Đề xuất “nới gấp rưỡi” tuyến cao tốc nối 2 cực tăng trưởng phía Bắc
Sau một thập kỷ đưa vào khai thác, tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đang đứng trước áp lực quá tải ngày càng rõ rệt.
Tốc độ:1x
Trước thực tế đó, Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) mới đây đã kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét điều chỉnh quy hoạch tuyến cao tốc này từ quy mô 6 làn xe hiện nay lên 8-10 làn xe, nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông ngày càng tăng mạnh giữa Thủ đô với khu vực duyên hải Bắc Bộ.
Theo đề xuất của VIDIFI, việc điều chỉnh quy hoạch sẽ là tiền đề quan trọng để doanh nghiệp nghiên cứu và triển khai phương án mở rộng tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng vào thời điểm phù hợp. Đây là tuyến giao thông chiến lược dài khoảng 105 km, được đưa vào khai thác từ năm 2015, hiện có 6 làn xe và 2 làn dừng khẩn cấp, đóng vai trò trục kết nối chính giữa Hà Nội với Hải Phòng và các tỉnh công nghiệp trọng điểm lân cận.
Sau 10 năm vận hành, lưu lượng phương tiện trên tuyến đã tăng với tốc độ đáng kể. Nếu như những ngày đầu khai thác, cao tốc chỉ ghi nhận khoảng 18.000 lượt xe quy đổi (PCU) mỗi ngày, thì con số này hiện đã vọt lên khoảng 65.000 lượt xe/ngày, tăng hơn 3,6 lần. Đến hết năm 2024, lưu lượng xe tiếp tục tăng trung bình trên 10% mỗi năm và đã tiệm cận khoảng 90% năng lực thiết kế. Theo đánh giá của VIDIFI, nếu xu hướng này tiếp diễn, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng có thể vượt ngưỡng khai thác an toàn từ khoảng năm 2028.
Sau 10 năm vận hành, lưu lượng phương tiện trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã tăng với tốc độ đáng kể.
Thực tế, tình trạng ùn ứ cục bộ đã xuất hiện trên tuyến, đặc biệt vào các dịp lễ, Tết và cuối tuần. Trong khi đó, quốc lộ 5 - tuyến đường song hành với cao tốc đang gánh lưu lượng phương tiện cao gấp khoảng 3 lần thiết kế, thường xuyên rơi vào tình trạng quá tải nghiêm trọng. Điều này khiến áp lực dồn lên cao tốc ngày càng lớn, đòi hỏi sớm có giải pháp căn cơ về hạ tầng.
Một lợi thế đáng chú ý trong đề xuất mở rộng là tuyến cao tốc đã được giải phóng mặt bằng với bề rộng lên tới 100 m. Hiện dải phân cách và cây xanh hai bên rộng trung bình khoảng 17 m mỗi bên, đủ điều kiện để mở rộng mặt cắt ngang mà không phải thực hiện thêm công tác giải phóng mặt bằng.
Về phương án kỹ thuật, doanh nghiệp cho biết có thể mở rộng lên 8-10 làn xe trong khi vẫn duy trì 2 làn dừng khẩn cấp, tận dụng linh hoạt một phần làn dừng hiện hữu. Hệ thống đường gom hai bên tuyến hiện nay cũng đóng vai trò như bệ phản áp, góp phần đảm bảo ổn định nền đường khi mở rộng.
Đối với các công trình cầu trên tuyến, hiện có khoảng 30 cầu bê tông cốt thép với nhiều dạng kết cấu khác nhau. Phương án được đề xuất là xây dựng các cầu mới song song với cầu hiện hữu, mỗi cầu bổ sung đảm bảo 2 làn xe và 1 làn dừng khẩn cấp, giúp duy trì khả năng khai thác liên tục trong quá trình thi công.
Đáng chú ý, VIDIFI cũng nhận định rằng việc triển khai tuyến đường sắt kết nối Trung Quốc - Lào Cai - Hà Nội - Hạ Long trong tương lai sẽ không làm giảm đáng kể lưu lượng xe trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Ngược lại, khi đường sắt đi vào vận hành, áp lực chủ yếu sẽ được “chia lửa” cho quốc lộ 5, còn cao tốc vẫn giữ vai trò trục vận tải đường bộ chủ lực của vùng.
Đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội – Hải Phòng vì vậy không chỉ là bài toán giao thông đơn thuần, mà còn gắn chặt với chiến lược phát triển kinh tế, logistics và bất động sản của toàn bộ vùng động lực phía Bắc trong những năm tới.