Tốc độ:
1x
(QK7 Online) - Hợp đồng sửa chữa tàu sân bay duy nhất của Nga "Đô đốc Kuznetsov" cuối cùng đã được ký kết. Theo thỏa thuận với nhà máy đóng tàu, công việc sửa chữa sẽ được hoàn thành vào năm 2020 và vào năm 2021 con tàu sẽ quay trở lại hạm đội.
Hãng tin Nga RIA Novosti đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga vừa thông báo về hợp động sửa chữa lớn tàu sân bay duy nhất của nước này, tàu Đô đốc Kuznetsov. Hợp đồng đã được ký kết giữa Hải quân Nga và Tập đoàn sửa chữa tàu biển Zvyozdochka. Quá trình đại tu và nâng cấp sẽ kéo dài ba năm và tàu Kuznetsov sẽ gia nhập lại Hải quân Nga trong năm 2021.
Long đong từ tên gọi
Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov (hải quân Nga gọi là tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng - không xếp vào nhóm tàu sân bay) là tàu sân bay duy nhất của Nga, được đưa vào hoạt động năm 1991, ngay trước khi Liên Xô sụp đổ.
Tuy nhiên, lịch sử của tàu sân bay này, từ khi thai nghén đến khi hạ thủy, đưa vào biên chế đã phải 4 lần đổi tên. Đây có lẽ cũng là chiếc tàu sân bay được đổi tên nhiều nhất.
Đề xuất kỹ thuật đầu tiên cho lớp tàu này là tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng (TAVKR) của Dự án 1143.5 được trình vào tháng 4/1978. Ngày 13/10/1978, Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, đã ban hành một sắc lệnh hướng dẫn Cục Thiết kế Nevsky (NPKB) phát triển một mẫu tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng.
Đến năm 1980, bản phác thảo đầu tiên và các dự án kỹ thuật của tàu cũng như tính năng kỹ chiến - thuật đã được thông qua.
Hãng tin Nga RIA Novosti đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga vừa thông báo về hợp động sửa chữa lớn tàu sân bay duy nhất của nước này, tàu Đô đốc Kuznetsov. Hợp đồng đã được ký kết giữa Hải quân Nga và Tập đoàn sửa chữa tàu biển Zvyozdochka. Quá trình đại tu và nâng cấp sẽ kéo dài ba năm và tàu Kuznetsov sẽ gia nhập lại Hải quân Nga trong năm 2021.
Long đong từ tên gọi
Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov (hải quân Nga gọi là tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng - không xếp vào nhóm tàu sân bay) là tàu sân bay duy nhất của Nga, được đưa vào hoạt động năm 1991, ngay trước khi Liên Xô sụp đổ.
Tuy nhiên, lịch sử của tàu sân bay này, từ khi thai nghén đến khi hạ thủy, đưa vào biên chế đã phải 4 lần đổi tên. Đây có lẽ cũng là chiếc tàu sân bay được đổi tên nhiều nhất.
Đề xuất kỹ thuật đầu tiên cho lớp tàu này là tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng (TAVKR) của Dự án 1143.5 được trình vào tháng 4/1978. Ngày 13/10/1978, Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, đã ban hành một sắc lệnh hướng dẫn Cục Thiết kế Nevsky (NPKB) phát triển một mẫu tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng.
Đến năm 1980, bản phác thảo đầu tiên và các dự án kỹ thuật của tàu cũng như tính năng kỹ chiến - thuật đã được thông qua.
Tàu sân bay Kuznetsov
Ngay từ khi mới có ý định phát triển mẫu tàu sân bay này, và nhất là từ khi thông qua bản phác thảo, giới chức lãnh đạo của quân đội và hải quân Liên Xô đã tranh luận về tính khả thi của việc thực hiện dự án.
Mùa xuân năm 1982, sau cuộc xung đột Anh-Argentine trên quần đảo Falkland, lúc này giới lãnh đạo quân đội Liên Xô mới thấy hết tầm quan trọng của tàu sân bay khi tác chiến xa căn cứ, do vậy quyết định lúc này mới nhanh chóng được đưa ra cho dự án 1143.5.
