Tốc độ:
1x
(QK7 Online) - Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước. Có được thắng lợi này, do nhiều nguyên nhân, trong đó: Nghệ thuật tổ chức toàn dân đánh giặc; tổ chức, sử dụng các binh đoàn chủ lực, các quân, binh chủng trong tác chiến tiến công là nguyên nhân cơ bản, nét độc đáo của nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Đồng chí Nguyễn Văn Linh thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Quân giải phóng Miền. Ảnh: Tư liệu
Nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, được tiến hành trên 3 vùng chiến lược, đánh địch bằng lực lượng vũ trang 3 thứ quân, trong đó bộ đội chủ lực làm nòng cốt, bộ đội địa phương, dân quân du kích làm nền tảng. Đó là nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc mang tính khoa học, thống nhất, độc đáo, làm cho cả dân tộc triệu người như một, phát huy sức mạnh cao nhất để chiến thắng kẻ thù.
Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc đã tạo điều kiện cho ta tập trung lực lượng chủ lực đánh lớn vào các thành phố, thị xã, tiêu diệt, làm tan rã một lực lượng chủ yếu, cơ quan đầu não của địch; đồng thời thực hiện các đòn tiến công bắt đầu từ sự nổi dậy của quần chúng Nhân dân, đánh địch rộng khắp, loại khỏi vòng chiến đấu hàng ngàn tên địch trên khắp các chiến trường, thực hiện tư tưởng chỉ đạo: kết hợp tiến công với nổi dậy, tiến công quân sự đi trước một bước; giữ vai trò quyêt định.
Trong chiến dịch, ta sử dụng 4 quân đoàn chủ lực (l,2,3,4) và Đoàn 232 (tương đương quân đoàn), cùng nhiều trung, lữ đoàn chiến đấu, bảo đảm, đặc công và các trung đoàn, tiểu đoàn, đại đội bộ đội địa phương tỉnh, thành phố, huyện trên địa bàn làm nhiệm vụ tiến công giải phóng các thành phố, thị xã. Ngoài ra, còn có Lữ đoàn Biệt động, với hơn 60 tổ, đội chuyên trách, cùng lực lượng của các đoàn thể, dân quân tự vệ các tỉnh miền Đông Nam Bộ tham gia tác chiến, nổi dậy, hình thành 2 cánh: Cánh A gồm các huyện Nam thành phố và nội đô Sài Gòn; Cánh B gồm các huyện ngoại thành và Gia Định. Trung ương Cục phân công đồng chí Nguyên Văn Linh, Phó Bí thư Trung ương Cục trực tiếp phụ trách lực lượng nổi dậy.
Với nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc, chiến dịch tạo ra thế trận tiến công vững chắc, phát huy sức mạnh của chiến tranh Nhân dân đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, khiến ngụy quyền Sài Gòn rơi vào thế khốn cùng, dẫn đến kết cục thất bại thảm hại cả về quân sự và chính trị. Như vậy, có thể khẳng định, tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc là nét độc đáo, đặc sắc nhất của nghệ thuật quân sự Việt Nam, góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp đánh thắng chiến tranh xâm lược của một quân đội nhà nghề Mỹ; với tiềm lực quân sự hùng mạnh nhất thế giới.
