(QK7 Online) - Cuối năm 1972, từ ngày 18 tháng 12 đến ngày 30 tháng 12, sau khi Hội nghị Paris bế tắc do sự ngoan cố và hiếu chiến của đế quốc Mỹ, Quân đội Hoa Kỳ đã huy động lực lượng Không quân chiến lược (SAC) dùng máy bay chiến lược B52 ném bom rải thảm vào Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên … Đây là chiến dịch tập kích đường không lớn nhất trong chiến tranh Việt Nam. Mỹ đã sử dụng 50% tổng số máy bay B52 kết hợp với hàng ngàn máy bay chiến thuật của Không quân và Hải quân Mỹ đang triển khai tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Mỹ đặt tên cho cuộc tập kích đường không lớn nhất này là Linebacker II.
Máy bay B52 ném bom rải thảm. Ảnh: Tư liệu
Mỹ cho rằng đối thủ chính của B52 là các máy bay tiêm kích MiG21 nên tập trung đánh phá liên tục và rất ác liệt các sân bay, trấn áp các trạm Radar dẫn đường. Ngay trong ngày 18/12/1972, Mỹ đã ném bom đồng loạt các sân bay hòng ngăn MiG của ta cất cánh. Việc B52 đánh vào ban đêm cũng là để hạn chế không quân tiêm kích nhìn thấy máy bay B52 bằng mắt. Theo quan điểm của Mỹ, với cường độ gây nhiễu chủ động và nhiễu thụ động dày đặc thì lực lượng tên lửa phòng không của Việt Nam không đáng ngại vì khó thể bắt được các máy bay B52.
Các hoạt động của máy bay B52 phần lớn là những trận tấn công ban đêm. Vì thế, từ cuối những năm 1960, Quân chủng Phòng không - Không quân đã nhận định: Nếu ta có được lực lượng bay đêm giỏi, máy bay Mỹ sẽ không thể làm mưa làm gió.
Tháng 7 năm 1968, cấp trên quyết định thành lập phi đội bay đánh đêm, gồm nhiều thế hệ bay khác nhau nhưng phần lớn là các phi công mới tốt nghiệp năm 1968, tuy chỉ có số giờ bay khoảng 200 giờ. Tháng 8-1970, Phi đội trưởng Đinh Tôn, Phi đội phó Hoàng Biểu, phi công Đặng Xây và Vũ Đình Rạng đã tham gia vào đoàn nghiên cứu cách đánh B52 trên vùng trời Khu 4. Sau nhiều ngày nghiên cứu, Không quân ta tìm ra cách đánh máy bay B52, rồi xây dựng phương án tác chiến, phương án dẫn đường và tổ chức bay huấn luyện.
Bay đêm cực kỳ khó khăn và nguy hiểm: đường băng các sân bay dã chiến ngắn và hẹp; khi bay cao thì bị Radar trên các hạm tàu Mỹ phát hiện, hoặc bị tên lửa Talot bắn ra từ hạm tàu; nếu bay thấp dễ va vào núi; khó quan sát mục tiêu…
Năm 1970, phi đội bay đánh đêm đã nhận nhiệm vụ cơ động vào các sân bay dã chiến ở Khu 4, tham gia chiến đấu bảo vệ tuyến đường Hồ Chí Minh, tìm đánh B52 …
Trong chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, các phi công phi đội bay đánh đêm đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, bắn rơi 2 chiếc máy bay chiến lược B52, lập nên những chiến tích huyền thoại được nhắc mãi. Các phi công đánh ban ngày liên tục xuất kích đánh chặn các máy bay trinh sát, các máy bay cường kích địch ném bom các sân bay, các trận địa phòng không của ta.
Đêm ngày 20/11/1971, phi công Vũ Đình Rạng điều khiển máy bay MiG21 cất cánh từ sân bay dã chiến Anh Sơn đã bắn bị thương một chiếc B52, quay về Anh Sơn hạ cánh an toàn. Trận đánh này là chiến công đầu đầu tiên của Không quân Nhân dân Việt Nam bắn bị thương máy bay “bất khả xâm phạm” B52. Trận đánh khẳng định: Máy bay MiG21của Không quân Nhân dân Việt Nam có thể tiêu diệt được máy bay B52.