Quân khu 7 Online

Chính trị > Tiếp lửa truyền thống

Thứ tư, 09/05/2018, 22:22 (GMT+7)
3400 lượt xem

Người vẽ tranh qua hai cuộc kháng chiến

 

Họa sĩ Phạm Thanh Tâm. Ảnh tư liệu của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh

 
Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh vừa tổ chức trưng bày tranh của họa sĩ Phạm Thanh Tâm với chủ đề “Kháng chiến và hội họa”. Cuộc đời gắn liền với hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, quãng thời gian đó đã trở thành tư liệu quý để ông sáng tạo nên nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị
  
Họa sĩ Phạm Thanh Tâm sinh năm 1933 tại Hải Phòng, nhưng quê quán của ông ở làng Vĩnh Lại, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Ðịnh. Sinh ra trong gia đình có truyền thống cách mạng, từ năm 14 tuổi ông đã tham gia làm liên lạc viên của Ban tuyên truyền Chiến khu 3. Là người yêu hội họa từ nhỏ, năm 15 tuổi, họa sĩ Phạm Thanh Tâm bước đầu tiếp xúc với mỹ thuật bằng cách theo học sáu tháng lớp hội họa Phù Lưu Chanh của Hội văn hóa khu 3. Từ đó, ông cùng đồng đội tham gia vẽ tranh tuyên truyền, cổ động phục vụ quân đội. Khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến hồi ác liệt nhất, ông đã tình nguyện tham gia quân đội và có mặt trong chiến dịch Ðiện Biên Phủ lẫy lừng. "Những giây phút chiến đấu trong chiến dịch Ðiện Biên Phủ là những giây phút không thể nào quên trong cuộc đời tôi, in đậm trong tôi để sau đó tôi ghi lại bằng chính tác phẩm của mình", họa sĩ Phạm Thanh Tâm kể trong niềm xúc động.

Từ chiến dịch lịch sử ấy, họa sĩ Phạm Thanh Tâm đã cho ra đời các tác phẩm nổi bật: Xuân trong hầm pháo Ðiện Biên Phủ, Ðường lên Ðiện Biên năm xưa, Cảnh nhà sàn Ðiện Biên Phủ. Ðây không chỉ là những tác phẩm có giá trị nghệ thuật mà còn là những tư liệu lịch sử quý giá.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, họa sĩ Phạm Thanh Tâm tiếp tục lên đường theo tiếng gọi non sông. Ông có mặt ở những chiến trường ác liệt nhất như Khe Sanh, Quảng Trị… Nơi trận chiến ác liệt, người chiến sĩ, họa sĩ, phóng viên Phạm Thanh Tâm vẫn không ngừng say mê nghệ thuật. Mỗi vùng đất, mỗi trận đánh ông đều ký họa lại một cách nhanh chóng. Trong thời gian này, họa sĩ Phạm Thanh Tâm còn vẽ nhiều ký họa, tranh đả kích, châm biếm được đăng trên các báo với bút danh Huỳnh Biếc. Với tình yêu hội họa mãnh liệt, ông đã cho ra đời những tác phẩm Cửa ngõ Sài Gòn 30-4-1975, Sâu thẳm rừng Trường Sơn, Ngày xưa Quảng Trị… một cách chân thật và xúc động.

Sau khi đất nước thống nhất, từ năm 1989, họa sĩ Phạm Thanh Tâm cùng gia đình vào TP Hồ Chí Minh sinh sống. Suốt cuộc đời cách mạng và hoạt động nghệ thuật của mình, họa sĩ Phạm Thanh Tâm đã có hàng nghìn tác phẩm hội họa đa dạng về chất liệu. Trong đó, mảng đề tài về người lính, cuộc sống và tình quân dân trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc chiếm phần lớn và là đề tài thành công nhất của ông.

Họa sĩ Tạ Kim Dung, người cùng học chung với họa sĩ Phạm Thanh Tâm tại Trường đại học Mỹ thuật Hà Nội (nay là Trường đại học Mỹ Thuật Việt Nam) giai đoạn 1964 - 1968, nhận xét: "Ðiểm nổi bật trong tác phẩm của họa sĩ Phạm Thanh Tâm là ông vẽ trực diện cho nên chứa đựng nhiều xúc cảm. Những bức tranh miêu tả về cuộc sống của người dân, cuộc sống Bộ đội Cụ Hồ nơi chiến trường thật sự là những tư liệu quý hiếm".

Nhìn lại quãng thời gian sáng tác nơi chiến trường của mình, họa sĩ Phạm Thanh Tâm cho biết, hình ảnh đẹp nơi chiến trường nhiều lắm, đẹp từ cảnh vật đến con người. Nhưng mọi thứ đều lướt qua rất nhanh, cho nên người họa sĩ phải biết cách để ghi lại những gì tiêu biểu nhất. "Những lúc ấy, điều quan trọng đối với người họa sĩ là đã thấy được, đã cảm nhận và ghi nhớ… Ðấy chính là cơ sở dựng lại tranh bố cục về sau và cũng là vốn sống của người nghệ sĩ", họa sĩ Phạm Thanh Tâm chia sẻ.

Chính vì thế, trong cuốn sổ tay của ông luôn đầy ắp những ký họa. Sau mỗi chuyến đi, có những bức dùng để triển lãm nhưng cũng có những bức chỉ là "của để dành" cho những bức họa sau này. Tranh của họa sĩ Phạm Thanh Tâm luôn nhận được nhiều ý kiến đánh giá, phần lớn là lời khen. "Trước mỗi khen chê, tôi phải nhận ra ngay đâu là lời khuyến khích, chỗ nào là quá khen, chỗ nào là chê vừa phải, chỗ nào chê nhẹ. Từ đó tôi tìm ra những đặc điểm để ký họa tốt nhất. Dù thế nào, trước hết, đó là những tài liệu tốt vì chúng đang mang trong mình hơi thở nóng hổi của cuộc sống ngoài mặt trận", họa sĩ Phạm Thanh Tâm tâm sự.

