Tốc độ:
1x
Mục tiêu tăng trưởng hai chữ số
Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Tài chính Trần Quốc Phương cho biết việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ lần này có nhiều nội dung trọng tâm phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính, mô hình chính quyền địa phương hai cấp và ứng phó với bối cảnh quốc tế biến động. Mục tiêu cốt lõi là phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng hai chữ số trong giai đoạn 2026-2030 và các năm tiếp theo.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương trình bày Tờ trình. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Về mục tiêu phát triển đến năm 2030, Tờ trình điều chỉnh chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân đạt trên 8%/năm thời kỳ 2021-2030, đặc biệt giai đoạn 2026-2030 phấn đấu đạt từ 10%/năm trở lên. Đến năm 2030, GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 8.500 USD. Tầm nhìn đến năm 2050, GDP bình quân đầu người đặt mục tiêu khoảng 38.000 USD.
Các điều chỉnh tập trung vào việc tổ chức không gian phát triển, đặc biệt là khai thác hiệu quả không gian mới do sắp xếp đơn vị hành chính mang lại. Các phương án phân vùng qua từng thời kỳ và yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới, cả nước được phân thành 6 vùng.
| STT | Vùng kinh tế - xã hội | Số tỉnh, thành | Các tỉnh, thành |
| 1 | Vùng Trung du và miền núi phía bắc | 9 | Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Phú Thọ, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La |
| 2 | Vùng Đồng bằng sông Hồng | 6 | Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Bình, Hưng Yên, Bắc Ninh, Quảng Ninh |
| 3 | Vùng Bắc Trung Bộ | 5 | Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Huế |
| 4 | Vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên | 6 | Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng |
| 5 | Vùng Đông Nam Bộ | 3 | TP.HCM, Đồng Nai, Tây Ninh |
| 6 | Vùng Đồng bằng sông Cửu Long | 5 | Cần Thơ, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau |
Đáng chú ý, Quy hoạch bổ sung Vùng động lực Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh). Vùng này được định hướng trở thành trung tâm về công nghiệp lọc hóa dầu, luyện kim, cơ khí chế tạo, công nghiệp ô tô và phụ trợ của cả nước, đồng thời phát triển nhanh các ngành công nghiệp mới như điện tử, bán dẫn, AI, công nghệ số.
Trong khi đó, Vùng Đồng bằng sông Hồng được xác định là động lực phát triển hàng đầu, đóng vai trò dẫn dắt quá trình cơ cấu lại kinh tế và xác lập mô hình tăng trưởng mới của đất nước.
Quy hoạch tập trung ưu tiên phát triển một số ngành công nghiệp chiến lược, mũi nhọn như công nghiệp điện tử, công nghệ số, ô tô, đường sắt, đóng tàu. Đồng thời, ưu tiên phát triển, từng bước làm chủ công nghệ trong các ngành công nghiệp mới nổi như chip bán dẫn, rô-bôt và tự động hóa, trí tuệ nhân tạo.
Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ hai trong khu vực Đông Nam Á. Trong nông nghiệp, đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp số, thông minh, xanh, tuần hoàn.
Về hạ tầng kỹ thuật, Chính phủ kiến nghị đẩy nhanh xây dựng một số đoạn đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt kết nối quốc tế, và đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM. Trong lĩnh vực năng lượng, ưu tiên khai thác năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch và triển khai các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, 2.
Làm rõ tác động sáp nhập hành chính tới 6 vùng phát triển
Thẩm tra sơ bộ về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản tán thành việc bổ sung, điều chỉnh quy hoạch nhằm phù hợp với bối cảnh mới sau sắp xếp đơn vị hành chính và thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số, tuy nhiên, cơ quan thẩm tra nhấn mạnh một số vấn đề cần làm rõ.
Cụ thể, về điều chỉnh phân vùng kinh tế - xã hội, mặc dù giữ nguyên 06 vùng nhưng cơ cấu, phạm vi có thay đổi lớn do sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh (đặc biệt là vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên).
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Do vậy, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ làm rõ tác động của việc thay đổi này đến định hướng và tính liên kết nội tại của từng vùng, đồng thời đánh giá tác động của việc tách tỉnh Vĩnh Phúc và Bắc Giang ra khỏi các vùng truyền thống.
Về định hướng phát triển, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tính toán chỉ tiêu tăng trưởng hợp lý hơn để đạt mục tiêu chung hai con số, cân nhắc tăng chỉ tiêu cho vùng Đông Nam Bộ lên khoảng 11%/năm, tương tự như vùng Đồng bằng sông Hồng, để phát huy vai trò hai cực tăng trưởng lớn nhất cả nước là Hà Nội và TP.HCM.
Đối với phát triển các vùng động lực, Báo cáo lưu ý cần đánh giá lợi thế so sánh giữa Vùng động lực Bắc Trung Bộ và Vùng động lực miền Trung để tránh chồng lấn về định hướng phát triển (như công nghiệp lọc hóa dầu, ô tô, cảng biển). Đồng thời, đề nghị xác định rõ cực tăng trưởng cho Vùng động lực Bắc Trung Bộ.
Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ cần thống nhất nội dung phân cấp thẩm quyền quyết định Quy hoạch không gian biển và Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, đồng thời đưa các nội dung quan trọng vào Quy hoạch tổng thể quốc gia để đảm bảo quyền giám sát tối cao của Quốc hội.
Giải trình thêm về vấn đề cơ quan thẩm tra đề cập, đại diện cơ quan soạn thảo nêu rõ, điểm mới quan trọng nhất là việc điều chỉnh đề án phân vùng. Quy hoạch vẫn giữ 6 vùng nhưng nội hàm của từng vùng có sự thay đổi về tỉnh và ranh giới. Đặc biệt, hai vùng mới là Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ, Tây Nguyên được thiết kế lại trên cơ sở vùng miền Trung cũ. Việc này đòi hỏi Bộ Tài chính phải lập và phê duyệt Quy hoạch vùng mới cho hai vùng này.
Ngoài ra, Quy hoạch cũng điều chỉnh một số tỉnh thuộc khu vực động lực. Điển hình là Vĩnh Phúc, sau khi sáp nhập với Hòa Bình và Phú Thọ (thuộc miền núi phía Bắc), được coi là tỉnh miền núi phía Bắc. Khu vực động lực phía Bắc sẽ được điều chỉnh để có sự giao thoa, đưa các tỉnh giáp ranh, có động lực như Bắc Ninh và Vĩnh Phúc vào vùng động lực này. Đối với khu vực miền Trung, Quy hoạch bổ sung yêu cầu phát triển hành lang kinh tế Đông Tây trong nội tỉnh, kết nối các trung tâm hành chính cũ.
Đặc biệt, bản điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia nhấn mạnh vào động lực tăng trưởng mới là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Những nội dung không bị ảnh hưởng bởi quá trình sắp xếp lại và các nghị quyết mới, ví dụ như an sinh xã hội (trừ giáo dục, y tế) và các chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số, vẫn được giữ nguyên. Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính để hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội.
Phương Vy