Nghệ thuật tổ chức, sử dụng các binh đoàn chủ lực
Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, trước khi bước vào chiến dịch, xét toàn cục thì ta không ưu thế hơn địch, nhất là về binh khí kỹ thuật. Nhưng ta khéo léo, linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức, sử dụng lực lượng nên đã tạo ra ưu thế để đánh thắng địch ở thời điểm quyết định. Chính vì lẽ đó, trên cơ sở chuẩn bị đầy đủ lực lượng, thế trận, khả năng cơ động, kết hợp chặt chẽ các yếu tố tạo nên sức mạnh trong chiến đấu, chiến dịch đã tạo ra ưu thế về lực lượng, phương tiện chiến đấu để thực hiện yêu cầu đánh địch trên thế mạnh, tạo sức mạnh áp đảo quân địch trên từng hướng tiến công ngay từ đầu. Do vậy, mặc dù phạm vi khu vực, mục tiêu, chiều sâu tiến công lớn (từ 60 đến trên l00km), nhưng vì địch phòng ngự trong thế bị tan vỡ về chiến lược nên chiến dịch không tổ chức đội hình thê đội, không chia bước, chia đợt, mà tổ chức 5 hướng tiến công, giao khu vực, mục tiêu tiến công cho từng quân đoàn đảm nhiệm. Trên mỗi hướng tiến công tổ chức thành các lực lượng để thực hiện đột phá tuyến phòng ngự của địch từ xa, kểt hợp với vu hồi, hình thành thế bao vây, chia cắt các mục tiêu trọng điểm trong nội đô; kết hợp chặt chẽ giữa đột phá tiêu diệt quân địch phòng ngự với thọc sâu, lấy thọc sâu làm chính, đánh chiếm các mục tiêu then chốt, quan trọng, tạo thế để tiêu diệt toàn bộ quân địch, cụ thể là:
Hướng Bắc, chiến dịch sử dụng Quân đoàn 1, phối thuộc Trung đoàn bộ binh 95B, 1 tiểu đoàn đặc công, 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 trung đoàn pháo phòng không tự hành, được hỏa lực chiến dịch chi viện, có nhiệm vụ: sử dụng 1 sư đoàn phối hợp với bộ đội địa phương bao vây, tiêu diệt quân địch ở Bình Dương, Lai Khê, Tân Uyên; ngăn chặn Sư đoàn 5 ngụy rút về nội đô và vô hiệu hóa đơn vị này; sử dụng 1 sư đoàn tăng cường, cùng xe tăng thọc sâu đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu ngụy, các Bộ Tư lệnh binh chủng ở Gò Vấp, Bình Thạnh; tổ chức một lực lượng tiến công hợp điểm với lực lượng trên các hướng khác đánh chiếm Dinh Độc Lập.
Hướng Đông Nam, là hướng quan trọng, chiến dịch sử dụng Quân đoàn 2, phối thuộc Sư đoàn bộ binh 3 của Quân khu 5, phối hợp với đặc công vùng ven và thị xã Bà Rịa - Vũng Tàu, có nhiệm vụ: tiêu diệt địch, đánh chiếm căn cứ Nước Trong, chi khu Long Bình, căn cứ Long Bình, chi khu Nhơn Trạch, thành Tuy Hạ, cảng Cát Lái, chi khu Đức Trạch; pháo kích sân bay Tân Sơn Nhất, đánh chiếm Vũng Tàu, thị xã Bà Rịa, Quận 9, Quận 4; tổ chức lực lượng thọc sâu vào Quận 1, Quận 3, hợp điểm cùng các hướng khác đánh chiếm Dinh Độc Lập.
Hướng Tây Bắc, là hướng chủ yếu, chiến dịch sử dụng Quân đoàn 3 cùng với lực lượng địa phương tỉnh Tây Ninh, huyện Củ Chi, 2 Trung đoàn Gia Định, các tiểu đoàn của Thành đội Sài Gòn và các đơn vị đặc công, được hỏa lực chiến dịch chi viện, có nhiệm vụ: trong giai đoạn 1, sử dụng 1 sư đoàn tăng cường tiến công tiêu diệt căn cứ Đồng Dù, ngăn chặn và tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 25 ngụy không cho chúng rút về Đồng Dù, Củ Chi. Giai đoạn 2, sử dụng 1 sư đoàn tăng cường cùng xe tăng hình thành mũi đột kích mạnh, thọc sâu vào nội đô, đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, quận Tân Bình, quận Phú Nhuận; đồng thời, sử dụng một lực lượng thọc sâu hợp điểm với các hướng tiến công khác đánh chiếm Dinh Độc Lập.
Hướng Đông, là hướng hiểm yếu, chiến dịch sử đụng Quân đoàn 4, tăng cường Lữ đoàn bộ binh 52, 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 tiểu đoàn pháo 130mm, 1 trung đoàn tăng cường 1 tiểu đoàn pháo phòng không hỗn hợp, có nhiệm vụ: đánh chiếm khu vực Biên Hòa – Hố Nai, tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 18, Sở Chỉ huy Quân đoàn 3 ngụy và lực lượng địch ở sân bay Biên Hòa; sử dụng một lực lượng đột kích mạnh gồm bộ binh và xe tăng thọc sâu vào Sài Gòn đánh chiếm Dinh Độc Lập, Quận 1,2,3, Bộ Tư lệnh Hải quân, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Đài phát thanh ngụy quyền Sài Gòn.
