến vào giữa Tháng Tám năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, hơn 20 triệu người dân Việt Nam đã nhất tề đứng dậy, đập tan ách áp bức tàn bạo của phát xít Nhật trong 5 năm và sự thống trị 87 năm của thực dân Pháp, lật đổ chế độ phong kiến mấy ngàn năm, đưa dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập, tự do.

Cuộc mít tinh phát động khởi nghĩa giành chính quyền do mặt trận Việt Minh tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội ngày 19-8-1945.

Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, Nhân dân Việt Nam từ kẻ nô lệ trở thành chủ nhân của đất nước, được tự do làm chủ vận mệnh của chính mình. Đây là một cuộc đổi đời chưa từng có đối với mỗi người dân Việt Nam. Cũng từ đây, Đảng Cộng sản Đông Dương từ một Đảng hoạt động không hợp pháp, trở thành một Đảng lãnh đạo chính quyền trong cả nước. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 chứng tỏ rằng, trong thời đại ngày nay, cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, do toàn dân nổi dậy, dưới sự lãnh đạo của một Đảng Mác - Lênin chân chính, có đường lối và phương pháp cách mạng đúng đắn, sáng tạo, có thể giành thắng lợi nhanh chóng và triệt để.

Đánh giá về ý nghĩa lịch sử của sự kiện này, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chẳng những giai cấp lao động và Nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc...”. Đó là một cuộc thay đổi cực kỳ to lớn trong lịch sử của nước ta. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi đã làm cho chúng ta trở nên một bộ phận trong đại gia đình dân chủ thế giới. Cách mạng Tháng Tám có ảnh hưởng trực tiếp và rất to đến hai dân tộc bạn là Lào và Campuchia. Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhân dân hai nước Lào và Campuchia cùng nổi lên chống đế quốc và đòi độc lập.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã đưa Đảng Cộng sản Đông Dương - chính Đảng mác - xít lãnh đạo cuộc đấu tranh giành chính quyền của nhân dân Việt Nam trong suốt 15 năm (1930 - 1945) thành Đảng cầm quyền. Kể từ đây, Đảng thực hiện vai trò lãnh đạo Nhân dân xây dựng chế độ dân chủ nhân dân, thực hiện các quyền tự do, dân chủ cho nhân dân lao động, bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, xây dựng quan hệ hợp tác, hữu nghị với các dân tộc trên thế giới, phấn đấu vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội. Bằng thắng lợi to lớn của Cách mạng Tháng Tám đã khẳng định trên thực tế khả năng và hiệu quả lãnh đạo của một Đảng tuy còn rất non trẻ, ra đời ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, nhưng đã thực sự là một tổ chức chính trị tiên phong, bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân và toàn thể dân tộc Việt Nam chiến đấu quên mình vì lợi ích thiết tha nhất, thiêng liêng nhất của dân tộc là độc lập và tự do.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã đưa đến những điều kiện thuận lợi, tạo nên động lực mạnh mẽ cho dân tộc Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc trường chinh lâu dài, gian khổ chống đế quốc, thực dân, xây dựng chế độ mới để lập nên những chiến công to lớn và những thành tựu quan trọng, tác động thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng Việt Nam. Cách mạng Tháng Tám không chỉ tạo ra sức mạnh phi thường để giành độc lập, tự do sau hơn 80 năm, mà còn vượt lên vô vàn khó khăn, phức tạp; khắc phục hậu quả của chế độ thực dân, phong kiến để lại và sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, tạo dựng nền móng vững chắc cho chế độ dân chủ nhân dân với sức mạnh tổng hợp về chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và quốc phòng, an ninh để tiến hành cuộc chiến tranh giữ nước và giải phóng dân tộc trong suốt 30 năm (1945 - 1975), lập nên những chiến công vô cùng oanh liệt, có ý nghĩa dân tộc và thời đại sâu sắc, lần lượt đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Đó cũng chính là nền tảng, ngọn nguồn sức mạnh để dân tộc Việt Nam thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới trong hơn 30 năm qua, giữ vững thành quả cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, phấn đấu cho mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Những lý luận, phương pháp cách mạng và nghệ thuật chỉ đạo độc đáo, sáng tạo, độc lập, tự chủ về cách mạng giải phóng dân tộc được thực hiện trong Cách mạng Tháng Tám là di sản, kinh nghiệm vô cùng quý báu tiếp tục định hướng cho Đảng và nhân dân Việt Nam thực hiện những chiến lược mới, mục tiêu mới trên con đường cách mạng đã lựa chọn. Chiến lược, sách lược và tài nghệ chỉ đạo sáng tạo của Đảng được tiến hành trong Cách mạng Tháng Tám tạo nên những điều kiện hết sức cơ bản, thuận lợi để tập hợp, đoàn kết đông đảo mọi lực lượng yêu nước cùng đứng lên tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa với sự sáng tạo tuyệt vời trong sử dụng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang; trong lựa chọn thời cơ chiến lược; trong sử dụng bạo lực cách mạng và lợi dụng mâu thuẫn kẻ thù... Chính chiến lược và những sách lược, tài nghệ chỉ đạo đó, đã chứa đựng và gợi mở nhiều giải pháp hữu hiệu để Đảng và Nhân dân Việt Nam giải quyết thành công các nhiệm vụ và tình huống chiến lược trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi đã xác lập và nâng cao vị thế quốc tế của dân tộc Việt Nam trong hàng ngũ các dân tộc tiên phong; thúc đẩy mạnh mẽ cho sự phát triển của phong trào giải phóng vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là đỉnh cao của cuộc đấu tranh giành chính quyền với những nét đặc sắc, độc đáo, sáng tạo của một dân tộc thuộc địa biết chớp thời cơ, tự vùng lên “Đem sức ta mà giải phóng cho ta” giành độc lập, tự do, tự giải phóng khỏi ách thống trị của chế độ thực dân, sánh vai cùng các dân tộc tiên phong phấn đấu cho những giá trị cao đẹp của nhân loại: độc lập, tự do, hòa bình, hữu nghị và phát triển. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã làm cho cả loài người tiến bộ ngưỡng mộ về một dân tộc Việt Nam anh hùng, kiên cường, sáng tạo, đã làm nên một trong những kỳ tích trong thế kỷ XX và đang vững bước trên con đường đổi mới đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện nay.

Đại tá, TS Lê Hồng Điệp, Trưởng phòng Khoa học quân sự Quân khu 7