Starlink sử dụng các vệ tinh nhỏ bay ở độ cao khoảng 550km.
Trước đây, Việt Nam duy trì các quy định nghiêm ngặt về quyền kiểm soát nước ngoài đối với các nhà cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh, gây khó khăn cho các công ty như SpaceX, công ty mẹ của Starlink trong việc thâm nhập thị trường. Tuy nhiên, theo một dự thảo quy định mới dự kiến được Quốc hội thông qua trong phiên họp bất thường vào ngày 19/2/2025, Việt Nam sẽ cho phép các nhà cung cấp Internet có mạng lưới vệ tinh quỹ đạo thấp được toàn quyền kiểm soát hoạt động, trong khuôn khổ chương trình thí điểm kéo dài đến cuối năm 2030.
Động thái này được coi là một "nhành ô liu" thể hiện thiện chí của Việt Nam đối với SpaceX, trong bối cảnh lo ngại về nguy cơ bị Mỹ áp thuế do thặng dư thương mại lớn. Năm 2024, thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đạt mức kỷ lục 123,5 tỷ USD, lớn thứ tư trong số các đối tác của Hoa Kỳ.
Tại cuộc tọa đàm với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Mỹ diễn ra sáng 1/3/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương thực hiện việc thí điểm cấp phép Internet vệ tinh Starlink tại Việt Nam. Đây là bước tiến cụ thể sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết cho phép thí điểm có kiểm soát triển khai dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp, nhằm gỡ bỏ những trở ngại trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Starlink là một dự án của công ty SpaceX, do tỷ phú Elon Musk sáng lập, nhằm cung cấp dịch vụ Internet băng thông rộng toàn cầu thông qua mạng lưới các vệ tinh quỹ đạo thấp. Dự án này được triển khai từ năm 2019 và đã đạt được nhiều cột mốc quan trọng.
Tính đến tháng 9/2024, Starlink đã phóng hơn 7.000 vệ tinh lên quỹ đạo thấp của Trái Đất, cung cấp dịch vụ Internet tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ, với mục tiêu mở rộng phạm vi phủ sóng trên toàn cầu.
Starlink sử dụng các vệ tinh nhỏ bay ở độ cao khoảng 550km, tạo thành một chòm sao vệ tinh để truyền tín hiệu Internet xuống các trạm mặt đất. Hệ thống này cung cấp kết nối Internet tốc độ cao, độ trễ thấp, đáp ứng nhu cầu truy cập mạng tại những khu vực hẻo lánh hoặc có hạ tầng Internet kém phát triển.
SpaceX đã bày tỏ mong muốn cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh Starlink tại Việt Nam. Trong cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 9/2024, lãnh đạo SpaceX cho biết họ đã sẵn sàng đầu tư và cung cấp dịch vụ này, nhằm hỗ trợ các lĩnh vực như giáo dục, đào tạo và phòng chống thiên tai.
Để tạo điều kiện cho Starlink hoạt động, Việt Nam dự kiến sẽ ban hành quy định cho phép các công ty cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh hoạt động với quyền sở hữu nước ngoài 100% trong khuôn khổ chương trình thí điểm kéo dài đến cuối năm 2030.
Việc triển khai Starlink tại Việt Nam có thể đối mặt với một số thách thức liên quan đến quy định pháp lý, hạ tầng kỹ thuật và khả năng cạnh tranh với các nhà cung cấp dịch vụ Internet hiện có. Tuy nhiên, với cam kết từ cả hai phía, dự án này hứa hẹn mang lại lợi ích to lớn, đặc biệt trong việc cải thiện kết nối Internet tại các khu vực khó tiếp cận và thúc đẩy phát triển kinh tế số.
Việc hợp tác với Starlink không chỉ giúp Việt Nam nâng cao hạ tầng viễn thông mà còn mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.
Bảo Minh