Tháng 9/1982, chiếc tàu sân bay này được đặt ky đóng tại xưởng đóng tàu Nam Nikolayev trên bờ Biển Đen (thuộc Ukraina), tàu được mang tên Riga (thủ đô của nước Cộng hòa XHCN Latvia, nằm trong Liên bang Xô viết).
Đến tháng 11/1983, sau khi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Brezhnev từ trần, tên của con tàu đã được đổi thành Leonid Brezhnev (tương tự như các tàu sân bay của Mỹ được đặt tên theo đời các cố Tổng thống).
Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong thiết kế và chế tạo (vì đây là chiếc tàu sân bay đầu tiên của Liên Xô), ngày 4/12/1985, chiếc Leonid Brezhnev đã được hạ thủy. Đánh dấu mốc lần đầu tiên, Liên Xô có một chiếc tàu sân bay theo đúng nghĩa cho máy bay phản lực siêu âm cất và hạ cánh trên boong tàu.
Mùa xuân năm 1982, sau cuộc xung đột Anh-Argentine trên quần đảo Falkland, lúc này giới lãnh đạo quân đội Liên Xô mới thấy hết tầm quan trọng của tàu sân bay khi tác chiến xa căn cứ, do vậy quyết định lúc này mới nhanh chóng được đưa ra cho dự án 1143.5.
Tháng 9/1982, chiếc tàu sân bay này được đặt ky đóng tại xưởng đóng tàu Nam Nikolayev trên bờ Biển Đen (thuộc Ukraina), tàu được mang tên Riga (thủ đô của nước Cộng hòa XHCN Latvia, nằm trong Liên bang Xô viết).
Đến tháng 11/1983, sau khi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Brezhnev từ trần, tên của con tàu đã được đổi thành Leonid Brezhnev (tương tự như các tàu sân bay của Mỹ được đặt tên theo đời các cố Tổng thống).
Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong thiết kế và chế tạo (vì đây là chiếc tàu sân bay đầu tiên của Liên Xô), ngày 4/12/1985, chiếc Leonid Brezhnev đã được hạ thủy. Đánh dấu mốc lần đầu tiên, Liên Xô có một chiếc tàu sân bay theo đúng nghĩa cho máy bay phản lực siêu âm cất và hạ cánh trên boong tàu.
Tiêm kích hạm MiG-29KUB trên tàu sân bay Kuznetsov.
Ngày 11/8/1987 tàu sân bay Leonid Brezhnev lại nhận được một cái tên mới - Tbilisi (Thủ đô của Gruzia, một quốc gia nằm trong Liên bang Xô viết). Ngày 20/10/1989, Tbilisi dưới sự chỉ huy của Thuyền trưởng Viktor Yarygin và được tàu kéo 30 km theo sông Southern Bug để khởi hành đi quân cảng Sevastopol, nơi là đại bản doanh của nó.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, cùng với hàng loạt sự đổi tên khác, tàu Tbilisi được đổi tên thành tàu Đô đốc Kuznetsov (Kuznetsov (1904-1974) là Đô đốc Hạm đội hải quân Xô Viết trong chiến tranh thế giới thứ 2. Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov của Nga được đặt tên để vinh danh ông).
Tư duy thiết kế khác biệt
Với tư duy chiến thuật khác biệt, tàu sân bay Kuznetsov với tính năng “lai tạp” giữa tàu tuần dương tên lửa hạng nặng và tàu sân bay, trực thăng; không giống với bất kỳ một tàu sân bay nào khác trên thế giới, vì nó được trang bị kho vũ khí khổng lồ, có sức hủy diệt vô cùng khủng khiếp và có thể độc lập tác chiến.
Tàu có chiều dài 302 mét, chiều rộng 35,4 mét, mớn nước 10,5 mét; lượng giãn nước toàn tải của tàu là 55.000 tấn. Tàu được trang bị 4 động cơ tuabin hơi cao áp, có tổng công suất 200.000 mã lực, tốc độ tối đa của tàu là 29 hải lý/giờ; tầm hoạt động liên tục là 8.000 hải lý. Biên chế toàn bộ thủy thủ trên tàu là 2.100 người
Vào thời điểm hạ thủy con tàu, lúc đó Liên Xô chỉ có máy bay tiêm kích hạm Su-27K và MiG-29K, một số loại trực thăng làm nhiệm vụ trinh sát, cứu hộ và chống ngầm có thể cất và hạ cánh trên boong của nó.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, cùng với hàng loạt sự đổi tên khác, tàu Tbilisi được đổi tên thành tàu Đô đốc Kuznetsov (Kuznetsov (1904-1974) là Đô đốc Hạm đội hải quân Xô Viết trong chiến tranh thế giới thứ 2. Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov của Nga được đặt tên để vinh danh ông).
