Tốc độ:
1x
(QK7 Online) - Khi quân đội Trung Quốc tiến hành hiện đại hóa và phát triển các binh đoàn đổ bộ đường không, dường như họ đều dựa trên mô hình của Nga hoặc Liên Xô; kể cả trên lĩnh vực trang bị vũ khí.
Lực lượng đổ bộ đường không (ĐBĐK) là một trong những lực lượng có tính cơ động nhanh; sử dụng các loại máy bay vận tải hoặc trực thăng, nhằm thực hiện các cuộc đổ bộ bằng đường không.
Lực lượng ĐBĐK của Trung Quốc không thuộc biên chế lục quân, mà thuộc biên chế của lực lượng không quân (PLAAF); đây được coi là lực lượng dự bị chiến lược, có khả năng triển khai nhanh chóng đến các khu vực khủng hoảng để bảo vệ lợi ích của Trung Quốc.
Xương sống bọc thép của các lực lượng này là xe chiến đấu bộ binh nhảy dù (AIFV) ZBD-03, giống như loạt AIFV của lực lượng ĐBĐK của Nga; ZBD-03 được thiết kế để được thả dù từ máy bay vận tải quân sự, là phương tiện bọc thép chủ yếu của lực lượng ĐBĐK, nhằm tạo thế bao vây hoặc mũi vu hồi chiến lược phía sau mặt trận đối phương.
Lực lượng đổ bộ đường không (ĐBĐK) là một trong những lực lượng có tính cơ động nhanh; sử dụng các loại máy bay vận tải hoặc trực thăng, nhằm thực hiện các cuộc đổ bộ bằng đường không.
Lực lượng ĐBĐK của Trung Quốc không thuộc biên chế lục quân, mà thuộc biên chế của lực lượng không quân (PLAAF); đây được coi là lực lượng dự bị chiến lược, có khả năng triển khai nhanh chóng đến các khu vực khủng hoảng để bảo vệ lợi ích của Trung Quốc.
Xương sống bọc thép của các lực lượng này là xe chiến đấu bộ binh nhảy dù (AIFV) ZBD-03, giống như loạt AIFV của lực lượng ĐBĐK của Nga; ZBD-03 được thiết kế để được thả dù từ máy bay vận tải quân sự, là phương tiện bọc thép chủ yếu của lực lượng ĐBĐK, nhằm tạo thế bao vây hoặc mũi vu hồi chiến lược phía sau mặt trận đối phương.
Xe thiết giáp nhảy dù ZBD-03 của Trung Quốc
Là phương tiện bọc thép chủ lực của lực lượng được coi là tinh nhuệ nhất Trung Quốc, nhưng chiếc ZBD-03 có tính năng kỹ chiến thuật so với chiếc BMDs mới nhất của Nga có vượt trội như công bố của các chỉ huy quân sự Trung Quốc?
Lịch sử trang bị
Không giống như Nga, lực lượng ĐBĐK của Trung Quốc chỉ mới bắt đầu sử dụng AIFV. Khi Trung Quốc thành lập các đơn vị ĐBĐK đầu tiên trong thập niên 1950 thì chỉ có bộ binh với các hỏa khí đi cùng; khi đó Liên Xô đã có pháo chống tăng ASU-57; đây là một loại pháo xung kích hạng nhẹ của Liên Xô, được thiết kế đặc biệt để trang bị cho các đơn vị ĐBĐK. Khẩu ASU-57 là một thiết kế thành công, được trang bị cho các sư đoàn dù của Liên Xô trong khoảng 20 năm, trước khi bị thay thế bằng ASU-85. Trong biên chế của mỗi sư đoàn dù có khoảng 54 chiếc ASU-57.
Khi khái niệm xe chiến đấu bộ binh (IFV) xuất hiện trong thập niên 1960, Liên Xô là quốc gia đầu tiên đưa IFV vào biên chế, đó là chiếc BMP-1; dựa trên mẫu BMP-1, Liên Xô cũng đưa ra mẫu AIFV đó là chiếc BMD-1; mục đích hỗ trợ hỏa lực cho các đơn vị xung kích đường không và ĐBĐK, thay thế các xe ASU-57 và ASU-85 đã dần lạc hậu. Vũ khí trang bị trên chiếc BMD-1 tương tự như người anh em trên mặt đất là chiếc BMP-1 với một pháo 73 mm nòng trơn, 1 đại liên 7,62mm đồng trục, 1 bệ phóng tên lửa chống tăng 9M14 Malyutka dẫn bằng dây theo nguyên lý 3 điểm.
