(QK7 Online) - Trong lịch sử 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của ngành Tình báo quốc phòng (TBQP) Việt Nam, lực lượng Quân báo trinh sát (QBTS) Quân khu 7 có vai trò quan trọng. QBTS Quân khu 7 đã lập nhiều chiến công xuất sắc, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc và làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả của LLVT Quân khu.

 Trung tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân khu 7 chủ trì hội nghị Ban Chỉ đạo Điệp báo chiến dịch Quân khu năm 2019.

Tình báo quốc phòng – truyền thống vẻ vang
Sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vừa mới ra đời đã phải căng mình đối phó với thù trong, giặc ngoài, tình thế đất nước như “ngàn cân treo sợi tóc”. Để kịp thời nắm âm mưu, thủ đoạn của các đối tượng địch, phục vụ công cuộc bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ và cuộc kháng chiến, kiến quốc lâu dài của toàn dân, ngày 25/10/1945, Trung ương Đảng quyết định thành lập TBQP Việt Nam.

Ngay khi mới thành lập, TBQP đã nhanh chóng triển khai hoạt động ở hầu khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước và bước đầu xây dựng được một số cơ sở để tiếp cận, điều tra, lấy được nhiều tin quan trọng phục vụ cách mạng. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, TBQP đã phát triển nhanh chóng về tổ chức, lực lượng, có mặt khắp các chiến trường, phục vụ đắc lực cho Đảng, Chính phủ, Bộ Tổng tư lệnh lãnh đạo, chỉ đạo giành thắng lợi to lớn. Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, TBQP sớm xác định bản chất và âm mưu của địch, nên đã kịp thời chuẩn bị và đưa được số lượng lớn cán bộ ưu tú, phương tiện, vũ khí trang bị vào chiến trường miền Nam để nắm địch. Cùng với lực lượng tại chỗ đã xây dựng, phát triển nhanh chóng các phương thức, xây dựng thế trận liên hoàn vững chắc, nhất là điệp báo đã xây dựng được nhiều cán bộ hoạt động chui sâu, leo cao vào các cơ quan đầu não, trọng yếu của Mỹ-ngụy, thu thập nhiều tin tức có giá trị chiến lược cao, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Bên cạnh phục vụ tin tức, ngành TBQP còn trực tiếp tổ chức đánh địch theo các kế hoạch đặc biệt được giao, lập nhiều chiến công xuất sắc.

Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ, TBQP lại bước vào những năm tháng hoạt động, chiến đấu khó khăn, gian khổ ở nội địa, đặc biệt là biên giới phía Bắc, phía Tây Nam, thực hiện nghĩa vụ quốc tế với hai nước bạn Lào và Campuchia. Trên hướng nội địa, TBQP đã tích cực, chủ động triển khai công tác nắm địch, nắm tình hình, phục vụ hiệu quả cho Đảng, Nhà nước và Quân đội đối phó với kế hoạch hậu chiến, chiến tranh phá hoại nhiều mặt và chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của địch. Nắm chắc âm mưu, kế hoạch hoạt động phá hoại của tàn quân ngụy, mạng lưới tình báo, gián điệp của Mỹ-ngụy cài cắm sau giải phóng; phát hiện và phối hợp với lực lượng an ninh vô hiệu hóa, đập tan nhiều âm mưu hành động của các tổ chức phản động, chống phá.

Quân báo trinh sát Quân khu 7 – kiên cường bám trụ, mưu trí dũng cảm
Lực lượng Quân báo trinh sát QBTS Quân khu 7 là một bộ phận của Tình báo quốc phòng Việt Nam. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, LLVT Quân khu đã vận dụng bố trí linh hoạt mạng lưới Quân báo nhân dân rộng rãi cho đến xây dựng cơ sở vào các mục tiêu trọng yếu hoạt động nắm địch có hiệu quả. Trong kháng chiến chống Mỹ, phương thức này từng bước được hoàn thiện cùng với lực lượng Trinh sát bộ đội, Trinh sát kỹ thuật…  lực lượng QBTS Quân khu giữ vai trò quan trọng và lập được nhiều chiến công trong thực hiện nhiệm vụ nắm và đánh giá tình hình địch. 

