Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân sau điều chỉnh sẽ dài 119,4 km, trong đó sẽ có 4 ga mới được xây dựng: Nam Sơn, Châu Cầu, Chí Linh mới và Cái Lân
Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân là dự án trọng điểm của ngành giao thông vận tải, đã được phê duyệt đầu tư từ năm 2004 và khởi công vào năm 2008. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, dự án này đã gặp phải nhiều khó khăn và bị đình hoãn từ năm 2011 đến nay.
Ban đầu, tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân được thiết kế với mục đích chính là vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa từ khu vực Vân Nam (Trung Quốc) qua cảng Cái Lân (Quảng Ninh). Tuy nhiên, sau khi quy hoạch cảng biển có sự thay đổi lớn, với sự phát triển mạnh mẽ của cảng Lạch Huyện (Hải Phòng), nhu cầu vận chuyển hàng hóa kết nối Trung Quốc đã được chuyển sang tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Bên cạnh đó, hành lang Hà Nội - Bắc Ninh - Hải Dương - Hạ Long đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các khu du lịch, nghỉ dưỡng, làm tăng mạnh nhu cầu vận tải hành khách. Theo một nghiên cứu mới nhất, dự báo đến năm 2050, nhu cầu vận tải hành khách trên tuyến này sẽ đạt 7,03-7,66 triệu lượt mỗi năm, trong khi nhu cầu vận tải hàng hóa giảm xuống còn khoảng 2,7-3,3 triệu tấn/năm.
Với nhu cầu vận tải hành khách gia tăng và nhu cầu vận tải hàng hóa giảm, Bộ Xây dựng đã quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Các chuyên gia cho rằng, việc chuyển hướng từ vận tải hàng hóa sang vận tải hành khách là điều cần thiết, giúp dự án phù hợp hơn với nhu cầu thực tế và xu hướng phát triển của khu vực.
Một trong những thay đổi quan trọng trong báo cáo tiền khả thi là việc điều chỉnh khổ đường từ lồng 1.435mm và 1.000mm sang khổ đường đơn 1.435mm, vì khổ đường 1.000mm không còn phù hợp với nhu cầu vận tải hàng hóa hiện nay. Đồng thời, chi phí duy tu và bảo dưỡng đường lồng 1.000mm cao hơn 1,25 lần so với đường đơn, làm tăng gánh nặng tài chính cho dự án.
Dự án sẽ được thiết kế với tốc độ tối đa 120km/h cho tàu khách và 80km/h cho tàu hàng. Một số đoạn tuyến hiện tại sẽ không cần đầu tư lại do đã được duy tu và bảo dưỡng tốt, chẳng hạn như đoạn từ ga Yên Viên đến ga Lim, dài khoảng 10km.
Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân dài 119,4km, trong đó sẽ có 4 ga mới được xây dựng: Nam Sơn, Châu Cầu, Chí Linh mới và Cái Lân. Ngoài ra, 8 ga hiện có cũng sẽ được cải tạo và nâng cấp, 19 cầu mới sẽ được xây dựng và 36 cầu hiện tại sẽ được nâng cấp.
Tổng mức đầu tư của dự án sau điều chỉnh là 9.989 tỷ đồng, trong đó 4.429 tỷ đồng đã được chi cho các hạng mục đã thực hiện, còn lại 5.560 tỷ đồng sẽ được đầu tư để hoàn thành các công đoạn còn lại. Bộ Xây dựng đã đề xuất đưa dự án vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, với mục tiêu hoàn thành vào năm 2031.
Bảo Minh
