Sáng 7-11, Quốc hội tiếp tục thảo luận về công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017.
Nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, công tác phòng chống tham nhũng vẫn còn hạn chế, bất cập bởi các hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi, phức tạp; những đối tượng tham nhũng thường là những người có chức vụ, quyền hạn, có địa vị để tác động, can thiệp, có trình độ để đối phó; tiến độ xử lý nhiều vụ án tham còn chậm, nhiều bản án được tuyên dư luận cho rằng chưa đủ sức răn đe nên gây bức xúc trong nhân dân. Một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn hình thức, hiệu quả thấp; một số văn bản quy phạm pháp luật chưa rõ ràng, thiếu khả thi, chồng chéo dẫn đến dễ bị lợi ích nhóm, lợi dụng để tham nhũng…
Kiên quyết xử lý nghiêm nạn tham nhũng vặt
Đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Bạc Liêu) nhấn mạnh, nhân dân và cử tri tin tưởng khi nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn được đưa ra xét xử; cuộc chiến không có vùng cấm, thể hiện quyết tâm của lãnh đạo cao nhất của Đảng và đó là cam kết của Đảng, Nhà nước trước cán bộ, đảng viên và cử tri cả nước.

Đại biểu Tạ Văn Hạ đặc biệt quan tâm đến nạn tham nhũng vặt. Đại biểu cho rằng, vấn nạn này đang diễn ra hằng ngày, len lỏi vào tất cả các ngõ ngách của cuộc sống, xảy ra ở nhiều địa phương, lĩnh vực với nhiều hình thức đa dạng: Việc lạm thu, chạy lớp, đổi phong bì trong nhà trường; lót tay để nhận được sự điều trị tốt hơn trong bệnh viện; ở cơ quan nhà nước thì thủ tục còn không ít nhiêu khê, phiền hà, muốn nhanh, thuận lợi phải có “bồi dưỡng”, thậm chí khai tử cũng phải có phong bì...
Đại biểu tỉnh Bạc Liêu cho rằng nạn tham nhũng vặt hiện nay đang làm băng hoại phẩm chất của một số bộ phận cán bộ công chức, gây nhiều bức xúc trong xã hội, đặc biệt làm mất dần niềm tin trong nhân dân. “Con tàu dễ đắm là vì nhiều lỗ dò nhỏ”, đại biểu cho rằng cần khắc phục ngay vấn nạn này. Đại biểu đề xuất 3 giải pháp tạo môi trường ba “không”. Thứ nhất, tạo môi trường để ở đó không còn cơ hội để tham nhũng bằng cách tăng cường công khai, minh bạch bằng hệ thống pháp luật, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tiếp tục rà soát, xóa bỏ những loại giấy phép, thủ tục hành chính không cần thiết. Thứ hai, cần tạo môi trường không dám tham nhũng, bằng cách đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, xử lý kỷ luật, xử lý nghiêm các sai phạm, kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy nhà nước những cán bộ yếu kém, sách nhiễu nhân dân. Thứ ba, cần tạo môi trường không muốn tham nhũng, bằng cách tinh gọn bộ máy biên chế nhà nước, có chế độ đãi ngộ thỏa đáng, có cơ hội phát triển bình đẳng cho mọi công chức.
Cũng bày tỏ về nạn “tham nhũng vặt”, trong phiên thảo luận trước đó, nhìn từ tình trạng “cả họ làm quan” ở một số cấp chính quyền cơ sở có, trong một xã có tới gần nửa số cán bộ là anh em, họ hàng; hoạt động công vụ nhưng thu vén thứ nọ, việc kia cho anh em, họ hàng nhà mình, đại biểu Trần Thị Dung (Điện Biên) cho rằng đây chính là tham nhũng, tuy là tham nhũng vặt song cũng cần phải nhận diện rõ và xử lý nghiêm minh, bởi nếu không, hệ lụy sẽ là khôn lường. “Nhận diện rõ tham nhũng vặt của cán bộ công chức để có biện pháp kiên quyết xử lý là rất cần thiết, chưa nói là đã muộn, bởi vì hệ lụy là khôn lường đó nếu để lâu, kéo dài”, nữ đại biểu nhấn mạnh. Đồng thời, đại biểu tỉnh Điện Biên cũng cảnh báo “nếu quan niệm "nhà dột từ nóc" là nguy hiểm thì lũ lụt ngấm vào nền còn nguy hại hơn rất nhiều. Nền móng mà lún sụt thì không nhà cửa nào đứng vững”.