Trước yêu cầu nhiệm vụ nắm địch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, chiến trường Nam bộ và cực Nam Trung bộ (B2) là hướng chiến lược trọng yếu của cách mạng giải phóng miền Nam. Do đó, yêu cầu nhiệm vụ thu thập tin tức tình báo và công tác nghiên cứu về địch phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo đánh địch rất toàn diện, nặng nề, khẩn trương. Tháng 10/1961, một bộ phận của Ban địch tình Trung ương Cục miền Nam được tách ra thành lập Ban Quân báo Miền (tiền thân của phòng Quân báo Miền ) là cơ quan tham mưu địch tình cấp chiến dịch, chiến lược trên chiến trường miền Nam. Do tính chất chiến trường và yêu cầu nhiệm vụ nắm địch, Ban Quân báo Miền được tổ chức 20 đầu mối đơn vị lớn nhỏ, quân số lúc cao nhất lên tới trên 2.500 cán bộ, chiến sĩ gồm nhiều đơn vị TSBĐ, TSKT và các cụm ĐBCD.

Cuối năm 1964 đầu năm 1965, chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ cơ bản bị phá sản. Mỹ gấp rút chuyển sang chiến lược “chiến tranh cục bộ”, đưa quân Mỹ vào trực tiếp chiến đấu ở chiến trường miền Nam với ý đồ từng bước phản công giành lại quyền chủ động chiến trường; đồng thời tiến hành chiến tranh phá hoại ở miền Bắc bằng không quân và hải quân. Trước sự thay đổi chiến lược của Mỹ, theo yêu cầu nhiệm vụ ĐBCD, giữa năm 1965, Phòng Quân báo Miền thành lập lực lượng trinh sát công khai, mật danh A38 với phương thức hoạt động chủ yếu là trinh sát công khai kết hợp với cơ sở tình báo thực hiện nhiệm vụ nắm địch trên địa bàn Sài Gòn - Gia Định, vùng phụ cận Phước Long, Bình Long, Sông Bé, Tây Ninh, Long Khánh, Biên Hòa; Bà Rịa - Vũng Tàu và các trục đường quốc lộ giao thông huyết mạch... Cụm A38 đã triển khai xây dựng bình phong hợp pháp, tổ chức hoạt động hiệu quả thu thập nhiều tin tức, tài liệu, kế hoạch quân sự quan trọng của Mỹ, ngụy, phục vụ Bộ chỉ huy miền chỉ đạo đánh thắng hai cuộc phản công chiến lược mùa khô 1965 - 1966 và 1966 - 1967 của địch. Đồng thời cung cấp tài liệu binh yếu địa chí của Mỹ, ngụy ở Sài Gòn - Gia Định.

Đặc biệt, để phục vụ cho Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu thân 1968, tháng 10/1967, phòng Quân báo Miền quyết định lập Liên Cụm ĐBCD A54 trên cơ sở Cụm A38 bổ sung 4 Cụm của T4 và một số cán bộ trinh sát của phòng. Liên Cụm ĐBCD A54 tổ chức thành 8 Cụm nhỏ bố trí trên 5 hướng ra vào nội thành Sài Gòn. Liên Cụm ĐBCD A54 đã góp phần quan trọn vào Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu thân 1968, làm thất bại chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của Mỹ. Đế Quốc Mỹ chuyển sang thực hiện chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, cục diện chiến trường mở rộng ra ngoài biên giới; tình hình có phần bất lợi cho cách mạng Việt Nam trên chiến trường B2, yêu cầu phục vụ cho các hướng tiến công của chủ lực Miền và bảo vệ căn cứ ngày càng khẩn trương, công tác nắm địch thêm đối tượng tác chiến mới là quân ngụy Lonnol và địa bàn mở rộng ra Đông, Tây sông Mê kông…  Trong chiến tranh ác liệt, lực lượng QBTS đã nỗ lực cố gắng vượt qua khó khăn, vận dụng sáng tạo nhiều phương thức nắm địch, sớm xác định âm mưu, chủ trương, ý đồ của Mỹ-ngụy và dự báo chính xác khả năng tổ chức thực hiện kế hoạch tấn công qua biên giới Campuchia, kịp thời cung cấp tin tức chính xác cho Bộ chỉ huy Miền hạ quyết tâm chuyển toàn bộ cơ quan đầu não, kho tàng ra khỏi khu vực địch sẽ càn quét đảm bảo an toàn lực lượng. Đồng thời, phục vụ tin tức chính xác cho các đơn vị chủ lực Miền tác chiến đánh bại quân ngụy Lonnol vào thế bị động dẫn đến thất bại hoàn toàn. Đặc biệt lực lượng ĐBCD đã cùng với lực lượng Trinh sát vũ trang, Trinh sát kỹ thuật nắm và phục vụ tin tức kịp thời trong tổng tiến công toàn Miền 1972 giành thắng lợi.

