
Thiếu tướng Lê Xuân Thế, Phó Tư lệnh Quân khu 7 thăm và làm việc tại Phòng Điều tra hình sự.
Tháng 8/1961, Cục Chính trị Quân giải phóng miền Nam quyết định thành lập Phòng Bảo vệ Quân pháp Miền. Phòng được giao nhiệm vụ điều tra các vụ án gián điệp, phản gián chống phá cách mạng, góp phần bảo vệ sức chiến đấu của LLVT trong thời kỳ chống Mỹ, cứu nước.
Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, thực hiện Quyết định của Bộ Tổng Tham mưu về tổ chức, biên chế ngành Quân pháp, ngày 25/12/1975, Phòng Quân pháp Quân khu 7 được thành lập với nhiệm vụ quân quản, bảo đảm trật tự trị an sau giải phóng; giải quyết án tồn động, phạm binh, tù binh, quản lý hồ sơ sau chiến tranh. Ngày 3/1/2023, Chính ủy Quân khu ký quyết định công nhận ngày 25/12/1975 là Ngày truyền thống ngành ĐTHS Quân khu.
Sau gần 2 năm sáp nhập, đến ngày 1/10/1989, Phòng ĐTHS Quân khu được tái thành lập, thực hiện nhiệm vụ điều tra tội phạm; giúp Bộ Tư lệnh Quân khu theo dõi, tổng hợp tình hình vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, đề xuất các biện pháp giải quyết, phòng ngừa; chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động của công tác kiểm soát quân sự, công tác phòng, chống cháy nổ; quản lý trại giam quân sự, công tác giam giữ, cải tạo tội phạm. Tổ chức ngành ĐTHS Quân khu được gồm 2 cấp gồm: Phòng ĐTHS ở cấp Quân khu; các Ban Điều tra thuộc Bộ CHQS tỉnh, thành phố, các Sư đoàn và đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo, cùng hai trại giam quân sự.

Cán bộ Phòng Điều tra hình sự Quân khu 7 tại buổi kỷ niệm 48 năm Ngày truyền thống.
Năm 2005, thực hiện Quyết định của Tổng Tham mưu trưởng về kiện toàn tổ chức biên chế Cơ quan ĐTHS Quân đội, các Ban Điều tra giải thể và thành lập 5 cơ quan ĐTHS cấp khu vực trực thuộc Phòng ĐTHS. Kể từ đây, ngành ĐTHS Quân khu được tổ chức gồm Phòng Điều tra hình sự; Cơ quan Điều tra hình sự khu vực 1, 2, 3, 4, 5; Trại tạm giam K35 và Trại giam quân sự K45. Đến năm 2015, Trại giam quân sự K45 được đổi tên thành Trại giam quân sự miền Nam (T45) cho đến hiện nay.

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tặng Giấy khen cho Trại tạm giam K35, Phòng Điều tra Hình sự Quân khu 7.
Trong những năm qua, ngành Điều tra Hình sự Quân khu 7 làm tốt công tác tham mưu cho Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu trong công tác nắm, quản lý và dự báo chính xác tình hình vi phạm, tội phạm; công tác giam giữ, giáo dục, cải tạo phạm nhân; công tác 1389 trong thực hiện chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm, phòng, chống ma túy, chống mua bán người, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tiến hành điều tra, khám phá hàng trăm vụ việc, vụ án các loại, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, góp phần duy trì nghiêm kỷ luật Quân đội và pháp luật Nhà nước.
48 năm xây dựng và phát triển, phát huy truyền thống “Bản lĩnh – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm”, ngành ĐTHS Quân khu luôn đoàn kết thống nhất, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu” hoàn thành tốt và xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Nhật Tân, Tấn Chí