Một dự án nhà ở xã hội triển khai tại tỉnh Bình Định

Từ năm 2021 đến nay, cả nước có 499 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai

Văn phòng Chính phủ vừa phát đi thông báo truyền đạt ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, thời gian qua, việc triển khai phát triển nhà ở xã hội đã đạt được một số kết quả. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Trong đó có nhiều cơ chế ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội như: Được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án; chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất; được dành tối đa 20% tổng diện tích đất để xây dựng công trình, dịch vụ, nhà ở thương mại; được vay vốn với lãi suất ưu đãi; cắt giảm quy định về điều kiện cư trú đối với đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội; các đối tượng là công nhân, lực lượng vũ trang được hưởng thêm các chính sách riêng về nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và nhà ở cho lực lượng vũ trang.

Bên cạnh đó, các Bộ, ngành đã và đang tích cực rà soát, sửa đổi nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan với nhiều nội dung mới, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn,…

Nhiều dự án nhà ở xã hội đã được triển khai và hoàn thành, góp phần hỗ trợ người có thu nhập thấp, công nhân, người lao động an cư lạc nghiệp.

Từ năm 2021 đến nay, cả nước có 499 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô hơn 411.000 căn hộ. Trong đó, 72 dự án đã hoàn thành với quy mô hơn 38.000 căn; 129 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô gần 115.000 căn; 298 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô gần 259.000 căn.

Nhiều địa phương đã tích cực trong việc thu hút đầu tư, thúc đẩy khởi công xây dựng nhà ở xã hội như, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Dương, Thanh Hóa,…

Cũng theo Thủ tướng cho biết, nguồn vốn tín dụng gói ưu đãi 120.000 tỷ đồng đạt được những kết quả bước đầu, góp phần thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tại các địa phương. Các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7.000 tỷ đồng. Trong đó đã có 08 dự án nhà ở xã hội tại 07 địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 640 tỷ đồng.

Nhiều người thu nhập thấp, lao động đang thuê trọ mong muốn sớm được mua nhà ở xã hội. Ảnh: Lê Phước Bình

Vẫn còn nhiều tồn tại, khó khăn

Việc phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua đã đạt được kết quả quan trọng như nêu trên, tuy nhiên quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội cũng còn một số tồn tại, hạn chế.

Đơn cử, vẫn còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, như trong tiếp cận đất đai (quy hoạch bố trí quỹ đất, công khai dự án); nguồn vốn và khả năng tiếp cận tín dụng; thủ tục hành chính (trong đầu tư xây dựng, lựa chọn chủ đầu tư, phê duyệt giá bán nhà);…

Ngoài ra, thủ tục lựa chọn nhà đầu tư của dự án nhà ở xã hội cơ bản vẫn thực hiện như các dự án nhà ở thương mại, dẫn đến không hấp dẫn các nhà đầu tư và còn một số khó khăn, vướng mắc về điều kiện, đối tượng làm hạn chế đối tượng được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.

Một số địa phương đã có quy hoạch đất làm nhà ở xã hội, tuy nhiên các nhà đầu tư tham gia dự án còn yếu về năng lực, tài chính.

Một số chủ đầu tư dự án thiếu động lực triển khai vì hiệu quả dự án không cao dẫn đến chậm trong triển khai dự án; mức lợi nhuận quy định tối đa chỉ 10% không phải là cao nếu như các địa phương không tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ.

Nhiều tỉnh, thành phố lớn, tập trung nhiều khu công nghiệp có tỷ lệ thực hiện nhà ở xã hội còn thấp so với mục tiêu của Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”. Thậm chí nhiều địa phương chưa có dự án nhà ở xã hội khởi công từ năm 2021 đến nay như: Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Quảng Ngãi, Long An, Vĩnh Long.

Một tồn tại khác là việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng còn chậm so với mong muốn và nhu cầu thực tiễn (mới cam kết cấp tín dụng được 5,8%, giải ngân chưa được 1%).

Sẽ có gói tín dụng ưu đãi cho người mua nhà ở xã hội?

Triển khai đồng bộ loạt giải pháp

Nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiếp tục thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương tập trung chỉ đạo và thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp có liên quan.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan liên quan tập trung xây dựng, sớm trình Chính phủ ban hành các Nghị định, văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn liên quan đến việc triển khai các dự án nhà ở xã hội như: Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Trong đó, tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về phát triển nhà ở xã hội, nhất là về thủ tục đầu tư; quy hoạch, bố trí quỹ đất… trên tinh thần cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền.

Bộ Xây dựng được giao chủ trì, xây dựng quy trình đầu tư dự án nhà ở xã hội, lựa chọn chủ đầu tư,… để việc triển khai thực hiện dự án nhà ở xã hội tiết kiệm thời gian, huy động, khuyến khích các nguồn lực xã hội tham gia phát triển nhà ở xã hội.

Ngân hàng Nhà nước được giao chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước lớn chung tay cùng doanh nghiệp, nghiên cứu xây dựng và cung cấp gói tín dụng cho người mua nhà xã hội với thời hạn vay từ 10 đến 15 năm, lãi suất ưu đãi thấp hơn 3 - 5% so với cho vay thương mại thông thường để đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp có cơ hội, động lực để mua nhà.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, xem xét hạ mức lãi suất cho vay nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng phù hợp tình hình thực tiễn.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo Thủ tướng Chính phủ bổ sung nguồn vốn ngân sách nhà nước thực hiện cho vay nhà ở xã hội thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2024 - 2025 theo quy định pháp luật về nhà ở.

Thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất việc thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội; Bộ Công an, Bộ Quốc phòng mỗi Bộ thực hiện 5.000 căn hộ nhà ở xã hội.

Thủ tướng đề nghị Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam thực hiện 2.000 căn hộ nhà ở xã hội trong năm 2024.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cấp chính quyền địa phương không đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Việc phát triển nhà ở xã hội tại các địa phương phải gắn với phát triển thị trường bất động sản, phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trong từng giai đoạn và tuân thủ pháp luật về nhà ở, quy hoạch, kế hoạch do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.

Các địa phương phải khẩn trương lập, sửa đổi, bổ sung Chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của các địa phương, trong đó làm rõ các mục tiêu về nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, lực lượng vũ trang nhân dân;…

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lập tiến độ, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, tài chính, áp dụng công nghệ mới nhằm rút ngắn thời gian thi công.

Đối với các dự án nhà ở xã hội đã lựa chọn chủ đầu tư, Thủ tướng đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi công xây dựng theo các đồ án quy hoạch và chấp thuận chủ trương đầu tư đã được phê duyệt.

Sau khi khởi công dự án nhà ở xã hội cần nhanh chóng cung cấp, công bố công khai, đầy đủ các thông tin liên quan đến dự án để người dân biết đăng ký mua, thuê mua, thuê;…

Lê Phước Bình