Sau Hiệp định Paris năm 1973, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chuẩn bị cho Cuộc tổng tiến công nổi dậy mùa xuân năm 1975, Liên cụm ĐBCD A54 giải thể để thành lập 4 Cụm ĐB độc lập trực thuộc phòng Quân báo/Bộ Tham mưu Miền, gồm: Cụm F70 ; Cụm F72; Cụm F74 và Cụm F95, nhằm nắm chắc tình hình và mọi hoạt động, bố trí lực lượng của địch, phục vụ tin tức chính xác, kịp thời cho các cánh quân trong Chiến dịch Hồ Chí Minh tiến vào Sài Gòn giành thắng lợi.

Thiếu tướng Đặng Văn Hùng, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu phát biểu chỉ đạo tại hội nghị Quân Chính của Phòng Quân báo Quân khu.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, nhiều nhiệm vụ và yêu cầu mới về công tác nắm địch phục vụ cho lãnh đạo chỉ huy Quân khu không kém phần gay go phức tạp và khẩn trương như: Làm nhiệm vụ nắm địch, đánh phá các nhen nhóm chính trị, vũ trang phản động đội lốt đảng phái, tôn giáo; truy quét số ngụy quân-ngụy quyền ngoan cố trốn cải tạo, móc nối hình thành hàng trăm tổ chức nhen nhóm chính trị-vũ trang với ý đồ manh nha tập hợp lực lượng, lật đổ chính quyền cách mạng còn non trẻ và bảo vệ an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn Quân khu. Để triển khai công tác nắm địch - nắm tình hình, bảo vệ thành quả cách mạng, Thường vụ Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục kiện toàn lực lượng QBTS đủ sức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nắm địch và đánh giá tình hình địch trong giai đoạn mới.

Trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, Phòng Quân báo tham mưu Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu, Đảng ủy - Bộ Tham mưu Quân khu củng cố, kiện toàn lực lượng QBTS, tổ chức lực lượng phù hợp, tinh nhuệ, phục vụ kịp thời cho tổng tiến công trên toàn tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia năm 1978 và đầu năm 1979, giúp bạn giải phóng hoàn toàn đất nước Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng và góp phần tích cực vào việc xây dựng lực lượng cách mạng Campuchia sau này. Hơn 10 năm làm nhiệm vụ quốc tế giúp bạn Campuchia, song song với xây dựng củng cố quốc phòng bảo vệ hậu phương Quân khu, lực lượng QBTS các mặt trận và Quân khu 7 luôn khắc phục mọi khó khăn gian khổ, triển khai nắm tình hình phục vụ kịp thời cho các chiến dịch tấn công vào các căn cứ địch ở Campuchia.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ quốc tế giúp Campuchia, tháng 9/1989, lực lương QBTS rút quân về nước, tập trung củng cố kiện toàn tổ chức biên chế để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Phòng tham mưu thành lập 6 Cụm ĐBCD (sau đó nâng lên 8 Cụm ĐBCD khi các tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận sáp nhập về Quân khu 7) cùng với lực lượng TSBĐ, TSĐN, TSKT tiếp tục thực hiện thắng lợi nhiệm vụ.

