Tốc độ:
1x
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) gồm 04 Chương, 29 Điều, quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, giảm thuế và căn cứ tính thuế TNCN.
Theo đó, người nộp thuế là các cá nhân cư trú và không cư trú có thu nhập chịu thuế TNCN; Tổ chức, cá nhân trả thu nhập chịu thuế TNCN; Cơ quan quản lý thuế, cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc thực hiện chính sách thuế TNCN.
.jpg)
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình của Chính phủ. Ảnh: quochoi.vn
Dự thảo Luật sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh (GTGC), giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ngày 17/10/2025, UBTVQH đã thông qua Nghị quyết của UBTVQH về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN.
Theo đó, điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, điều chỉnh mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng và mức GTGC mới sẽ được thực hiện kể từ khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, theo đó, cá nhân sẽ được khấu trừ theo mức GTGC mới ngay từ tháng 01/2026.
Theo tính toán, với mức giảm trừ gia cảnh mới này thì cá nhân (nếu không có người phụ thuộc) với mức thu nhập 17 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế. Trường hợp cá nhân có 01 người phụ thuộc với mức thu nhập là 24 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế. Trường hợp cá nhân có 02 người phụ thuộc với mức thu nhập là 31 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế.
Ngoài ra, dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) sửa đổi nguyên tắc để điều chỉnh mức GTGC. Theo quy định tại Luật Thuế TNCN hiện hành giao UBTVQH điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi chỉ số CPI biến động trên 20%. Tuy nhiên, nguyên tắc điều chỉnh khi CPI biến động trên 20% tại Luật Thuế TNCN hiện hành sẽ không còn phù hợp với tình hình biến động của giá cả, thu nhập.
Thực tế cho thấy để chờ CPI tăng trên 20% mới điều chỉnh GTGC thì khoảng trên 5 năm, trong khi đó các yếu tố về chi phí, giá cả, thu nhập của người dân có nhiều biến động, do đó, có thể căn cứ các yếu tố này để điều chỉnh mức GTGC mà không chờ CPI biến động trên 20%. Theo đó, dự thảo Luật quy định giao Chính phủ căn cứ biến động của giá cả, thu nhập điều chỉnh mức giảm trừ để phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Dự thảo Cơ cấu lại "Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công" để đơn giản hóa biểu thuế và điều tiết thu nhập cho phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội.
Dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi) đã sửa đổi một trong những nội dung căn bản, cốt lõi của Luật là điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần theo hướng giảm số bậc thuế từ 7 bậc thành 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc.
Theo đó, Biểu thuế có 5 bậc và các mức thuế suất là 5%, 15%, 25%, 30%, 35% (khoảng cách giữa các bậc tăng dần đều 10, 20, 30, 40 triệu đồng và bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.
Đây là quy định nhằm đơn giản hóa biểu thuế, giúp người nộp thuế dễ dàng hơn trong việc tính toán và theo dõi nghĩa vụ thuế của mình và giảm nghĩa vụ thuế đối với tất cả cá nhân ở các bậc hiện hành so với Biểu thuế hiện hành. Người nộp thuế dự kiến sẽ có nhiều quyền lợi, ưu đãi hơn so với Luật Thuế TNCN hiện hành.
Ngoài ra, dự thảo Luật cũng điều chỉnh ngưỡng thu nhập để xác định thu nhập tính thuế đối với một số khoản thu nhập như thu nhập từ trúng thưởng, từ bản quyền, từ nhượng quyền thương mại, từ nhận thừa kế, quà tặng từ 10 triệu đồng lên 20 triệu đồng.
.jpg)
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo Thẩm tra. Ảnh: quochoi.vn
Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Ủy ban cơ bản thống nhất bổ sung các khoản thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân.
