Tốc độ:
1x
(QK7 Online) - Hiện nay trong biên chế của Hải quân Nga, mạnh nhất về tiềm năng tấn công là lớp tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đa nhiệm Yasen và Yasen-M. Điều này được Tư lệnh Hải quân Nga, Đô đốc Vladimir Korolev khẳng định với tờ Krasnaya Zvezda.
Tư lệnh Hải quân Nga lưu ý rằng tàu ngầm lớp Yasen-M sẽ chính là xương sống của lực lượng tàu ngầm Nga trong tương lai và sẽ biên chế cho cả hai hạm đội Biển Bắc và Thái Bình Dương. Những chiếc tàu này sẽ thường xuyên thực hiện nhiệm vụ trực chiến ở tất cả các đại dương trên trên thế giới.
Thăng trầm một dự án lớn
Chiếc tàu đầu tiên và duy nhất của lớp tàu ngầm hạt nhân Yasen là chiếc K-560 Severodvinsk được khởi công tại xưởng đóng tàu Sevmash vào ngày 23/12/1993. Năm 1996, do khó khăn về tài chính, việc thi cô
ng con tàu này phải tạm dừng. Năm 2004, việc thi công con tàu mới được tiếp tục trở lại; nhưng phải mất thêm 6 năm, với nhiều lần điều chỉnh thiết kế, vào ngày 24/6/2010, chiếc Severodvinsk mới được hạ thủy. Đây là một sự kiện quan trọng đối với hải quân Nga vì hai lẽ, thứ nhất: đây là chiếc tàu ngầm hạt nhân đầu tiên được đóng mới kể từ khi Liên Xô sụp đổ (năm 1991) và thứ 2, trong lễ hạ thủy chiếc tàu này, có sự xuất hiện của Tổng thống Nga khi đó là ông Dmitry Medvedev.
Tư lệnh Hải quân Nga lưu ý rằng tàu ngầm lớp Yasen-M sẽ chính là xương sống của lực lượng tàu ngầm Nga trong tương lai và sẽ biên chế cho cả hai hạm đội Biển Bắc và Thái Bình Dương. Những chiếc tàu này sẽ thường xuyên thực hiện nhiệm vụ trực chiến ở tất cả các đại dương trên trên thế giới.
Thăng trầm một dự án lớn
Chiếc tàu đầu tiên và duy nhất của lớp tàu ngầm hạt nhân Yasen là chiếc K-560 Severodvinsk được khởi công tại xưởng đóng tàu Sevmash vào ngày 23/12/1993. Năm 1996, do khó khăn về tài chính, việc thi cô
ng con tàu này phải tạm dừng. Năm 2004, việc thi công con tàu mới được tiếp tục trở lại; nhưng phải mất thêm 6 năm, với nhiều lần điều chỉnh thiết kế, vào ngày 24/6/2010, chiếc Severodvinsk mới được hạ thủy. Đây là một sự kiện quan trọng đối với hải quân Nga vì hai lẽ, thứ nhất: đây là chiếc tàu ngầm hạt nhân đầu tiên được đóng mới kể từ khi Liên Xô sụp đổ (năm 1991) và thứ 2, trong lễ hạ thủy chiếc tàu này, có sự xuất hiện của Tổng thống Nga khi đó là ông Dmitry Medvedev.
Tổng thống Nga Dmitry Medvedev (mặc vest) tuyên bố hạ thủy tàu ngầm Severodinsk vào 24/6/2010.
Ngày 12/9/2011, chiếc Severodvinsk thực hiện chuyến đi biển đầu tiên để tiến hành thử nghiệm nhà máy. Sau 3 năm tiến hành đánh giá thử nghiệm, ngày 30/12/2013, tàu ngầm Severodvinsk chính thức được bàn giao cho Hải quân Nga để đánh giá hoạt động và chính thức gia nhập Hạm đội Biển Bắc ngày 17/6/2014.
Như vậy tính từ khi khởi công đến khi chính thức đưa vào sử dụng, chiếc Severodvinsk mất 21 năm thi công. Bên cạnh những khó khăn về tài chính do cuộc khủng hoảng của nước Nga thời hậu Xô Viết, thì chính việc buộc phải tiến hành thiết kế lại nhiều hạng mục của con tàu, do những thiết kế này đã lạc hậu ngay trên bản vẽ, là nguyên nhân dự án bị kéo dài.