Không nên quy kết một chiều thành quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm
Trong phiên thảo luận sáng nay, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An đã giơ bảng để tranh luận với phát biểu của đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Đoàn Phú Yên). Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu cho rằng đại biểu Phạm Thị Minh Hiền đã quy kết rằng có một nghịch lý là lĩnh vực nào của các luật phòng chống có chương trình phòng ngừa thì kết quả ngược lại. Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền đã chứng minh đánh giá này bằng cách viện dẫn tội phạm ma túy, tham nhũng, môi trường đặc biệt tăng; tội phạm đã tấn công vào trường học, bệnh viện, sân bay và vào trẻ em. Từ đó đại biểu Phạm Thị Minh Hiền đặt ra câu hỏi: Tại sao tình trạng ấy vẫn kéo dài, phải chăng sự nghiêm minh, minh bạch không được coi trọng trong công tác xây dựng pháp luật.

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu cho rằng, đó là sự quy kết một chiều trước những hiện tượng cá biệt, không phổ biến, để đánh giá phủ nhận cả một chính sách pháp luật lẫn thực tiễn thành quả công tác đấu tranh phòng chống tội phạm. “Ngoài những con số thống kê, tôi viện dẫn thêm các chuyên gia an ninh của Tổ chức SOS và kiểm soát rủi ro quốc tế công bố bản đồ rủi ro về du lịch năm 2017, thì Việt Nam được xếp vào các quốc gia lý tưởng để du lịch, mức độ nguy hiểm thấp nhất. Với 197 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, Việt Nam được xếp hạng như vậy đâu có dễ dàng gì”, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu phân tích.
“Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền cho rằng tội phạm ma túy, tham nhũng, môi trường tăng, đi ngược lại với luật phòng chống tội phạm mà không xem xét tình hình, quan điểm theo quan điểm lịch sử cụ thể. Tôi xin thưa rằng tội phạm ma túy, tham nhũng, môi trường là thuộc về loại tội phạm ẩn, nghĩa là người dân không ghi nhận và không biết trong thực tế tội phạm đó đã xảy ra, chỉ bị phát giác thông qua công tác điều tra, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán mới phát hiện được. Ở góc nhìn tích cực thì đây là thành tích, là dấu hiệu đấu tranh tích cực, là tính chất tích cực của pháp luật chúng ta”, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu nói.
Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu đặt câu hỏi: “Nếu không có Luật phòng chống ma túy từ năm 2000, không có Luật phòng chống tham nhũng năm 2005, không có sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước trong thời gian qua thì tội phạm trên lĩnh vực ấy ở nước ta sẽ đi về đâu?”
“Tội phạm đã tấn công vào trường học, bệnh viện, sân bay và trẻ em. Đúng, Chính phủ đã thừa nhận trong báo cáo của mình, nhưng nó xảy ra bao nhiêu vụ, chúng ta chỉ đếm đầu ngón tay. Nếu so với 74.005 vụ án được tòa án xét xử trong năm 2017 thì đó là những con số hết sức nhỏ, cá biệt mà thôi. Chính phủ đã rất quan tâm, công khai đánh giá công tác phòng chống tội phạm. Bên cạnh những thành tựu đạt được, Chính phủ thừa nhận những yếu kém, tồn tại. Tôi không biện minh, không cổ súy cho những yếu kém đó. Tôi chỉ muốn phản biện lại để có cách nhìn khách quan, công bằng”, đại biểu nêu rõ.
Trước đó, trong phiên họp hôm 6-11, liên quan nội dung báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017, Ủy ban Tư pháp bày tỏ đồng tình với đánh giá của Chính phủ về những kết quả đã đạt được trong việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng. Dưới sự chỉ đạo kịp thời, kiên quyết của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, một số vụ án kinh tế, tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào quyết tâm chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước ta. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng đánh giá một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn hình thức, hiệu quả thấp. Về kê khai tài sản, trong năm 2017 số lượng bản kê khai là rất lớn, nhưng chỉ xác minh đối với 77 người/1.113.422 người đã kê khai (chiếm 0,007%), kết quả xác minh phát hiện 3 trường hợp vi phạm, giảm nhiều so với các năm trước. Ủy ban Tư pháp kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cần xây dựng quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của mọi người trong toàn xã hội; tiếp tục hoàn thiện các quy định về minh bạch, kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, nhất là các nội dung kiểm tra, giám sát, xác minh việc kê khai, tránh nhiệm giải trình việc tăng, giảm tài sản, các khoản chi tiêu, giao dịch có giá trị lớn; quy định rõ chế tài xử lý đối với người kê khai tài sản không trung thực. |
Thảo Nguyễn
Nguồn: qdnd.vn