Trong bối cảnh các nước XHCN Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, đế quốc Mỹ và các thế lực phản động trong và ngoài nước tập trung thực hiện âm mưu “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ nhằm xóa bỏ chế độ XHCN ở nước ta bằng nhiều thủ đoạn thâm độc quyết liệt… Nhận định rõ những khó khăn trước mắt, ngoài việc tập trung củng cố lực lượng, phòng Quân báo triển khai cho các Cụm ĐBCD nắm địch bằng phương thức tổng hợp và tham gia đánh địch bằng các biện pháp nghiệp vụ, phát hiện kịp thời mọi lực lượng Việt Nam lưu vong từ bên ngoài xâm nhập về phối hợp với các loại đối tượng phản động tại chỗ hòng gây bạo loạn lật đổ chính quyền.

Thiếu tướng Lê Bửu Tuấn, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu tặng bằng khen các tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tại hội nghị tổng kết 10 năm tổ chức hoạt động Quân báo trinh sát Quân khu 7 (giai đoạn 2008 - 2018).

Bước vào thế kỷ XXI, tình hình thế giới khu vực diễn biến phức tạp. Các thế lực phản động trong và ngoài nước đẩy mạnh thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ. Lực lượng ĐBCD Quân khu đã bám sát định hướng và yêu cầu nhiệm vụ thu thập tin tức của Thường vụ Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu và cơ quan Tổng cục II, tăng cường củng cố tổ chức, xây dựng lực lượng để nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động; chủ động nắm tình hình, thu thập tin tức trên các hướng nội địa, biên giới và biển-đảo; báo cáo kịp thời, toàn diện về âm mưu, chủ trương, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước; hoạt động kích động khiếu kiện đình công, tụ tập tuần hành, biểu tình, gây rối của các nhóm chống đối chính trị, tổ chức “xã hội dân sự”; hoạt động chống phá của phản động cực đoan trong các tôn giáo, dân tộc; các đối tượng, tổ chức núp bóng cơ quan, tổ chức quốc tế trên địa bàn;  phục vụ kịp thời cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong công tác nghiên cứu, nhận định, đánh giá và xử lý tình hình, không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống.

Trong sự nghiệp cách mạng chống giặc ngoại xâm, giải phóng dân tộc, có trên 400 cán bộ, chiến sĩ thuộc các đơn vị QBTS Quân khu ngã xuống trên khắp chiến trường, nhiều đồng chí đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt. Hàng trăm cơ sở mật và gia đình quần chúng là quan hệ điệp báo, là cảm tình viên bị địch bắt, tra tấn, giam cầm, cửa nhà tan nát. Sự hy sinh của các chú, các cô và các anh đã đi vào lịch sử và trở thành những tấm gương chói lọi, để thế hệ trẻ hôm nay và mai sau mãi tự hào về những chiến công huyền thoại của cán bộ chiến sĩ trên mặt trận thầm lặng.  

Với những thành tích đạt được qua các thời kỳ, QBTS Quân khu 7 vinh dự là một trong những lực lượng có đóng góp to lớn vào bề dày lịch sử của ngành Tình báo Quốc phòng, được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tổng cục II và Quân khu và khen thưởng nhiều danh hiệu cao quý .
 
Trong bối cảnh hiện nay, được sự quan tâm lãnh đạo sâu sát của Thường vụ Đảng ủy – Bộ Tư lệnh Quân khu, Ban Chỉ đạo ĐBCD Quân khu, sự hướng dẫn sâu sát về nghiệp vụ của Tổng cục II, lực lượng QBTS Quân khu sẽ tiếp tục giữ vững và phát huy truyền thống “kiên cường bám trụ, mưu trí dũng cảm, năng động sáng tạo, đoàn kết kỷ luật”, không ngừng nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, nâng cao hiệu quả công tác nắm địch, nắm tình hình trong điều kiện mới, kịp thời tham mưu Đảng ủy – Bộ Tư lệnh Quân khu ứng phó thắng lợi mọi tình huống.

Đại tá Lê Quang Tân
Trưởng phòng Quân báo Quân khu 7