Tư duy thiết kế khác biệt
Với tư duy chiến thuật khác biệt, tàu sân bay Kuznetsov với tính năng “lai tạp” giữa tàu tuần dương tên lửa hạng nặng và tàu sân bay, trực thăng; không giống với bất kỳ một tàu sân bay nào khác trên thế giới, vì nó được trang bị kho vũ khí khổng lồ, có sức hủy diệt vô cùng khủng khiếp và có thể độc lập tác chiến.
Tàu có chiều dài 302 mét, chiều rộng 35,4 mét, mớn nước 10,5 mét; lượng giãn nước toàn tải của tàu là 55.000 tấn. Tàu được trang bị 4 động cơ tuabin hơi cao áp, có tổng công suất 200.000 mã lực, tốc độ tối đa của tàu là 29 hải lý/giờ; tầm hoạt động liên tục là 8.000 hải lý. Biên chế toàn bộ thủy thủ trên tàu là 2.100 người
Vào thời điểm hạ thủy con tàu, lúc đó Liên Xô chỉ có máy bay tiêm kích hạm Su-27K và MiG-29K, một số loại trực thăng làm nhiệm vụ trinh sát, cứu hộ và chống ngầm có thể cất và hạ cánh trên boong của nó.
Tiêm kích hạm Su-33 trên tàu sân bay Kuznetsov
Chiếc máy bay cất hạ cánh thẳng đứng Yak-41M được thử nghiệm nhưng không được đưa vào biên chế.
Ngoài số lượng máy bay, tàu Kuznetsov được trang bị 24 bệ phóng tên lửa phòng không tầm ngắn 3K95 Kinzhal, tầm bắn 12 km. Mỗi bệ phóng có tới 8 tên lửa sẵn sàng chiến đấu, tương đương 192 tên lửa.
Kết hợp với đó là 8 tổ hợp pháo/tên lửa CIWS Kashtan, gồm 8 tên lửa 9M311 và 2 pháo nòng xoay 30mm GSh-6-30 mỗi tổ hợp. Ngoài ra, 6 tổ hợp pháo phòng không cực nhanh AK-630 30mm là chốt chặn cuối cùng, đảm bảo tiêu diệt mọi mục tiêu trên bầu trời muốn “tiếp cận” Kuznetsov.
Tàu Kuznetsov thậm chí còn đóng vai trò tác chiến chống ngầm với 2 tổ hợp rocket săn ngầm RBU-12000, tầm hoạt động 12 km và tối đa 60 đạn rocket.
Tất cả các trang thiết bị vũ khí này khá ấn tượng, nhưng mới chỉ dừng lại ở khả năng phòng thủ. “Nắm đấm thép” của tàu sân bay Kuznetsov bao gồm 12 quả tên lửa siêu thanh chống hạm P-700 Granit nằm ngay dưới boong tàu. Tên lửa Granit có tầm bắn hơn 400 km và có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc đầu đạn thường.
Tuy nhiên, việc mang quá nhiều trang bị vũ khí, khiến biên chế của tàu đông hơn; bên cạnh đó, tàu mất nhiều thể tích cho những vũ khí này, mặc dù lượng giãn nước lớn hơn tàu sân bay Charles de Gaulle của Pháp (55.000 tấn và 40.000 tấn), nhưng số lượng máy bay của hai tàu tương đương nhau (40 chiếc).
Đâu là khả năng thực sự của tàu sân bay Kuznetsov?
Lần tham chiến đầu tiên của tàu Kuznetsov là vào ngày 15/11/2016, cùng với tàu khu trục Admiral Grigorovich đã thực hành phóng tên lửa hành trình Caliber vào các mục tiêu quân khủng bố IS tại Syria. Đây cũng là mốc đánh dấu lần đầu tiên, một tàu sân bay của Nga tham chiến thực sự.
