(QK7 Online) - Trung tướng Nguyễn Bình tên thật là Nguyễn Phương Thảo, sinh năm 1908 tại làng An Phú, xã Giai Phạm, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên. Ngày 20-1-1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 115/SL phong quân hàm Trung tướng cho ông Nguyễn Bình, Khu trưởng Khu 7 kiêm Ủy viên quân sự Nam Bộ. Là người được Bác Hồ cử vào Nam Bộ trong thời gian đầu giặc Pháp xâm lược lần thứ 2, Nguyễn Bình luôn được Nhân dân tin tưởng, ủng hộ, đặc biệt là thủ lĩnh các nhóm võ trang trên khắp xứ Nam Bộ bấy giờ đều kính nể và tuân phục khi ông thực hiện những lời dặn của Bác một cách trọn vẹn đến phút cuối cùng. Ông đã hy sinh tại Campuchia, khi đang trên đường công tác ra Bắc.
Bác Hồ (ngồi giữa); cố Chủ tịch nước Phạm Văn Đồng (đứng bên trái), Đại tướng Võ Nguyên Giáp (đứng bên phải), Trung tướng Nguyễn Bình (đứng giữa) trước ngày đồng chí Nguyễn Bình nhận nhiệm vụ vào Nam Bộ chỉ huy lực lượng vũ trang chống Pháp. Ảnh tư liệu.
Sáng ngày 29/9, gia đình của Trung tướng Nguyễn Bình và chính quyền địa phương đã tổ chức Lễ tưởng niệm lần thứ 73 ngày Vị Trung tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân (QĐND) hy sinh (29/9/1951 – 29/9/2024). Dự có đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM; đồng chí Nguyễn Phước Lộc, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM; Thiếu tướng Đặng Văn Lẫm, Phó Tư lệnh Quân khu; Đại tá Trần Đức Thắng, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu; các cán bộ cách mạng lão thành và chính quyền địa phương.
Tên tuổi Nguyễn Bình luôn luôn gắn liền với Nam Bộ
Tháng 9-1945, khi đang là Tư lệnh chiến khu Trần Hưng Đạo (Hải Phòng), ông được Bác Hồ tin tưởng giao nhiệm vụ là phái viên quân sự của Chính phủ vào Nam Bộ thống nhất các lực lượng vũ trang tự lập thành Giải phóng quân Nam Bộ trong thời kỳ Nam Bộ kháng chiến chống thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta lần thứ 2.
Tên tuổi Nguyễn Bình luôn luôn gắn liền với Nam Bộ
Tháng 9-1945, khi đang là Tư lệnh chiến khu Trần Hưng Đạo (Hải Phòng), ông được Bác Hồ tin tưởng giao nhiệm vụ là phái viên quân sự của Chính phủ vào Nam Bộ thống nhất các lực lượng vũ trang tự lập thành Giải phóng quân Nam Bộ trong thời kỳ Nam Bộ kháng chiến chống thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta lần thứ 2.
Thiếu tướng Đặng Văn Lẫm, Phó Tư lệnh Quân khu (ngoài cùng từ phải sang); Thiếu tướng Lê Bửu Tuấn, Nguyên Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 7 (thứ 2 từ phải sang); Trung tướng Nguyễn Châu Thanh, Nguyên Chủ nhiệm Cục Kỹ thuật, Bộ Quốc Phòng (thứ 3 từ phải sang); đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM hỏi thăm cựu chiến binh Lê Bửu, người cận vệ trực tiếp của Trung tướng Nguyễn Bình trong Lễ tưởng niệm lần thứ 73 Trung tướng Nguyễn Bình hy sinh.
Chỉ sau ba tháng, từ tháng 1-1946 Nguyễn Bình đã nhanh chóng tập hợp tất cả các chi đội, phân đội, các tổ vũ trang tự lập khắp Sài Gòn - Gia Định, tổ chức thành một lực lượng vũ trang thống nhất gọi là Ban Công tác thành, Tự vệ thành. Những trận tập kích vào Tổng hành dinh Bộ chỉ huy tối cao, vào các căn cứ quân sự, các cơ quan đầu não của Pháp ngay giữa lòng thành phố Sài Gòn, làm nức lòng quân dân Nam Bộ và làm kẻ thù run sợ. Giặc Pháp đã phải treo thưởng cho ai bắt hoặc giết được vị Tướng quân huyền thoại Nguyễn Bình.
Trong ba năm, từ 1945 đến 1948, những công việc mà Nguyễn Bình đề xuất, chỉ đạo đã đem lại những kết quả tích cực. Chiến khu được giữ vững. Các ban công tác lập nhiều chiến công vang dội trong nội thành. Đánh sâu, đánh hiểm vào các cơ sở có sĩ quan, nhân viên cao cấp của Lục quân, Hải quân, Không quân Pháp, đánh tiêu diệt vào phương tiện địch ở các kho đạn. Vận động một nhiều nhóm tổ chức đi theo kháng chiến… Chính là tiền đề cho lực lượng biệt động thành hoạt động trong kháng chiến chống Mỹ sau này.
Không chỉ xây dựng lực lượng vũ trang, Nguyễn Bình còn tập hợp được các trí thức cho cách mạng bằng tài năng và nhân cách của mình trong bối cảnh tình hình cực kỳ phức tạp được ví như “Thập nhị sứ quân”. Ông tổ chức xây dựng lực lượng quân y của khu trong những ngày đầu tiên kháng chiến và hướng tới xây dựng những công binh xưởng đầu tiên ở Nam Bộ. Vì phải có vũ khí trong tay, những người chiến sĩ mới làm tròn nhiệm vụ.