Hướng Tây và Tây Nam, chiến dịch sử dụng Đoàn 232 (gồm 3 sư đoàn bộ binh, 4 trung đoàn độc lập, 1 trung đoàn đặc công), tăng cường 1 tiểu đoàn xe tăng T54, 1 tiểu đoàn pháo chống tăng 85mm, 1 tiểu đoàn pháo 130mm, 1 trung đoàn và 5 tiểu đoàn phòng không, hiệp đồng với Sư đoàn bộ binh 8 của Quân khu 8, có nhiệm vụ: đánh cắt giao thông trên Quốc lộ 4 đoạn từ Bến Lức đến ngã ba Trung Lương, đánh chiếm Tân An, ngăn chặn không cho địch rút về đồng bằng và từ đồng bằng lên tăng viện cho Sài Gòn; tổ chức lực lượng đột kích mạnh gồm bộ binh và xe tăng thọc sâu từ hướng Tây đánh chiếm Biệt khu Thủ đô; đồng thời, sử dụng một bộ phận hợp điểm với các hướng khác đánh chiếm Dinh Độc Lập. Từ hướng Tây Nam, sử dụng khoảng 1 sư đoàn bộ binh đánh chiếm cầu Nhị Thiên Đường, phát triển vào Tổng nha cảnh sát, Quận 5, 6, 7, 8, 10, 11 và huyện Bình Chánh.
Với cách tổ chức, sử dụng lực lượng như trên, chiến dịch tập trung lực lượng tiến công rất mạnh trên các hướng, đạt tốc độ tiến công nhanh, đánh địch với ưu thế về lực lượng và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trong thời gian ngắn nhất.
Nghệ thuật tổ chức, sử dụng lực lượng các quân, binh chủng
Thực tiễn, các chiến dịch trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 đã chứng minh: sức mạnh tác chiến của các binh đoàn chiến lược được phát huy hiệu quả cao nhất khi thực hiện cách đánh tập trung, hiệp đồng quân, binh chủng quy mô lớn. Với cách đánh này, Chiến dịch Hồ Chí Minh đưa khả năng đánh tiêu diệt địch của ta lên tầm cao mới, tiêu diệt từng sư đoàn, quân đoàn địch, phá vỡ từng mảng lớn trong hệ thống phòng thủ chiến lược cuối cùng của chúng.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, được tiến hành trên 3 vùng chiến lược, đánh địch bằng lực lượng vũ trang 3 thứ quân, trong đó bộ đội chủ lực làm nòng cốt, bộ đội địa phương, dân quân du kích làm nền tảng. Đó là nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc mang tính khoa học, thống nhất, độc đáo, làm cho cả dân tộc triệu người như một, phát huy sức mạnh cao nhất để chiến thắng kẻ thù.
Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc đã tạo điều kiện cho ta tập trung lực lượng chủ lực đánh lớn vào các thành phố, thị xã, tiêu diệt, làm tan rã một lực lượng chủ yếu, cơ quan đầu não của địch; đồng thời thực hiện các đòn tiến công bắt đầu từ sự nổi dậy của quần chúng Nhân dân, đánh địch rộng khắp, loại khỏi vòng chiến đấu hàng ngàn tên địch trên khắp các chiến trường, thực hiện tư tưởng chỉ đạo: kết hợp tiến công với nổi dậy, tiến công quân sự đi trước một bước; giữ vai trò quyêt định.
Trong chiến dịch, ta sử dụng 4 quân đoàn chủ lực (l,2,3,4) và Đoàn 232 (tương đương quân đoàn), cùng nhiều trung, lữ đoàn chiến đấu, bảo đảm, đặc công và các trung đoàn, tiểu đoàn, đại đội bộ đội địa phương tỉnh, thành phố, huyện trên địa bàn làm nhiệm vụ tiến công giải phóng các thành phố, thị xã. Ngoài ra, còn có Lữ đoàn Biệt động, với hơn 60 tổ, đội chuyên trách, cùng lực lượng của các đoàn thể, dân quân tự vệ các tỉnh miền Đông Nam Bộ tham gia tác chiến, nổi dậy, hình thành 2 cánh: Cánh A gồm các huyện Nam thành phố và nội đô Sài Gòn; Cánh B gồm các huyện ngoại thành và Gia Định. Trung ương Cục phân công đồng chí Nguyên Văn Linh, Phó Bí thư Trung ương Cục trực tiếp phụ trách lực lượng nổi dậy.
