Tại buổi làm việc với Lãnh đạo Bộ Xây dựng mới đây, UBND tỉnh Đồng Nai vừa đề xuất cho phép tỉnh thí điểm thành lập Khu thương mại tự do quy mô lên đến 2.000 ha, đặt tại khu vực giáp sân bay quốc tế Long Thành và cảng Phước An. Đây được xem là mô hình thí điểm đầu tiên tại Việt Nam có quy mô lớn và vị trí chiến lược mang tầm khu vực.

Theo đề xuất, khu thương mại tự do sẽ là khu phi thuế quan, hoạt động với chính sách đặc biệt nhằm thu hút đầu tư trong lĩnh vực logistics, thương mại quốc tế, dịch vụ hàng không, chế biến – chế tạo và các dịch vụ giá trị gia tăng. Hàng hóa xuất – nhập khẩu qua khu vực này sẽ được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, thủ tục hải quan đơn giản hóa, tương tự mô hình tại các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc...

Vị trí quy hoạch Khu thương mại tự do nằm tại huyện Long Thành và huyện Nhơn Trạch – nơi hội tụ các đầu mối giao thông trọng điểm như sân bay Long Thành, cảng nước sâu Phước An, cao tốc Bến Lức – Long Thành và các tuyến vành đai kết nối liên vùng.

Tỉnh Đồng Nai đánh giá, mô hình khu thương mại tự do nếu được thực hiện sẽ trở thành đòn bẩy phát triển kinh tế cho toàn vùng Đông Nam bộ, nâng tầm năng lực cạnh tranh quốc gia về logistics và đầu tư. Đây cũng là hướng đi phù hợp với mục tiêu xây dựng trung tâm trung chuyển quốc tế tại sân bay Long Thành, đồng thời tạo động lực tăng trưởng mới cho khu vực kinh tế phía Nam.

Mô hình khu thương mại tự do chưa phát triển ở Việt Nam. Hiện tại, chỉ có Đà Nẵng và Bà Rịa – Vũng Tàu là hai địa phương đang được giao nghiên cứu triển khai mô hình kinh tế đặc biệt này.

Vào ngày 26/6/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 136/2024/QH15, cho phép thí điểm thành lập Khu thương mại tự do (KTTTD) Đà Nẵng, gắn liền với cảng biển Liên Chiểu. Đây là mô hình KTTTD đầu tiên tại Việt Nam, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao cho thành phố biển miền Trung.

Quy mô và vị trí dự án này dự kiến khoảng 2.317 ha, bao gồm 10 vị trí không liền kề, trong đó có hơn 300 ha lấn biển. Khu vực này gắn kết với cảng biển Liên Chiểu và sân bay quốc tế Đà Nẵng.

Chức năng chính sẽ là tích hợp các hoạt động logistics cảng biển, sân bay, thương mại, dịch vụ, công nghiệp chế xuất và các chức năng phụ trợ khác.

Dự án gồm cá giai đoạn: Giai đoạn 1 (đến năm 2029) tập trung vào hoàn thiện hạ tầng và cơ chế hoạt động; giai đoạn 2 (sau năm 2029) mở rộng và phát triển các khu vực liên quan.

Phong Vân