Chiếc tàu ngầm tiếp theo thuộc lớp này là chiếc Kazan, trên nền tảng chiếc Severodvinsk đã được điều chỉnh thiết kế và được xếp vào lớp Yasen-M (Y-M). Tàu được khởi công đóng vào ngày 24/7/2009 và hạ thủy ngày ngày 31/3/2017 và dự kiến đưa vào biên chế trong năm nay.
Như vậy tính từ khi khởi công đến khi chính thức đưa vào sử dụng, chiếc Severodvinsk mất 21 năm thi công. Bên cạnh những khó khăn về tài chính do cuộc khủng hoảng của nước Nga thời hậu Xô Viết, thì chính việc buộc phải tiến hành thiết kế lại nhiều hạng mục của con tàu, do những thiết kế này đã lạc hậu ngay trên bản vẽ, là nguyên nhân dự án bị kéo dài.
Chiếc tàu ngầm tiếp theo thuộc lớp này là chiếc Kazan, trên nền tảng chiếc Severodvinsk đã được điều chỉnh thiết kế và được xếp vào lớp Yasen-M (Y-M). Tàu được khởi công đóng vào ngày 24/7/2009 và hạ thủy ngày ngày 31/3/2017 và dự kiến đưa vào biên chế trong năm nay.
Lễ hạ thủy chiếc Kazan, tàu ngầm lớp Yasen-M ngày 31/3/2017
Phó giám đốc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ Nga Konstantin Makiyenko cho biết: Khi so sánh tàu ngầm lớp Yasen và Yasen-M có nhiều điểm khác biệt: nhiều phần cứng của tàu được nâng cấp triệt để, thân tàu được tối ưu hóa và giảm tiếng ồn đến mức thấp nhất. Ống phóng ngư lôi không còn bố trí ở mũi tàu, mà bố trí chung với hệ thống phóng tên lửa; sự điều chỉnh này cho phép có khoảng trống rộng hơn để đặt các hệ thống sonar thế hệ mới, có công suất mạnh ở mũi tàu.
Chiến lược hiện nay của Hải quân Nga là tập trung vào xây dựng đội tàu ngầm hùng hậu, trong đó tàu ngầm hạt nhân là xương sống; để có thể đối trọng được với những lực lượng hải quân hùng mạnh trên thế giới, nhất là Mỹ. Do đó, việc tiếp tục đầu tư phát triển đội tàu ngầm lớp Yasen-M là bước đi đúng hướng. Đô đốc Korolev cho biết: “Nhiệm vụ quan trọng nhất trong hoạt động của Bộ Tư lệnh Hải quân Nga là xây dựng các đơn vị răn đe hạt nhân chiến lược trong đội hình các hạm đội – những loại có thể mang được vũ khí tầm xa và có độ chính xác cao”.
Chiếc tàu ngầm thứ ba thuộc lớp Yasen-M là chiếc K-573 Novosibirsk - được khởi công đóng ngày 26/7/2013, dự kiến vào trang bị năm 2019. Chiếc thứ tư K-571 Krasnoyarsk khởi công đóng ngày 27/7/2014; chiếc thứ năm K-564 Arkhangelsk - khởi công ngày 19/3/2015; chiếc thứ sáu: Perm - khởi công ngày 29/7/2016, dự kiến bàn giao trong 2 năm 2019 và 2020. Chiếc thứ bảy: Ulyanovsk - được khởi công vào ngày 2/7/2017 dự kiến sẽ được giao trước năm 2023.
Những chiếc tàu đóng về sau tiến độ sẽ nhanh hơn, do nhà thầu chính đã hoàn thiện được công nghệ, cũng như bố trí đủ ngân sách trong chương trình SAP-2020 (và hiện nay là SAP-2027). Một khía cạnh quan trọng nữa là: kể từ chiếc thứ 2, toàn bộ các nhà thầu phụ là của Nga sẽ độc quyền cung cấp thiết bị; các nhà thầu phụ thuộc Liên Xô cũ (mà chủ yếu là Ucraina) đã chấm dứt. Vấn đề này giúp chương trình bảo đảm tiến độ cũng như chất lượng.