Về thuế TNCN đối với thu nhập từ kinh doanh (Điều 7), Dự thảo Luật bổ sung quy định về mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế TNCN (từ 200 triệu đồng/năm trở xuống, tương tự như quy định của Luật thuế giá trị gia tăng). Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đánh giá, mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế này là quá thấp so với thực tiễn kinh doanh và không bảo đảm sự công bằng khi so sánh với mức thu nhập của người làm công ăn lương được giảm trừ gia cảnh.
Đề nghị Cơ quan soạn thảo tính toán, điều chỉnh nâng mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế để bình đẳng và phù hợp hơn với mức giảm trừ gia cảnh (theo đó, có thể đồng thời điều chỉnh cả mức ngưỡng này của Luật thuế giá trị gia tăng). Ngoài ra, mức ngưỡng doanh thu này liên quan trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của người nộp thuế, cần được quy định trong Luật để bảo đảm thẩm quyền của Quốc hội và sự rõ ràng, minh bạch cho người nộp thuế, do đó đề nghị bỏ quy định tại khoản 4 Điều 7 dự thảo Luật.
Về Biểu thuế lũy tiến từng phần (Điều 9), Chủ nhiệm Phan Văn Mãi cho biết, nhiều ý kiến băn khoăn về tính hợp lý trong phương án điều chỉnh các mức ngưỡng thu nhập và mức thuế suất tương ứng trong Biểu thuế vì một số khoản thu nhập tính thuế của dự thảo Luật tạo ra gánh nặng về thuế TNCN lớn hơn cho người nộp thuế trong khi đa phần các khoảng thu nhập tính thuế khác đều tạo ra nghĩa vụ thuế thấp hơn so với Luật hiện hành. Điều này chưa bảo đảm công bằng cho người nộp thuế giữa các nhóm thu nhập.
Về quy định mức giảm trừ gia cảnh (Điều 10), Quy định về mức giảm trừ gia cảnh là nội dung quan trọng và là một trong những căn cứ để người nộp thuế xác định nghĩa vụ thuế của mình, do đó, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân và xã hội. Thực tế thực hiện thời gian qua và kinh nghiệm các nước cho thấy mức giảm trừ gia cảnh trên thực tế không được điều chỉnh một cách quá thường xuyên, liên tục và không phải là những nội dung mang tính cấp bách cần giao Chính phủ quy định để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời.
“Do đó, đề nghị tiếp tục quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh trong dự thảo Luật, đồng thời giao Chính phủ trình UBTVQH xem xét, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong trường hợp cần thiết, phù hợp với phù hợp nhu cầu thực tế như cách thể hiện của Luật Thuế TNCN hiện hành. Theo đó, đề nghị bổ sung các mức giảm trừ gia cảnh cụ thể và bỏ quy định giao Chính phủ quy định về mức giảm trừ gia cảnh tại khoản 1 Điều 10, đồng thời bỏ quy định tại khoản 3 Điều 29 một cách tương ứng”, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề xuất.
Về điều khoản thi hành, Dự thảo Luật quy định một số điều khoản liên quan đến thu nhập từ tiền lương tiền công và thu nhập từ kinh doanh có hiệu lực thi hành từ 01/01/2026; các điều khoản còn lại có hiệu lực từ 01/7/2026.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị rà soát để tất cả các điều khoản liên quan đến việc tính toán nghĩa vụ thuế đối với người làm công ăn lương và cá nhân kinh doanh có cùng thời điểm thi hành, bảo đảm tính khả thi cho người nộp thuế khi tính toán nghĩa vụ thuế.
Ngoài ra, đối với các khoản thu nhập có kỳ tính thuế theo năm và được quyết toán vào quý I năm sau, cần làm rõ về việc áp dụng pháp luật đối với kỳ tính thuế TNCN năm 2025 của người làm công ăn lương và các hộ/cá nhân kinh doanh để bảo đảm rõ ràng, dễ thực hiện. Nhiều ý kiến đề nghị toàn bộ dự thảo Luật có hiệu lực thi hành từ 01/01/2026 để các quy định mới sớm đi vào thực tế./.
Châu An