Với nghệ thuật tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc, chiến dịch tạo ra thế trận tiến công vững chắc, phát huy sức mạnh của chiến tranh Nhân dân đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, khiến ngụy quyền Sài Gòn rơi vào thế khốn cùng, dẫn đến kết cục thất bại thảm hại cả về quân sự và chính trị. Như vậy, có thể khẳng định, tổ chức lực lượng toàn dân đánh giặc là nét độc đáo, đặc sắc nhất của nghệ thuật quân sự Việt Nam, góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp đánh thắng chiến tranh xâm lược của một quân đội nhà nghề Mỹ; với tiềm lực quân sự hùng mạnh nhất thế giới.
Nghệ thuật tổ chức, sử dụng các binh đoàn chủ lực
Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, trước khi bước vào chiến dịch, xét toàn cục thì ta không ưu thế hơn địch, nhất là về binh khí kỹ thuật. Nhưng ta khéo léo, linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức, sử dụng lực lượng nên đã tạo ra ưu thế để đánh thắng địch ở thời điểm quyết định. Chính vì lẽ đó, trên cơ sở chuẩn bị đầy đủ lực lượng, thế trận, khả năng cơ động, kết hợp chặt chẽ các yếu tố tạo nên sức mạnh trong chiến đấu, chiến dịch đã tạo ra ưu thế về lực lượng, phương tiện chiến đấu để thực hiện yêu cầu đánh địch trên thế mạnh, tạo sức mạnh áp đảo quân địch trên từng hướng tiến công ngay từ đầu. Do vậy, mặc dù phạm vi khu vực, mục tiêu, chiều sâu tiến công lớn (từ 60 đến trên l00km), nhưng vì địch phòng ngự trong thế bị tan vỡ về chiến lược nên chiến dịch không tổ chức đội hình thê đội, không chia bước, chia đợt, mà tổ chức 5 hướng tiến công, giao khu vực, mục tiêu tiến công cho từng quân đoàn đảm nhiệm. Trên mỗi hướng tiến công tổ chức thành các lực lượng để thực hiện đột phá tuyến phòng ngự của địch từ xa, kểt hợp với vu hồi, hình thành thế bao vây, chia cắt các mục tiêu trọng điểm trong nội đô; kết hợp chặt chẽ giữa đột phá tiêu diệt quân địch phòng ngự với thọc sâu, lấy thọc sâu làm chính, đánh chiếm các mục tiêu then chốt, quan trọng, tạo thế để tiêu diệt toàn bộ quân địch, cụ thể là:
Hướng Bắc, chiến dịch sử dụng Quân đoàn 1, phối thuộc Trung đoàn bộ binh 95B, 1 tiểu đoàn đặc công, 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 trung đoàn pháo phòng không tự hành, được hỏa lực chiến dịch chi viện, có nhiệm vụ: sử dụng 1 sư đoàn phối hợp với bộ đội địa phương bao vây, tiêu diệt quân địch ở Bình Dương, Lai Khê, Tân Uyên; ngăn chặn Sư đoàn 5 ngụy rút về nội đô và vô hiệu hóa đơn vị này; sử dụng 1 sư đoàn tăng cường, cùng xe tăng thọc sâu đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu ngụy, các Bộ Tư lệnh binh chủng ở Gò Vấp, Bình Thạnh; tổ chức một lực lượng tiến công hợp điểm với lực lượng trên các hướng khác đánh chiếm Dinh Độc Lập.
Hướng Đông Nam, là hướng quan trọng, chiến dịch sử dụng Quân đoàn 2, phối thuộc Sư đoàn bộ binh 3 của Quân khu 5, phối hợp với đặc công vùng ven và thị xã Bà Rịa - Vũng Tàu, có nhiệm vụ: tiêu diệt địch, đánh chiếm căn cứ Nước Trong, chi khu Long Bình, căn cứ Long Bình, chi khu Nhơn Trạch, thành Tuy Hạ, cảng Cát Lái, chi khu Đức Trạch; pháo kích sân bay Tân Sơn Nhất, đánh chiếm Vũng Tàu, thị xã Bà Rịa, Quận 9, Quận 4; tổ chức lực lượng thọc sâu vào Quận 1, Quận 3, hợp điểm cùng các hướng khác đánh chiếm Dinh Độc Lập.
