Nhận diện tin giả
Tin giả được hiểu là các thông tin giả mạo, sai lệch và giật gân được phát đi dưới hình thức tin tức. Có 2 loại tin giả chủ yếu gồm, những câu chuyện không có thật và những câu chuyện có một số sự thật, nhưng không chính xác tuyệt đối.
Loại tin giả thứ nhất là những câu chuyện bịa ra nhằm khiến mọi người tin vào điều gì đó sai sự thật. Gần đây nhất, liên quan đến thông tin lũ lụt miền Trung, chúng ta có thể thấy các tin như: “Siêu bão cấp 17 đổ bộ vào miền Trung” được chia sẻ với tốc độ chóng mặt, khiến người dân rất hoang mang. Ngay lập tức, Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã khẳng định, đây là tin giả. Nhưng điều nguy hại là tin giả này đã có hàng chục ngàn lượt chia sẻ và hàng ngàn bình luận.
Nguy hiểm hơn, có tài khoản facebook giả mạo Ban Tuyên giáo Trung ương bôi xấu cá nhân và tổ chức, gây hoang mang tâm lý trong xã hội, chỉ chờ có thế, một số kẻ lại “tiền hô hậu ủng” bằng những lời lẽ rất khó nghe. Liên quan đến sự hy sinh của 13 cán bộ đi làm nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn ở công trình Thủy điện Rào Trăng 3 (tỉnh Thừa Thiên - Huế) và 22 cán bộ, chiến sĩ ở Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 337 (Quân khu 4), có kẻ dựng hẳn lên một thuyết âm mưu rằng: Sở dĩ có vị tướng tiên phong đi cứu nạn ở Thủy điện Rào Trăng 3 là do vị tướng ấy có cổ phần ở công ty thủy điện này!
Loại tin giả thứ hai là những câu chuyện có một số sự thật, nhưng không chính xác tuyệt đối. Ví dụ, mới đây, trên mạng xã hội có đăng tải thông tin về việc, tại cuộc họp vào sáng ngày 22/10 tại Quảng Trị, Thượng tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng có nói về việc “phát hiện một số lãnh đạo địa phương chia lương khô cứu trợ cho cán bộ như làm quà, vì thứ này ngon”, được rất nhiều người chia sẻ, gây hoang mang dư luận, làm khó khăn hơn cho công tác cứu trợ đồng bào.
Thâm hiểm hơn là chúng đổ lỗi cho chính quyền địa phương, cho chế độ. Liên quan đến thông tin này, trao đổi với báo chí vào trưa 23/10, Thượng tướng Lê Chiêm cho biết, trong buổi làm việc với sự chủ trì của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, khi phát biểu, ông có nhắc đến việc, trong các đợt cứu hộ, cứu trợ lũ lụt cho nhân dân tại một số địa phương các năm trước đây đã phát hiện tình trạng cán bộ cơ sở sử dụng không đúng mục đích hàng cứu trợ của Bộ Quốc phòng. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nêu rõ, việc phát biểu của ông ở đây nhằm chỉ ra các bài học kinh nghiệm để cánh báo cũng như chấn chỉnh trong công tác cứu hộ, cứu trợ lũ lụt cho nhân dân.
Ứng phó với tin giả
Đứng trước một thông tin mới, sốc hay kích thích với bản thân, đặc biệt là những thông tin nhạy cảm, trái với dòng chảy thông tin thông thường đang diễn ra thì chúng ta cần tìm hiểu xem mục đích của người đưa tin là gì? Hãy tự hỏi bản thân, “Tại sao câu chuyện này được viết ra? Nó có phải để thuyết phục tôi về một quan điểm nhất định không? Thông tin có khách quan, đa chiều không hay chỉ một chiều, viết theo chủ quan của người viết? Cần phải tra soát lại thông tin, bất cứ thứ gì chúng ta tiếp cận, hãy dùng chuột tô đậm, nhấp chuột phải, và chọn “Tìm kiếm trên Google cho cụm từ….”.
Với thời đại hiện nay, việc tra soát lại thông tin đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Tất cả những gì chúng ta cần, chỉ là 2 lần nhấp chuột. Nên đọc những tin từ các báo chính thống, xác định một tên miền có đủ độ tin cậy hay không là đuôi tên miền kết thúc bằng “.com” hoặc phổ biến ở Việt Nam sẽ thường là “.vn”. Và một điều rất quan trọng, nếu đã xác định được tin tức này là giả mạo, hãy tìm cách loại bỏ chúng ngay để tránh bạn bè và những người dùng khác bị “sập bẫy”.
Việt Nam là một trong 10 nước đứng đầu thế giới về số người dùng mạng xã hội với gần 64 triệu tài khoản facebook, gần 35 triệu tài khoản youtube, hơn 50 triệu tài khoản zalo. Đây thực sự là phương thức tiếp cận đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả để các đối tượng xấu khuếch tán những thông tin giả. Hiện rất nhiều những tài khoản giả mạo, thông tin xấu độc đã được các cơ quan chức năng phối với với các đơn vị cung cấp ứng dụng mạng xã hội đánh sập. Tuy nhiên, mỗi người sử dụng mạng xã hội, nhất là cán bộ, chiến sĩ cần nâng cao trách nhiệm công dân và trách nhiệm quân nhân của mình để trở thành một phần của lá chắn trước các luồng thông tin độc hại.
Trường Sĩ quan Công Binh