Tuy sản xuất với số lượng đến 7 chiếc, nhưng số lượng trên thực tế vẫn không đáp ứng được yêu cầu biên chế cho 2 hạm đội chính của Nga. Nếu biên chế đủ, mỗi hạm đội ít nhất cần 6 chiếc. Kết hợp với tàu ngầm hạt nhân lớp Borei; đảm bảo cho mỗi hạm đội luôn có 12 tàu ngầm luôn sẵn sàng phục vụ, trong khi hai tàu ngầm được nghỉ ngơi, sửa chữa lớn và hiện đại hóa.
Có lẽ tàu ngầm lớp Y-M sẽ dừng lại ở số lượng 7 chiếc, bởi vì tiếp theo sau dự án Yasen-M sẽ là lớp tàu ngầm thế hệ thứ năm: dự án "Haski" của văn phòng thiết kế Malakhit, hiện đang được phát triển.
Thiết kế ấn tượng
Tàu ngầm lớp Yasen-M được thiết kế để diệt các mục tiêu tàu ngầm, tàu nổi, quân cảng, căn cứ quân sự và nhiều mục tiêu khác. Tàu có chiều dài 139 m, rộng 13 m; mớn nước khi nổi là 10 m. Lượng giãn nước khi nổi của tàu là 8.600 tấn và khi lặn tối đa 13.800 tấn. Độ sâu tối đa của tàu khi lặn là 600 m. Tàu có tốc độ 16 hải lý/giờ (30 km/giờ) khi chạy nổi và tối đa 31 hải lý/giờ (60 km/giờ) khi di chuyển trong lòng đại dương.
Chiến lược hiện nay của Hải quân Nga là tập trung vào xây dựng đội tàu ngầm hùng hậu, trong đó tàu ngầm hạt nhân là xương sống; để có thể đối trọng được với những lực lượng hải quân hùng mạnh trên thế giới, nhất là Mỹ. Do đó, việc tiếp tục đầu tư phát triển đội tàu ngầm lớp Yasen-M là bước đi đúng hướng. Đô đốc Korolev cho biết: “Nhiệm vụ quan trọng nhất trong hoạt động của Bộ Tư lệnh Hải quân Nga là xây dựng các đơn vị răn đe hạt nhân chiến lược trong đội hình các hạm đội – những loại có thể mang được vũ khí tầm xa và có độ chính xác cao”.
Chiếc tàu ngầm thứ ba thuộc lớp Yasen-M là chiếc K-573 Novosibirsk - được khởi công đóng ngày 26/7/2013, dự kiến vào trang bị năm 2019. Chiếc thứ tư K-571 Krasnoyarsk khởi công đóng ngày 27/7/2014; chiếc thứ năm K-564 Arkhangelsk - khởi công ngày 19/3/2015; chiếc thứ sáu: Perm - khởi công ngày 29/7/2016, dự kiến bàn giao trong 2 năm 2019 và 2020. Chiếc thứ bảy: Ulyanovsk - được khởi công vào ngày 2/7/2017 dự kiến sẽ được giao trước năm 2023.
Những chiếc tàu đóng về sau tiến độ sẽ nhanh hơn, do nhà thầu chính đã hoàn thiện được công nghệ, cũng như bố trí đủ ngân sách trong chương trình SAP-2020 (và hiện nay là SAP-2027). Một khía cạnh quan trọng nữa là: kể từ chiếc thứ 2, toàn bộ các nhà thầu phụ là của Nga sẽ độc quyền cung cấp thiết bị; các nhà thầu phụ thuộc Liên Xô cũ (mà chủ yếu là Ucraina) đã chấm dứt. Vấn đề này giúp chương trình bảo đảm tiến độ cũng như chất lượng.
Tuy sản xuất với số lượng đến 7 chiếc, nhưng số lượng trên thực tế vẫn không đáp ứng được yêu cầu biên chế cho 2 hạm đội chính của Nga. Nếu biên chế đủ, mỗi hạm đội ít nhất cần 6 chiếc. Kết hợp với tàu ngầm hạt nhân lớp Borei; đảm bảo cho mỗi hạm đội luôn có 12 tàu ngầm luôn sẵn sàng phục vụ, trong khi hai tàu ngầm được nghỉ ngơi, sửa chữa lớn và hiện đại hóa.
