Đó là thắng lợi của đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng ở hai miền. Toàn bộ diễn biến của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và kết thúc bằng đại thắng mùa Xuân năm 1975 chứng minh hùng hồn sự đúng đắn của tư tưởng chiến lược tiến công, phương pháp cách mạng, phương châm chỉ đạo chiến lược, phương thức tiến hành chiến tranh và nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam hết sức độc đáo và sáng tạo của Đảng ta. Tiêu biểu cho ý chí thống nhất Tổ quốc và khát vọng hòa bình cháy bỏng, đồng thời cũng là nhân tố quan trọng tạo nên sức mạnh tổng hợp để đánh bại đế quốc Mỹ xâm lược đó là lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần đấu tranh ngoan cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Đây là truyền thống cực kỳ quý báu của dân tộc ta được hình thành và phát triển qua cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước hàng ngàn năm. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, truyền thống đó tiếp tục được phát huy mạnh mẽ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho Nhân dân. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, một lần nữa lòng yêu nước nồng nàn cùng ý chí chiến đấu ngoan cường đó lại được khơi dậy, phát triển mạnh mẽ bằng hành động cụ thể, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc. Chính lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu quả cảm đã tạo nên sức mạnh chính trị tinh thần vô cùng to lớn của quân và dân ta, nguồn sức mạnh tuyệt đối của ta so với địch.
Một trong những nhân tố quan trọng làm nên thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là sự đoàn kết thống nhất theo tư tưởng Hồ Chí Minh: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”, đó là sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, đoàn kết dân tộc, đoàn kết toàn dân, đoàn kết hai miền Nam Bắc và đoàn kết quốc tế. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước trong hoàn cảnh đất nước tạm chia làm hai miền, thực hiện hai chiến lược cách mạng khác nhau ở hai miền với nhiều khó khăn thách thức, nhưng nhờ có sự đoàn kết thống nhất cao cả về ý chí và hành động, Đảng ta đã phát huy được cao nhất sức mạnh tổng hợp của cả nước, kết hợp sức mạnh trong nước và sức mạnh quốc tế, sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại để giành thắng lợi cuối cùng, hoàn thành mục tiêu chung của cách mạng Việt Nam là giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, tiến hành cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ, Nhân dân trong cả nước.
Kế thừa thành quả và những bài học kinh nghiệm của Đại thắng mùa Xuân 1975, chúng ta cần phải vận dụng linh hoạt, sáng tạo, sát tình hình thực tiễn của đất nước trong tình hình mới. Thời gian tới, dự báo trên thế giới và khu vực hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo nhưng tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định, bất trắc khó lường, chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, tranh chấp tài nguyên, chủ quyền lãnh thổ biển, đảo, xung đột sắc tộc, tôn giáo, hoạt động can thiệp lật đổ, ly khai, khủng bố gia tăng. Đáng quan tâm là các thế lực thù địch tăng cường hoạt động chống phá ta cả về chính trị, kinh tế, tư tưởng văn hóa và dân chủ nhân quyền, dân tộc, tôn giáo bằng những thủ đoạn mới hết sức tinh vi, thâm độc. Chúng ra sức tuyên truyền kích động thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”; thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mục tiêu là xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng ta, thay đổi chế độ chính trị ở nước ta.
Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của Nhân dân ta rất nặng nề, có sự phát triển mới, yêu cầu cao. Bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, có không ít khó khăn, thách thức, để vượt qua những thách thức đó, vấn đề quan trọng hàng đầu đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta là phải luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới của Đảng, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Đây là bài học kinh nghiệm rất sâu sắc về đường lối, về sự lãnh đạo của Đảng, nhân tố quyết định thắng lợi đã được khẳng định trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Nhân dân ta.
Hiện nay, hơn bao giờ hết chúng ta càng tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, chấp hành nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, đặc biệt cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, trong đó cần phải nắm vững mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo, nhiệm vụ và giải pháp mà Nghị quyết đã chỉ ra, về nhận thức tư tưởng, thấu suốt quan điểm giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế xã hội là lợi ích cao nhất của đất nước. Đồng thời luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hành động chống phá của các thế lực thù địch và mọi hành động xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.
Để đáp ứng yêu cầu cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, phải chú trọng tăng cường tiềm lực quốc phòng an ninh của đất nước, đẩy mạnh xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc gắn với thế trận an ninh Nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố về chiều sâu nhất là trên các địa bàn, hướng chiến lược. Đặc biệt phải kết hợp nhiều nhiệm vụ, giải pháp cả chính trị tư tưởng, kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại, đồng thời phát huy vai trò của hệ thống chính trị, các tổ chức lực lượng để xây dựng củng cố thế trận lòng dân vững chắc ngay từ cơ sở, qua đó tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII xác định xây dựng Quân đội theo hướng hiện đại nhằm bảo đảm cho Quân đội có đủ sức mạnh để hoàn thành trọng trách là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ, đồng thời cũng là nguyện vọng chính đáng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Cùng với xây dựng lực lượng thường trực vững mạnh toàn diện, cần coi trọng xây dựng nâng cao chất lượng dự bị động viên, đưa công tác này vào nền nếp đạt chất lượng hiệu quả, phấn đấu rút ngắn dần khoảng cách về chất lượng, khả năng tác chiến giữa lực lượng dự bị động viên và lực lượng thường trực nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Quán triệt quan điểm quốc phòng toàn dân, chiến tranh Nhân dân của Đảng, tập trung xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, có chất lượng tổng hợp ngày càng cao trước hết là chất lượng chính trị và nghiệp vụ quân sự, chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ nòng cốt có cơ cấu thành phần hợp lý, số lượng và tỉ lệ phù hợp. Xây dựng và nhân rộng các mô hình đơn vị dân quân tự vệ thường trực, dân quân tự vệ biển, dân quân tự vệ phòng không và tích cực nghiên cứu tổ chức đơn vị tự vệ trong các doanh nghiệp nhất là doanh nghiệp ngoài quốc doanh, khu công nghiệp, khu chế xuất có đủ điều kiện. Đồng thời quan tâm và có kế hoạch xây dựng lực lượng dân quân tự vệ rộng rãi, sẵn sàng mở rộng lực lượng khi cần thiết.
Xây dựng lực lượng vũ trang Nhân dân nhất là Quân đội Nhân dân vững mạnh là nội dung quan trọng trong đường lối quân sự của Đảng và là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Bài học kinh nghiệm về xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước còn nguyên giá trị cần được tiếp tục vận dụng phù hợp với điều kiện mới để xây dựng lực lượng ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ, thực sự xứng đáng là lực lượng tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước, Nhân dân và là lực lượng nòng cốt cho toàn dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.