Vàng thỏi khắp nơi chảy về Mỹ giữa lúc bất ổn thuế quan.

Vào cuối năm 2024, lượng vàng dự trữ tại Comex bắt đầu tăng do lo ngại thuế quan có thể ảnh hưởng đến việc nhập khẩu vàng. Điều này gây bất ngờ cho nhiều nhà quan sát thị trường, vì Mỹ vốn là nước tự chủ về nhu cầu vàng, vừa là nhà sản xuất lớn vừa là người tiêu thụ chính.

Mặc dù vàng không bị nhắm đến trực tiếp, nhưng sự thay đổi trong chiến lược quản lý rủi ro và suy đoán về các mức thuế quan rộng hơn đã có tác động đáng kể đến giá cả và mô hình giao dịch.

Xu hướng này tiếp tục trong đầu năm 2025, khi kho dự trữ vàng Comex tăng gần 300 tấn (9 triệu ounce) đối với vàng đã đăng ký và hơn 500 tấn (17 triệu ounce) đối với vàng đủ điều kiện.

Lượng vàng tồn kho của Comex đạt mức cao nhất trong thời kỳ Covid (dữ liệu đến ngày 24/2/2025). Nguồn: Bloomberg, Hội đồng Vàng Thế giới

Giá hợp đồng vàng tương lai Comex tăng cao kỷ lục

Cùng với sự gia tăng kho dự trữ, giá hợp đồng vàng tương lai Comex cũng tăng cao, với mức chênh lệch giữa giá vàng tương lai và giá giao ngay tại London đạt 40 - 50 USD/oz, cao hơn đáng kể so với mức trung bình 13 USD/oz của hai năm qua.

Dù vậy, đây không phải là điều mới mẻ. Trước đó, vào thời kỳ đầu của đại dịch Covid-19, kho dự trữ Comex cũng đã tăng mạnh, kéo theo sự chênh lệch giá tương tự.

Câu hỏi quan trọng hiện nay là: Liệu London -  trung tâm giao dịch vàng OTC lớn nhất thế giới - có thể đối phó với sự gián đoạn này không?

Lượng vàng dự trữ ở London đã giảm… nhưng không nhiều như lo ngại

Trong khi kho dự trữ Comex tăng, lượng vàng tại London lại giảm, tương tự như giai đoạn Covid-19. Tuy nhiên, đến hiện tại, tổng lượng vàng dự trữ do Hiệp hội Thị trường Vàng Luân Đôn (LBMA) báo cáo vẫn ở mức khoảng 8.500 tấn, trong đó 5.200 tấn được giữ tại Ngân hàng Trung ương Anh (BoE).

Ước tính lượng vàng dự trữ tại London (tấn), dữ liệu đến ngày 31/1/2025. Vàng cất giữ tại London đã giảm nhưng vẫn cao hơn mức năm 2020. Nguồn: Ngân hàng Anh, Hiệp hội thị trường vàng thỏi London, Hội đồng vàng thế giới

Mặc dù có thông tin về việc phải xếp hàng để rút vàng, nhưng điều này chủ yếu do yếu tố hậu cần, chứ không phải do sự khan hiếm thực sự.

Một hệ quả khác là tỷ lệ cho vay vàng đã tăng lên đáng kể, với mức lãi suất cho thuê vàng kỳ hạn 1 tháng lên tới 5% vào tháng 1 năm 2025, phản ánh sự thắt chặt nguồn cung vàng tại London.

Cung vàng đa dạng giúp thị trường ổn định trở lại

Dữ liệu thương mại cho thấy phần lớn lượng vàng chảy vào Mỹ đến từ Thụy Sĩ, trong đó một phần có nguồn gốc từ Anh – nơi vàng phải được tinh luyện từ dạng thanh 400 ounce (Good Delivery) thành thanh 1 kg để đủ điều kiện giao dịch tại Comex.

Ngoài ra, vàng còn đến từ Canada, Mỹ Latin, Úc và một phần nhỏ từ Hồng Kông. Mỹ cũng là nhà sản xuất vàng lớn thứ năm thế giới, có khả năng tinh luyện vàng trong nước.

Việc vàng chảy mạnh vào Mỹ có thể tạm thời làm giảm nguồn cung cho các thị trường khác như London, nhưng với nhiều nguồn cung cấp khác nhau từ khai thác và tái chế, chúng tôi tin rằng tác động này chỉ mang tính nhất thời.

Dấu hiệu bình ổn đang xuất hiện

Một số dấu hiệu bình thường đang bắt đầu xuất hiện: quá trình tích trữ hàng tồn kho của Comex đã chậm lại; chênh lệch chênh lệch giữa giá vàng tương lai và giá giao ngay đang giảm, và chênh lệch giá mua-bán đối với các ETF vàng – nhiều quỹ trong số đó cất giữ vàng tại London – vẫn ở mức tốt.

Ngoài ra, lãi suất cho thuê cũng có vẻ đang hạ nhiệt, với dữ liệu cho thấy hiện tại lãi suất đã gần 1% và thấp hơn nhiều so với mức cao kỷ lục của tháng 1.

Bên cạnh yếu tố động lực thị trường, sự gia tăng giá vàng phần lớn được thúc đẩy bởi tâm lý tìm đến tài sản an toàn trong bối cảnh biến động tài chính và căng thẳng địa chính trị.

Vàng không phải là mục tiêu trực tiếp của thuế quan, nhưng sự không chắc chắn về chính sách thương mại đã tạo ra những biến động đáng kể trong mô hình giao dịch và giá cả. Việc vàng dịch chuyển từ London sang Mỹ, mức phí bảo hiểm Comex tăng cao và lo ngại về nguồn cung chủ yếu là kết quả của các quyết định quản lý rủi ro, hơn là sự thiếu hụt thực sự.

Hiện tại, kho dự trữ Comex đã dồi dào và các yêu cầu rút vàng từ Ngân hàng Anh cũng đang được xử lý. Những gián đoạn này có khả năng sẽ giảm bớt trong vài tuần tới.

Tuy nhiên, đây là một lời nhắc nhở rằng ngay cả những lo ngại gián tiếp về chính sách thương mại cũng có thể tạo ra tác động mạnh mẽ đến thị trường tài chính toàn cầu.

Có thể trong tương lai, những biến động tạm thời như thế này sẽ còn lặp lại. Nhưng với độ sâu và thanh khoản cao, thị trường vàng sẽ có khả năng hấp thụ hầu hết các cú sốc trong dài hạn.

(Theo World Gold Council - Hội đồng Vàng Thế giới)

Anh Mai