Có lẽ tàu ngầm lớp Y-M sẽ dừng lại ở số lượng 7 chiếc, bởi vì tiếp theo sau dự án Yasen-M sẽ là lớp tàu ngầm thế hệ thứ năm: dự án "Haski" của văn phòng thiết kế Malakhit, hiện đang được phát triển.
Thiết kế ấn tượng
Tàu ngầm lớp Yasen-M được thiết kế để diệt các mục tiêu tàu ngầm, tàu nổi, quân cảng, căn cứ quân sự và nhiều mục tiêu khác. Tàu có chiều dài 139 m, rộng 13 m; mớn nước khi nổi là 10 m. Lượng giãn nước khi nổi của tàu là 8.600 tấn và khi lặn tối đa 13.800 tấn. Độ sâu tối đa của tàu khi lặn là 600 m. Tàu có tốc độ 16 hải lý/giờ (30 km/giờ) khi chạy nổi và tối đa 31 hải lý/giờ (60 km/giờ) khi di chuyển trong lòng đại dương.
Đồ họa về các đặc điểm của tàu ngầm Severodvinsk lớp Yasen
Con tàu có thể hoạt động ngầm liên tục 100 ngày, thủy thủ đoàn từ 85 đến 90 người. Tàu được trang bị 1 lò phản ứng hạt nhân tuabin hơi, làm nguội bằng nước OK-650V, có công suất lên đến 200 MW.
Vũ khí chính trên tàu gồm 8 ống phóng thẳng đứng, để phóng tên lửa hành trình Onik và Kalibr, 10 ống phóng ngư lôi loại 533 mm với tổng cộng 30 quả. Lớp tàu này cũng được thiết kế để phóng được tên lửa hành trình đời mới là Kh-101 (kể cả loại Kh-102 mang đầu đạn hạt nhân) và các loại ngư lôi tự dẫn trong điều kiện nước sâu mà không phải sửa đổi thiết kế. Thậm chí trong tương lai, tàu có thể sử dụng các tên lửa siêu vượt âm tiềm năng "Zircon".
Thân tàu được làm bằng thép khử từ tính, có độ bền cao nên tàu có thể lặn sâu được 600 m. Khi ở độ sâu này, khiến hầu hết các loại vũ khí chống ngầm không thể với tới, điều này đem đến cho nó một lợi thế không nhỏ khi phải đối mặt với lực lượng phòng thủ hùng hậu như cụm tàu sân bay Mỹ.
Những lớp tàu tương tự như lớp Y-M của Nga, trên thế giới hiện có Seawolf và Virginia của Mỹ, Barracuda của Pháp và Astyut của Anh.
Vũ khí chính trên tàu gồm 8 ống phóng thẳng đứng, để phóng tên lửa hành trình Onik và Kalibr, 10 ống phóng ngư lôi loại 533 mm với tổng cộng 30 quả. Lớp tàu này cũng được thiết kế để phóng được tên lửa hành trình đời mới là Kh-101 (kể cả loại Kh-102 mang đầu đạn hạt nhân) và các loại ngư lôi tự dẫn trong điều kiện nước sâu mà không phải sửa đổi thiết kế. Thậm chí trong tương lai, tàu có thể sử dụng các tên lửa siêu vượt âm tiềm năng "Zircon".
Thân tàu được làm bằng thép khử từ tính, có độ bền cao nên tàu có thể lặn sâu được 600 m. Khi ở độ sâu này, khiến hầu hết các loại vũ khí chống ngầm không thể với tới, điều này đem đến cho nó một lợi thế không nhỏ khi phải đối mặt với lực lượng phòng thủ hùng hậu như cụm tàu sân bay Mỹ.
Những lớp tàu tương tự như lớp Y-M của Nga, trên thế giới hiện có Seawolf và Virginia của Mỹ, Barracuda của Pháp và Astyut của Anh.
Trịnh Ngọc Tiến
.png)