Trong ba năm, từ 1945 đến 1948, những công việc mà Nguyễn Bình đề xuất, chỉ đạo đã đem lại những kết quả tích cực. Chiến khu được giữ vững. Các ban công tác lập nhiều chiến công vang dội trong nội thành. Đánh sâu, đánh hiểm vào các cơ sở có sĩ quan, nhân viên cao cấp của Lục quân, Hải quân, Không quân Pháp, đánh tiêu diệt vào phương tiện địch ở các kho đạn. Vận động một nhiều nhóm tổ chức đi theo kháng chiến… Chính là tiền đề cho lực lượng biệt động thành hoạt động trong kháng chiến chống Mỹ sau này.
Không chỉ xây dựng lực lượng vũ trang, Nguyễn Bình còn tập hợp được các trí thức cho cách mạng bằng tài năng và nhân cách của mình trong bối cảnh tình hình cực kỳ phức tạp được ví như “Thập nhị sứ quân”. Ông tổ chức xây dựng lực lượng quân y của khu trong những ngày đầu tiên kháng chiến và hướng tới xây dựng những công binh xưởng đầu tiên ở Nam Bộ. Vì phải có vũ khí trong tay, những người chiến sĩ mới làm tròn nhiệm vụ.
Chân dung Trung tướng Nguyễn Bình. Ảnh: Tư liệu
Năm 1948, Nguyễn Bình được giữ chức Phó Chủ tịch ủy ban Hành chính Kháng chiến Nam bộ kiêm Ủy viên quân sự Nam bộ. Từ 1948-1951, ông xây dựng lực lượng vũ trang của cả Nam bộ. Trên cương vị Khu trưởng khu 7 rồi Tư lệnh Miền, với uy tín và tài năng của mình, ông đã cùng tập thể Xứ ủy, Khu ủy đưa ra những quyết định đúng đắn, giải quyết những vấn đề rất cơ bản. Cuộc chiến tranh du kích ở Sài Gòn - Chợ lớn nói riêng và các tỉnh Nam bộ nói chung đều có dấu ấn rõ nét của ông. Trung tướng Nguyễn Bình từng nói: “Khi ở trong chiến khu, rừng che chở cho ta; khi ở nội thành thì sức mạnh chính là ở lòng dân”. Với tư tưởng đó, ông đã có nhiều quyết sách trong việc chỉnh đốn xây dựng chính quyền và củng cố khối đoàn kết toàn dân ở Nam Bộ.
Từ chỗ chỉ có 8.000 quân tự vệ Sài Gòn khi Chủ tịch Ủy ban Hành chính lâm thời Nam Bộ Trần Văn Giàu phát lệnh “Nam Bộ kháng chiến” (ngày 23-9-1945), 5 năm sau, lực lượng vũ trang của ta ở Nam Bộ đã hình thành đủ 3 thứ quân: Chủ lực, địa phương và dân quân du kích, với quân số lên tới hàng vạn người.
Ngày 29-9-1951 trên đường hành quân từ Nam ra Bắc nhận nhiệm vụ, ông đã bị phục kích và anh dũng hy sinh. Trung tướng Nguyễn Bình được truy tặng Huân chương Quân công hạng nhất, Huân chương Hồ Chí Minh và danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Chỉ trong vỏn vẹn 6 năm sống tại miền Nam, nhưng tướng quân Nguyễn Bình đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử mà Bác Hồ đã tin cậy giao phó và ông cũng đã giữ trọn lời thề sinh tử với miền Nam - Thành đồng Tổ quốc.
Với những công lao to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Trung tướng Nguyễn Bình được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 84, năm 1952 truy tặng Huân chương Quân công hạng Nhất.
Từ chỗ chỉ có 8.000 quân tự vệ Sài Gòn khi Chủ tịch Ủy ban Hành chính lâm thời Nam Bộ Trần Văn Giàu phát lệnh “Nam Bộ kháng chiến” (ngày 23-9-1945), 5 năm sau, lực lượng vũ trang của ta ở Nam Bộ đã hình thành đủ 3 thứ quân: Chủ lực, địa phương và dân quân du kích, với quân số lên tới hàng vạn người.
Ngày 29-9-1951 trên đường hành quân từ Nam ra Bắc nhận nhiệm vụ, ông đã bị phục kích và anh dũng hy sinh. Trung tướng Nguyễn Bình được truy tặng Huân chương Quân công hạng nhất, Huân chương Hồ Chí Minh và danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Chỉ trong vỏn vẹn 6 năm sống tại miền Nam, nhưng tướng quân Nguyễn Bình đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử mà Bác Hồ đã tin cậy giao phó và ông cũng đã giữ trọn lời thề sinh tử với miền Nam - Thành đồng Tổ quốc.
Với những công lao to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Trung tướng Nguyễn Bình được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 84, năm 1952 truy tặng Huân chương Quân công hạng Nhất.
Hàng năm, vào ngày 29/9, Lễ giỗ Trung tướng Nguyễn Bình được gia đình và đồng chí, đồng đội tổ chức. Đó là ngày tri ân, hội ngộ cảm động của những người yêu quý, tôn kính vị Tư lệnh đầu tiên của LLVT Nam Bộ, Trung tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Hiện nay, TPHCM đã có một con đường mang tên Nguyễn Bình kéo dài từ xã Phú Xuân đến xã Nhơn Đức huyện Nhà Bè. Hài cốt của vị Trung tướng lẫy lừng đã được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Thành phố Hồ Chí Minh.
Lê Tiến
DỰ BÁO THỜI TIẾT