Lịch sử trang bị
Không giống như Nga, lực lượng ĐBĐK của Trung Quốc chỉ mới bắt đầu sử dụng AIFV. Khi Trung Quốc thành lập các đơn vị ĐBĐK đầu tiên trong thập niên 1950 thì chỉ có bộ binh với các hỏa khí đi cùng; khi đó Liên Xô đã có pháo chống tăng ASU-57; đây là một loại pháo xung kích hạng nhẹ của Liên Xô, được thiết kế đặc biệt để trang bị cho các đơn vị ĐBĐK. Khẩu ASU-57 là một thiết kế thành công, được trang bị cho các sư đoàn dù của Liên Xô trong khoảng 20 năm, trước khi bị thay thế bằng ASU-85. Trong biên chế của mỗi sư đoàn dù có khoảng 54 chiếc ASU-57.
Khi khái niệm xe chiến đấu bộ binh (IFV) xuất hiện trong thập niên 1960, Liên Xô là quốc gia đầu tiên đưa IFV vào biên chế, đó là chiếc BMP-1; dựa trên mẫu BMP-1, Liên Xô cũng đưa ra mẫu AIFV đó là chiếc BMD-1; mục đích hỗ trợ hỏa lực cho các đơn vị xung kích đường không và ĐBĐK, thay thế các xe ASU-57 và ASU-85 đã dần lạc hậu. Vũ khí trang bị trên chiếc BMD-1 tương tự như người anh em trên mặt đất là chiếc BMP-1 với một pháo 73 mm nòng trơn, 1 đại liên 7,62mm đồng trục, 1 bệ phóng tên lửa chống tăng 9M14 Malyutka dẫn bằng dây theo nguyên lý 3 điểm.
Xe thiết giáp nhảy dù BMD-1 (phiên bản đầu tiên) của Liên Xô
Không dừng lại ở phiên bản BMD-1, Liên Xô sau này đã phát triển phiên bản BMD-2, BMD-3 và quân đội Nga sau này là chiếc BMD-4 với nhiều cải tiến, nhất là bộ phận giảm sóc và hỏa lực.
Trung Quốc là quốc gia đi sau trong phát triển lực lượng ĐBĐK, họ bắt đầu phát triển mẫu xe thiết giáp nhảy dù vào năm 1975, bảy năm sau khi chiếc BMD-1 đã đi vào sản xuất. Thiết kế được tiến hành trong thập niên 1970, và đến năm 1980, các nguyên mẫu đầu tiên được trao cho lực lượng ĐBĐK để tiến hành thử nghiệm.
Mẫu thử nghiệm WZ141 lắp hai khẩu pháo không giật ĐKZ và hai tên lửa HJ-73 (một biến thể của tên lửa Liên Xô 9M14 Malyutka) bên trên 2 khẩu pháo này. Tuy nhiên, các sự kiện chính trị dẫn đến việc hủy bỏ dự án WZ141 và việc sử dụng AIFV của Trung Quốc sẽ tiếp tục trì trệ cho đến những năm 1990.
Trong những năm 1990, các mối quan hệ với Đài Loan ngày càng trở lên tồi tệ hơn, dẫn đến sự quan tâm đầu tư cho các lực lượng ĐBĐK. Trung Quốc đã mua một vài chiếc BMD-3 vào năm 1996 để nghiên cứu cách chúng được chế tạo và thử nghiệm tích hợp công nghệ của mình vào chiếc xe này.
Trung Quốc là quốc gia đi sau trong phát triển lực lượng ĐBĐK, họ bắt đầu phát triển mẫu xe thiết giáp nhảy dù vào năm 1975, bảy năm sau khi chiếc BMD-1 đã đi vào sản xuất. Thiết kế được tiến hành trong thập niên 1970, và đến năm 1980, các nguyên mẫu đầu tiên được trao cho lực lượng ĐBĐK để tiến hành thử nghiệm.
Mẫu thử nghiệm WZ141 lắp hai khẩu pháo không giật ĐKZ và hai tên lửa HJ-73 (một biến thể của tên lửa Liên Xô 9M14 Malyutka) bên trên 2 khẩu pháo này. Tuy nhiên, các sự kiện chính trị dẫn đến việc hủy bỏ dự án WZ141 và việc sử dụng AIFV của Trung Quốc sẽ tiếp tục trì trệ cho đến những năm 1990.