Trong lần tham chiến đầu tiên này, 2 chiếc máy bay chiến đấu hạm của tàu đã bị rơi. Ngày 14/11/2016, một chiến MiG-29 bị rơi xuống biển Địa Trung Hải khi cố gắng hạ cánh xuống tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov. Ngày 4/12/2016, một tiêm kích Su-33 tiếp tục đâm xuống biển sau khi cáp hãm đà trên tàu sân bay Nga bị đứt và không thể dừng máy bay.
Ngoài số lượng máy bay, tàu Kuznetsov được trang bị 24 bệ phóng tên lửa phòng không tầm ngắn 3K95 Kinzhal, tầm bắn 12 km. Mỗi bệ phóng có tới 8 tên lửa sẵn sàng chiến đấu, tương đương 192 tên lửa.
Kết hợp với đó là 8 tổ hợp pháo/tên lửa CIWS Kashtan, gồm 8 tên lửa 9M311 và 2 pháo nòng xoay 30mm GSh-6-30 mỗi tổ hợp. Ngoài ra, 6 tổ hợp pháo phòng không cực nhanh AK-630 30mm là chốt chặn cuối cùng, đảm bảo tiêu diệt mọi mục tiêu trên bầu trời muốn “tiếp cận” Kuznetsov.
Tàu Kuznetsov thậm chí còn đóng vai trò tác chiến chống ngầm với 2 tổ hợp rocket săn ngầm RBU-12000, tầm hoạt động 12 km và tối đa 60 đạn rocket.
Tất cả các trang thiết bị vũ khí này khá ấn tượng, nhưng mới chỉ dừng lại ở khả năng phòng thủ. “Nắm đấm thép” của tàu sân bay Kuznetsov bao gồm 12 quả tên lửa siêu thanh chống hạm P-700 Granit nằm ngay dưới boong tàu. Tên lửa Granit có tầm bắn hơn 400 km và có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc đầu đạn thường.
Tuy nhiên, việc mang quá nhiều trang bị vũ khí, khiến biên chế của tàu đông hơn; bên cạnh đó, tàu mất nhiều thể tích cho những vũ khí này, mặc dù lượng giãn nước lớn hơn tàu sân bay Charles de Gaulle của Pháp (55.000 tấn và 40.000 tấn), nhưng số lượng máy bay của hai tàu tương đương nhau (40 chiếc).
Đâu là khả năng thực sự của tàu sân bay Kuznetsov?
Lần tham chiến đầu tiên của tàu Kuznetsov là vào ngày 15/11/2016, cùng với tàu khu trục Admiral Grigorovich đã thực hành phóng tên lửa hành trình Caliber vào các mục tiêu quân khủng bố IS tại Syria. Đây cũng là mốc đánh dấu lần đầu tiên, một tàu sân bay của Nga tham chiến thực sự.
Trong lần tham chiến đầu tiên này, 2 chiếc máy bay chiến đấu hạm của tàu đã bị rơi. Ngày 14/11/2016, một chiến MiG-29 bị rơi xuống biển Địa Trung Hải khi cố gắng hạ cánh xuống tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov. Ngày 4/12/2016, một tiêm kích Su-33 tiếp tục đâm xuống biển sau khi cáp hãm đà trên tàu sân bay Nga bị đứt và không thể dừng máy bay.
Tiêm kích hạm Su-33 trên tàu sân bay Kuznetsov
Nguyên nhân hai máy bay trên tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov rơi xuống biển là do sự cố đứt dây cáp hãm đà. Cả hai trường hợp đều không có lỗi kỹ thuật của máy bay, phi công đều đã phải nhảy dù thoát hiểm. Sau đó hải quân Nga đã phải dùng ngư lôi ngầm để phá hủy chiếc máy bay này bởi vì nó được trang bị các thiết bị điện tử bí mật.