Ở độ tuổi "xưa nay hiếm" nhưng với họa sĩ Phạm Thanh Tâm, niềm đam mê hội họa vẫn luôn cháy mãi. Khi nào sức khỏe cho phép, ông vẫn ngồi trước giá vẽ để tiếp tục ghi lại ký ức của mình qua hai cuộc kháng chiến mà với ông đã thấm sâu vào hồn, đã trở thành máu thịt.

Bảo Linh
Nguồn: nhandan.com.vn

 

Bình luận

Bài viết tương tự:

Tây Ninh: Công tác quy tập hài cốt liệt sĩ, quân tình nguyện Việt Nam hi sinh tại Campuchia đạt hơn 180% chỉ tiêu đề ra

Tây Ninh: Công tác quy tập hài cốt liệt sĩ, quân tình nguyện Việt Nam hi sinh tại Campuchia đạt hơn 180% chỉ tiêu đề ra

17:41 17/10/2025

(QK7 Online) – Ngày 17/10, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Tây Ninh tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Campuchia qua các thời kỳ chiến tranh đưa về nước, giai đoạn XXIV (mùa khô 2024–2025), đồng thời đánh giá kết quả quy tập mộ trong nước 9 tháng đầu năm 2025.

Những trận đánh tiêu biểu của LLVT Quân khu 7: Trận Sông Dinh

Những trận đánh tiêu biểu của LLVT Quân khu 7: Trận Sông Dinh

13:18 12/10/2025

(QK7 Online) - Trận Sông Dinh do đồng chí Nguyễn Minh Châu, chỉ huy trận đánh tại đồn Sông Dinh xã Suối Kiết, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận (nay là xã Thánh Linh, tỉnh Lâm Đồng). Xung quanh đồn có hàng rào kẽm gai và rào tre bao bọc. Đồn có tường gỗ đất cao 1,6m, dầy 0,6m, có lỗ châu mai, 4 góc có 4 lô cốt. Trong đồn có nhà chỉ huy, nhà lính, nhà kho, tháp canh. Trước mặt đồn có đường lộ 336 và đường sắt chạy theo hướng tây bắc - đông nam. Phía tây bắc đồn là rừng rậm của núi Nhạn, phía đông và nam đồn là rừng núi Xà Dú.

Những trận đánh tiêu biểu của LLVT Quân khu 7: Trận Trung Quận

Những trận đánh tiêu biểu của LLVT Quân khu 7: Trận Trung Quận

11:18 07/10/2025

(QK7 Online) - Trận phục kích ở vùng đồng bằng, bưng biền, nhiều kênh rạch, là vùng có dân cư đông đúc, sống chủ yếu là nghề nông ở khu vực Trung Quận, huyện Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn (nay là địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Tây Ninh). Lực lượng tham gia gồm: Trung đoàn 306 Phạm Hồng Thái phòng ngự chống càn tác chiến khoảng 4.000 tên Pháp và Việt gian. Lực lượng ta có 2 đại đội (2752, 2753) của Tiểu đoàn 918, 2 trung đội của Tiểu đoàn 923, 2 trung đội Quốc vệ đội.

Tưởng niệm 74 năm ngày mất Trung tướng Nguyễn Bình (29/9/1951 – 29/9/2025)

Tưởng niệm 74 năm ngày mất Trung tướng Nguyễn Bình (29/9/1951 – 29/9/2025)

13:34 29/09/2025

(QK7 Online) - Sáng 29/9, gia đình Trung tướng Nguyễn Bình tổ chức Lễ tưởng niệm lần thứ 74 ngày anh hùng, liệt sĩ, Trung tướng Nguyễn Bình hy sinh (29/9/1951 – 29/9/2025). Dự có lễ có Thiếu tướng Trần Chí Tâm, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó Chính ủy Quân khu; Thiếu tướng Trần Đức Thắng, Bí thư Đảng ủy Cục Chính trị, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu; thủ trưởng các cơ quan Quân khu, Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh;

Những trận đánh tiêu biểu của LLVT Quân khu 7: Trận La Ngà

Những trận đánh tiêu biểu của LLVT Quân khu 7: Trận La Ngà

13:29 27/09/2025

(QK7 Online) - Trận địa phục kích thuộc địa hình rừng núi, trên quốc lộ 20, đoạn La Ngà - Định Quán, huyện Xuân Lộc, tỉnh Biên Hòa (nay thuộc tỉnh Đồng Nai). Lực lượng tham gia gồm: Chi đội 10 (Đại đội A, B, C) quân số 700 người, Liên quân 17 quân số khoảng 250 người và LLVT huyện Xuân Lộc, Long Khánh. Chỉ huy trận đánh: Đồng chí Nguyễn Văn Lung, Chi đội phó Chi đội 10.

TIN XEM NHIỀU:

TIN MỚI:

DƯ LUẬN QUAN TÂM:

Quân khu 7 Online

Theo dõi chúng tôi tại:

Cơ quan chủ quản: Bộ Tư lệnh Quân khu 7

Giấy phép số 486/GP-BTTTT ngày 28/07/2021

© Báo Quân khu 7 điện tử giữ bản quyền nội dung trên website này.

Tòa soạn: 17/12 Hồ Văn Huê, phường Đức Nhuận, TP. Hồ Chí Minh

Tổng Biên tập: Đại tá Nguyễn Văn Bắc

Email: [email protected] | [email protected] | 1