Trong những năm 1990, các mối quan hệ với Đài Loan ngày càng trở lên tồi tệ hơn, dẫn đến sự quan tâm đầu tư cho các lực lượng ĐBĐK. Trung Quốc đã mua một vài chiếc BMD-3 vào năm 1996 để nghiên cứu cách chúng được chế tạo và thử nghiệm tích hợp công nghệ của mình vào chiếc xe này.
So sánh về thiết kế
Dựa trên mẫu BMD-3, Trung Quốc đã phát triển chiếc AIFV của riêng mình có ký hiệu ZBD-03. Thiết kế của ZBD-03 có thể được xem như là một thiết kế khá cổ điển; phần động cơ xe đặt phía trước, lái xe ở phía trước tháp pháo, người chỉ huy ngồi ngay phía sau tài xế. Pháo thủ được bố trí trong một tháp pháo nhỏ phía sau tài xế và trưởng xe. Khoang cho bộ binh được đặt phía sau tháp pháo ở phía sau xe; xung quanh xe bố trí nhiều lỗ bắn cho các loại súng bộ binh; cách thiết kế này tương tự như mẫu xe BMP-1 của Liên Xô.
Dựa trên mẫu BMD-3, Trung Quốc đã phát triển chiếc AIFV của riêng mình có ký hiệu ZBD-03. Thiết kế của ZBD-03 có thể được xem như là một thiết kế khá cổ điển; phần động cơ xe đặt phía trước, lái xe ở phía trước tháp pháo, người chỉ huy ngồi ngay phía sau tài xế. Pháo thủ được bố trí trong một tháp pháo nhỏ phía sau tài xế và trưởng xe. Khoang cho bộ binh được đặt phía sau tháp pháo ở phía sau xe; xung quanh xe bố trí nhiều lỗ bắn cho các loại súng bộ binh; cách thiết kế này tương tự như mẫu xe BMP-1 của Liên Xô.
Xe thiết giáp ZBD-03 thực hành vượt chướng ngại vật
Ngược lại, BMD-3 và BMD-4 của Nga trưởng xe được bố trí trong tháp pháo; với thiết kế những mẫu xe ban đầu, Liên Xô bố trí vị trí trưởng xe sau vị trí lái xe; tuy nhiên thiết kế này đã bộc lộ những điểm yếu như kính quan sát của trưởng xe bị che khuất bởi chính tháp pháo; từ những mẫu xe sau này, vị trí trưởng xe bố trí trên tháp pháo, ngay cạnh pháo thủ.
So sánh về vũ khí
Vũ khí của ZBD-03 là kém xa so với loạt BMD; các nhà thiết kế Trung Quốc cho rằng khẩu pháo tự động 30mm gắn trên chiếc ZBD-03 tương tự với khẩu 2A72 của Nga. Tuy nhiên khẩu 2A72 được coi là kém hơn so với khẩu pháo tự động 2A42 do không có loa giảm giật. Tất cả các xe dòng BMD, ngoại trừ BMD-4 sử dụng 2A42 làm vũ khí chính; những chiếc BMD còn lại sử dụng khẩu 2A72 là vũ khí phụ cho pháo chính 2A70 có cỡ nòng 100mm. Về cơ số đạn, chiếc ZBD chỉ có 350 viên đạn cho pháo 30mm, nhưng với chiếc BMD-3, cơ số đạn chiến đấu của xe là 860 viên cho cả hai loại pháo.
So sánh về vũ khí
Vũ khí của ZBD-03 là kém xa so với loạt BMD; các nhà thiết kế Trung Quốc cho rằng khẩu pháo tự động 30mm gắn trên chiếc ZBD-03 tương tự với khẩu 2A72 của Nga. Tuy nhiên khẩu 2A72 được coi là kém hơn so với khẩu pháo tự động 2A42 do không có loa giảm giật. Tất cả các xe dòng BMD, ngoại trừ BMD-4 sử dụng 2A42 làm vũ khí chính; những chiếc BMD còn lại sử dụng khẩu 2A72 là vũ khí phụ cho pháo chính 2A70 có cỡ nòng 100mm. Về cơ số đạn, chiếc ZBD chỉ có 350 viên đạn cho pháo 30mm, nhưng với chiếc BMD-3, cơ số đạn chiến đấu của xe là 860 viên cho cả hai loại pháo.