Hướng Tây Bắc, là hướng chủ yếu, chiến dịch sử dụng Quân đoàn 3 cùng với lực lượng địa phương tỉnh Tây Ninh, huyện Củ Chi, 2 Trung đoàn Gia Định, các tiểu đoàn của Thành đội Sài Gòn và các đơn vị đặc công, được hỏa lực chiến dịch chi viện, có nhiệm vụ: trong giai đoạn 1, sử dụng 1 sư đoàn tăng cường tiến công tiêu diệt căn cứ Đồng Dù, ngăn chặn và tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 25 ngụy không cho chúng rút về Đồng Dù, Củ Chi. Giai đoạn 2, sử dụng 1 sư đoàn tăng cường cùng xe tăng hình thành mũi đột kích mạnh, thọc sâu vào nội đô, đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, quận Tân Bình, quận Phú Nhuận; đồng thời, sử dụng một lực lượng thọc sâu hợp điểm với các hướng tiến công khác đánh chiếm Dinh Độc Lập.
Hướng Đông, là hướng hiểm yếu, chiến dịch sử đụng Quân đoàn 4, tăng cường Lữ đoàn bộ binh 52, 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 tiểu đoàn pháo 130mm, 1 trung đoàn tăng cường 1 tiểu đoàn pháo phòng không hỗn hợp, có nhiệm vụ: đánh chiếm khu vực Biên Hòa – Hố Nai, tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 18, Sở Chỉ huy Quân đoàn 3 ngụy và lực lượng địch ở sân bay Biên Hòa; sử dụng một lực lượng đột kích mạnh gồm bộ binh và xe tăng thọc sâu vào Sài Gòn đánh chiếm Dinh Độc Lập, Quận 1,2,3, Bộ Tư lệnh Hải quân, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Đài phát thanh ngụy quyền Sài Gòn.
Hướng Tây và Tây Nam, chiến dịch sử dụng Đoàn 232 (gồm 3 sư đoàn bộ binh, 4 trung đoàn độc lập, 1 trung đoàn đặc công), tăng cường 1 tiểu đoàn xe tăng T54, 1 tiểu đoàn pháo chống tăng 85mm, 1 tiểu đoàn pháo 130mm, 1 trung đoàn và 5 tiểu đoàn phòng không, hiệp đồng với Sư đoàn bộ binh 8 của Quân khu 8, có nhiệm vụ: đánh cắt giao thông trên Quốc lộ 4 đoạn từ Bến Lức đến ngã ba Trung Lương, đánh chiếm Tân An, ngăn chặn không cho địch rút về đồng bằng và từ đồng bằng lên tăng viện cho Sài Gòn; tổ chức lực lượng đột kích mạnh gồm bộ binh và xe tăng thọc sâu từ hướng Tây đánh chiếm Biệt khu Thủ đô; đồng thời, sử dụng một bộ phận hợp điểm với các hướng khác đánh chiếm Dinh Độc Lập. Từ hướng Tây Nam, sử dụng khoảng 1 sư đoàn bộ binh đánh chiếm cầu Nhị Thiên Đường, phát triển vào Tổng nha cảnh sát, Quận 5, 6, 7, 8, 10, 11 và huyện Bình Chánh.
Với cách tổ chức, sử dụng lực lượng như trên, chiến dịch tập trung lực lượng tiến công rất mạnh trên các hướng, đạt tốc độ tiến công nhanh, đánh địch với ưu thế về lực lượng và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trong thời gian ngắn nhất.
Nghệ thuật tổ chức, sử dụng lực lượng các quân, binh chủng
Thực tiễn, các chiến dịch trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 đã chứng minh: sức mạnh tác chiến của các binh đoàn chiến lược được phát huy hiệu quả cao nhất khi thực hiện cách đánh tập trung, hiệp đồng quân, binh chủng quy mô lớn. Với cách đánh này, Chiến dịch Hồ Chí Minh đưa khả năng đánh tiêu diệt địch của ta lên tầm cao mới, tiêu diệt từng sư đoàn, quân đoàn địch, phá vỡ từng mảng lớn trong hệ thống phòng thủ chiến lược cuối cùng của chúng.
Đại tá, TS Lê Hồng Điệp
Trưởng phòng Khoa học Quân sự Quân khu 7
Trưởng phòng Khoa học Quân sự Quân khu 7
