Di tích Nhà Xanh và trận đánh đêm 7-7-1959
Tọa lạc trong khuôn viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Đồng Nai, phường Thống Nhất, TP. Biên Hòa, Di tích Nhà Xanh được xây dựng vào năm 1907. Toàn bộ khung kiến trúc được xây bằng vật liệu kiên cố, mái lợp ngói móc vảy cá, sơn tường toàn màu xanh nên người dân địa phương đặt tên là Nhà Xanh. Giai đoạn 1945-1954, Nhà Xanh được thực dân Pháp sử dụng làm Sở chỉ huy tiểu khu Biên Hòa.
Sau Hiệp định Giơ ne vơ 1954, chính quyền Sài Gòn sử dụng biệt thự Nhà Xanh làm cư xá cho đoàn cố vấn quân sự Mỹ (MAAG) tại Biên Hòa vì chúng cho rằng nơi đây là địa điểm được bảo vệ cẩn mật. Khu vực Nhà Xanh lúc bấy giờ rộng hơn 1ha, được rào chắn bởi nhiều lớp kẽm gai, nằm trong thế bảo vệ nghiêm ngặt, được địch đánh giá là địa điểm an toàn, lý tưởng.
Từ năm 1954, chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm thi hành nhiều hoạt động khủng bố phong trào cách mạng miền Nam. Đặc biệt, tháng 5-1959, chúng ban hành Luật 10/59 “đặt cộng sản ra ngoài vòng pháp luật”, lê máy chém khắp miền Nam, giết hại hàng ngàn đồng bào yêu nước.
Trước tình hình đó, Liên Tỉnh ủy miền Đông quyết định tổ chức một cuộc tập kích đánh vào sào huyệt bọn cố vấn Mỹ tại Nhà Xanh. Đúng 19 giờ ngày 7-7-1959, phân đội Đặc công hóa trang làm lính đi tuần, tiến về cư xá. Chỉ trong khoảng 15 phút, đội đặc công đã tiên diệt Thiếu tá Dale Buis và Trung sĩ Chester Ovmand, bắn bị thương Đại úy Howad B. Boston.
Nơi giáo dục truyền thống truyền thống cách mạng
Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật Đồng Nai Huỳnh Lê Tuấn Dũng chia sẻ, với truyền thống hơn 40 năm hình thành và phát triển, sau nhiều lần đổi tên hiện trường mang tên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Đồng Nai. Nhà trường vinh dự được đóng chân trên địa bàn có Di tích lịch sử Nhà Xanh - nơi thể hiện tinh thần, ý chí cách mạng táo bạo, quả cảm của quân dân Biên Hòa - Đồng Nai trong cuộc kháng chiến chống xâm lược của kẻ thù. Đây còn là trận đánh đầu tiên của quân dân ta vào quân đội Mỹ trên chiến trường miền Nam, mở đầu cho hàng loạt thắng lợi của quân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Di tích Nhà Xanh chính là biểu tượng cách mạng giúp nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục truyền thống trong toàn bộ quá trình hoạt động dạy - học của trường. Nhiều thế hệ học trò nhà trường đã trưởng thành quay trở lại đóng góp công sức, tiếp tục vun đắp cho sự nghiệp giáo dục nghề nghiệp của trường và tỉnh Đồng Nai.
Thầy giáo Nguyễn Hoàng Anh tâm sự: Tôi vinh dự được học tập và trưởng thành tại ngôi trường có di tích lịch sử Nhà Xanh. Trước đây khi còn là học viên, ngoài được giáo dục truyền thống, sinh hoạt đoàn ngay trước khuôn viên Nhà Xanh thì cứ trước mỗi kỳ thi, chúng tôi thường có thói quen vào thăm quan khu trưng bày lưu niệm trong Nhà Xanh, tạo thêm động lực để có một kỳ thi tốt. Hiện nay trở thành giảng viên của trường, tôi vẫn thường cùng các bạn trẻ đến thăm quan, dọn dẹp xung quanh khu di tích, coi đây là biểu tượng truyền thống để tuổi trẻ nỗ lực vươn lên….
Bí thư Đoàn trường Mai Anh Đức cho hay, thật hạnh phúc cho thầy và trò nhà trường khi được công tác, học tập ngay tại nơi có di tích lịch sử quan trọng. Nhà Xanh chính là địa chỉ đỏ để tuổi trẻ Đồng Nai về nguồn, kế thừa truyền thống, nỗ lực vươn lên học tập tốt, công tác tốt. “Nhà Xanh chính là nơi diễn ra các buổi chào cờ sáng thứ hai hằng tuần của toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh. Nơi đây còn là địa chỉ đỏ trong kết nạp Đoàn, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng và tổ chức các hoạt động sinh hoạt truyền thống của tuổi trẻ địa phương giúp tuổi trẻ ý thức hơn về công lao của cha ông trong kháng chiến, tiếp tục kế thừa nỗ lực vươn lên học tập, rèn luyện xứng đáng với sự hy sinh to lớn của cha ông ta”, anh Mai Anh Đức nói.