Xe thiết giáp ZBD-03 nhảy dù khỏi máy bay vận tải quân sự IL-76, trong một cuộc diễn tập của quân đội Trung Quốc
Chiếc ZBD-03 chỉ được trang bị tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM) HJ-73, được Trung Quốc chế tạo dựa trên mẫu 9K11 Malyutka (NATO định danh là AT-3 Sagger, Việt Nam gọi là B72) do Liên Xô phát triển từ những năm 1960. HJ-73 là loại ATGM thế hệ 1, có tốc độ thấp, khó sử dụng; khả năng xuyên thép hạn chế, tên lửa chỉ có thể xuyên được lớp vỏ thép dày 200 mm với góc chạm 60°.
Trong khi đó, tất cả BMD của Nga từ BMD-1P (được đưa ra vào biên chế năm 1977) về sau đều trang bị ATGM thế hệ 2 (điều khiển theo nguyên lý 2 điểm) như 9M111 Fagot và 9M113 Konkurs. Chiếc BMD-4 mới nhất có thể bắn tên lửa phóng qua nòng 9M117; đạn của tổ hợp 9M117 Bastion có khả năng xuyên qua 600 mm thép đồng nhất (RHA).
Thiết bị quan sát
BMD của Nga cũng sở hữu thiết bị quan sát và phát hiện vượt trội; BMD mới nhất trong biên chế của quân đội Nga BMD-4M sở hữu thiết bị quan sát toàn cảnh thế thệ mới nhất, có tính năng vượt trội so với các thiết bị quan sát trang bị trên IFV của Nga hiện nay.
Kính ngắm ảnh nhiệt của chiếc BMD-4M phục vụ cả cho trưởng xe và pháo thủ, cho phép nhanh chóng xác định và tiêu diệt mục tiêu trong mọi điều kiện thời tiết; chiếc ZBD-03 hoàn toàn không được trang bị những thiết bị như vậy.
Trong khi đó, tất cả BMD của Nga từ BMD-1P (được đưa ra vào biên chế năm 1977) về sau đều trang bị ATGM thế hệ 2 (điều khiển theo nguyên lý 2 điểm) như 9M111 Fagot và 9M113 Konkurs. Chiếc BMD-4 mới nhất có thể bắn tên lửa phóng qua nòng 9M117; đạn của tổ hợp 9M117 Bastion có khả năng xuyên qua 600 mm thép đồng nhất (RHA).
Thiết bị quan sát
BMD của Nga cũng sở hữu thiết bị quan sát và phát hiện vượt trội; BMD mới nhất trong biên chế của quân đội Nga BMD-4M sở hữu thiết bị quan sát toàn cảnh thế thệ mới nhất, có tính năng vượt trội so với các thiết bị quan sát trang bị trên IFV của Nga hiện nay.
Kính ngắm ảnh nhiệt của chiếc BMD-4M phục vụ cả cho trưởng xe và pháo thủ, cho phép nhanh chóng xác định và tiêu diệt mục tiêu trong mọi điều kiện thời tiết; chiếc ZBD-03 hoàn toàn không được trang bị những thiết bị như vậy.
Xe thiết giáp nhảy dù BMD-4, phiên bản hiện đại nhất của Nga
Đánh giá tổng thể, chiếc ZBD-03 so sánh với những chiếc BMD-3, 4 của Nga đều kém hơn rất nhiều về khả năng kỹ, chiến thuật cũng như hỏa lực; tên lửa chống tăng của ZBD-03 khó có khả năng tiêu diệt các loại xe tăng chủ lực thế hệ mới như T-90 của Nga, M1A1 Abram của Mỹ hay Type-90 của Nhật Bản; ngoại trừ khẩu pháo 30 mm có thể tương đương với các mẫu pháo của nước ngoài.
Việc bố trí các thành viên kíp xe ZBD-03 cũng còn nhiều bất cập; đồng thời hạn chế tiềm năng hiện đại hóa của xe. Nếu Trung Quốc coi trọng lực lượng ĐBĐK, họ cần phải xem xét kỹ lưỡng việc hiện đại hóa hoặc phát triển một mẫu xe mới thay thế chiếc ZBD-03.
Việc bố trí các thành viên kíp xe ZBD-03 cũng còn nhiều bất cập; đồng thời hạn chế tiềm năng hiện đại hóa của xe. Nếu Trung Quốc coi trọng lực lượng ĐBĐK, họ cần phải xem xét kỹ lưỡng việc hiện đại hóa hoặc phát triển một mẫu xe mới thay thế chiếc ZBD-03.
Trịnh Ngọc Tiến
.png)