Không phải đến khi 2 chiếc máy bay bị rơi, người ta mới đặt câu hỏi nghi ngờ về khả năng thực sự của tàu Kuznetsov; trong những năm gần đây, người ta nhớ đến tàu sân bay Nga với vô số trục trặc hơn là một khí tài quân sự đáng gờm. Trong chuyến hành quân tới tham chiến tại Syria, truyền thông Anh chế nhạo Đô đốc Kuznetsov tạo ra cột khói đen mù mịt trông như con tàu chạy bằng động cơ hơi nước thế kỷ 19. Bên cạnh đó, mỗi khi ra biển, tàu sân bay Kuznetsov cần đến tàu kéo đi cùng đề phòng trường hợp trục trặc nồi hơi. Theo đánh giá của giới quân sự, trong lần tham chiến đầu tiên, tàu sân bay Kuznetsov chưa thực sự thể hiện được khả năng của mình trong thực chiến; việc điều tàu sân bay Kuznetsov sang chiến trường Syria của Nga được cho là mang ý nghĩa tượng trưng sức mạnh nhiều hơn là ý nghĩa thực chiến.
Không phải đến khi 2 chiếc máy bay bị rơi, người ta mới đặt câu hỏi nghi ngờ về khả năng thực sự của tàu Kuznetsov; trong những năm gần đây, người ta nhớ đến tàu sân bay Nga với vô số trục trặc hơn là một khí tài quân sự đáng gờm. Trong chuyến hành quân tới tham chiến tại Syria, truyền thông Anh chế nhạo Đô đốc Kuznetsov tạo ra cột khói đen mù mịt trông như con tàu chạy bằng động cơ hơi nước thế kỷ 19. Bên cạnh đó, mỗi khi ra biển, tàu sân bay Kuznetsov cần đến tàu kéo đi cùng đề phòng trường hợp trục trặc nồi hơi. Theo đánh giá của giới quân sự, trong lần tham chiến đầu tiên, tàu sân bay Kuznetsov chưa thực sự thể hiện được khả năng của mình trong thực chiến; việc điều tàu sân bay Kuznetsov sang chiến trường Syria của Nga được cho là mang ý nghĩa tượng trưng sức mạnh nhiều hơn là ý nghĩa thực chiến.
Trực thăng chống ngầm Ka-27 nằm trong biên chế của tàu sân bay Nga
Vào đầu tháng 1/2017, Bộ Quốc phòng Nga đã thông báo việc giảm lực lượng vũ trang ở Syria. Ngay sau đó, cụm tàu chiến đấu của hạm đội Biển Bắc tham chiến tại đây đã quay trở về căn cứ hải quân Severomorsk; ngày 9/2, tàu sân bay Kuznetsov trở về Nga sau hơn 3 tháng tham chiến.
Sau khi tham chiến từ Syria trở về, tàu Kuznetsov đã phải lên kế hoạch sửa chữa và hiện đại hóa để có thể kéo dài thêm thời gian phục vụ. Ban đầu, nó đã được lên kế hoạch để phân bổ 50 tỷ rúp cho đại tu, nâng cấp toàn diện; nhưng sau đó số tiền này đã được cắt giảm khoảng một nửa.
Công việc sửa chữa bắt đầu vào tháng 10/2017 tại Nhà máy đóng tàu Murmansk (thuộc Tập đoàn sửa chữa tàu Zvyozdochka). Sau khi hoàn thành, tuổi thọ của tàu Kuznetsov sẽ kéo dài thêm 10 năm; như vậy, từ nay đến năm 2021, hải quân Nga sẽ không có tàu sân bay nào phục vụ trong biên chế.
Sau khi tham chiến từ Syria trở về, tàu Kuznetsov đã phải lên kế hoạch sửa chữa và hiện đại hóa để có thể kéo dài thêm thời gian phục vụ. Ban đầu, nó đã được lên kế hoạch để phân bổ 50 tỷ rúp cho đại tu, nâng cấp toàn diện; nhưng sau đó số tiền này đã được cắt giảm khoảng một nửa.
Công việc sửa chữa bắt đầu vào tháng 10/2017 tại Nhà máy đóng tàu Murmansk (thuộc Tập đoàn sửa chữa tàu Zvyozdochka). Sau khi hoàn thành, tuổi thọ của tàu Kuznetsov sẽ kéo dài thêm 10 năm; như vậy, từ nay đến năm 2021, hải quân Nga sẽ không có tàu sân bay nào phục vụ trong biên chế.
Trịnh Ngọc Tiến
