Chi đội 1 - Giải phóng quân Nam bộ
Theo Đại tá Hồ Văn Nam, nguyên Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Sông Bé (nay là Bình Dương) sau Cách mạng Tháng Tám, LLVT tỉnh Thủ Dầu Một cần được tổ chức và chỉ huy thống nhất. Đầu tháng 11-1945, tại cuộc họp ở Sở cao su nhỏ của Hội đồng Cần thuộc xã Tân Định (phường Tân Định, TX.Bến Cát ngày nay), Nguyễn Bình, đặc phái viên quân sự Trung ương được cử vào Nam bộ và Huỳnh Kim Trương, Ủy viên quân sự tỉnh Thủ Dầu Một bàn bạc và thống nhất chủ trương thành lập ngay một đơn vị vũ trang tập trung trên cơ sở thống nhất các LLVT trong tỉnh, lấy tên là Chi đội 1. Ngày 20-11-1945, Hội nghị quân sự tại An Phú xã (Hóc Môn) công nhận Chi đội Giải phóng quân tỉnh Thủ Dầu Một với phiên hiệu “Chi đội 1 - Giải phóng quân Nam bộ”.
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị quân sự tại An Phú xã, ngày 25-11-1945, Chi đội 1 - Giải phóng quân Nam bộ chính thức được thành lập tại đền An Quới, xã An Sơn, quận Lái Thiêu (nay là TX.Thuận An). Quân số lúc mới thành lập là 800 cán bộ, chiến sĩ. Chi đội 1 được biên chế thành 3 đại đội, trong đó Đại đội 1 phụ trách vùng Lái Thiêu; Đại đội 2 vùng Châu Thành và TX.Thủ Dầu Một; Đại đội 3 phụ trách Bến Cát và Hớn Quản. Ngoài các đại đội trực thuộc, Chi đội 1 còn có các bộ phận chuyên môn khác.
Chi đội 1 - Giải phóng quân Nam bộ tỉnh Thủ Dầu Một là tổ chức vũ trang cách mạng đầu tiên ở miền Đông Nam bộ do Đảng tổ chức xây dựng sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, là đơn vị vũ trang tập trung được thành lập sớm nhất ở Nam bộ.
Theo ông Nguyễn Văn Hữu, nguyên Tỉnh đội trưởng Tỉnh đội Thủ Dầu Một thì Chi đội 1 ra đời có ý nghĩa to lớn, đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của các đơn vị vũ trang được tổ chức chặt chẽ, thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng. Chi đội 1 không những đáp ứng nhiệm vụ chiến đấu tại địa phương mà còn thúc đẩy, hỗ trợ cho lực lượng dân quân, du kích ngày càng phát triển, tạo thành sức mạnh tổng hợp của lực lượng ba thứ quân, đánh địch trên khắp địa bàn tỉnh. Chi đội 1 trở thành chi đội mạnh về cả chính trị - tư tưởng, lực lượng, vũ khí, cũng như kinh nghiệm và khả năng chiến đấu.
Xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện
Trải qua 74 năm xây dựng, chiến đấu, LLVT tỉnh không ngừng trưởng thành, lớn mạnh. Để đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ địa phương, bảo vệ Tổ quốc, Đảng ủy Quân sự và Bộ CHQS tỉnh xác định phải xây dựng LLVT địa phương VMTD, thực sự là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và xây dựng khu vực phòng thủ.
Đại tá Lê Minh Chí, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cho biết thời gian qua LLVT tỉnh được xây dựng theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở. Lực lượng DBