Trong kế hoạch, Thành phố sẽ tập trung vào 7 nhóm công việc trọng tâm: xây dựng các văn bản pháp lý, huy động vốn, chuẩn bị đầu tư, phát triển đô thị theo mô hình TOD, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, chọn vật liệu và bãi đổ thải. Thành phố xác định tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) là tuyến khởi công đầu tiên, dự kiến vào tháng 12/2025, sau khi hoàn thiện thủ tục chuyển đổi vốn ODA sang vốn đầu tư công.

Ngoài tuyến số 2, các tuyến metro còn lại sẽ được triển khai từ năm 2027, với mục tiêu hoàn thành và đưa vào khai thác vào năm 2035. Tổng số vốn cần thiết cho dự án trong 10 năm tới là 40,2 tỷ USD. UBND TP.HCM yêu cầu Ban Quản lý đường sắt đô thị Thành phố tổ chức lại mô hình quản lý đầu tư phù hợp để đẩy nhanh tiến độ triển khai.

Theo đó, TP.HCM đặt mục tiêu từ nay đến năm 2035 sẽ xây dựng hoàn chỉnh 7 tuyến đường sắt đô thị (từ tuyến số 1 đến số 7) với tổng chiều dài khoảng 355km.

Giai đoạn 10 năm tiếp theo, hệ thống metro sẽ được đầu tư thêm 155km, nâng tổng chiều dài metro lên 510km. Với mục tiêu này, trong 20 năm tới, mạng lưới đường sắt đô thị của TP.HCM sẽ tăng gấp 25 lần so với tuyến metro số 1(Bến Thành - Suối Tiên) sau hơn 10 năm khởi công.

Với quy mô mới này, TP.HCM cũng điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 40 tỷ USD từ nay đến 2035 (tăng 3 tỷ USD). Tổng nhu cầu vốn cho từng giai đoạn trên lần lượt khoảng 40 tỷ USD và gần 27 tỷ USD. Thời gian hoàn thành toàn bộ mạng lưới theo quy hoạch 510km được rút ngắn vào năm 2045, thay vì đến năm 2060 như trước.

Để thực hiện đề án đột phá này, TP kiến nghị 43 cơ chế thuộc 6 nhóm chính, bao gồm: Quy hoạch; chính sách huy động nguồn vốn; trình tự, thủ tục, thẩm quyền triển khai; giải phóng mặt bằng; quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ; quản lý, khai thác...

Về phương án nguồn vốn, đề án xác định đầu tư công là chủ đạo với kế hoạch dự kiến huy động từ nhiều nguồn, như tăng thu ngân sách Trung ương, thành phố được giữ lại; phát triển TOD; phát hành trái phiếu địa phương...

Ngoài ra, trong quá trình triển khai, thành phố tiếp tục nghiên cứu, kêu gọi các nhà đầu tư tham gia các dự án metro.

Hiện nay, tuyến metro số 1 của TP.HCM đã đi vào hoạt động. Trong khi đó, metro số 2 Bến Thành – Tham Lương có tổng vốn đầu tư 43.700 tỉ đồng dự kiến sẽ khai thác thương mại trong năm nay. Còn metro Bến Thành – Tham Luong vốn đầu tư gần 48.000 tỉ đồng dự kiến sẽ khởi công trong năm 205.

Gần đây, TP.HCM đang nghiên cứu triển khai một tuyến metro hiện đại nối Quận 7 với huyện Cần Giờ, dự án này không chỉ mở ra một tuyến giao thông mới mà còn là cú hích cho phát triển kinh tế khu vực. Hiện Tập đoàn Vingroup đang đề xuất đầu tư dự đặc biệt này.

Phong Vân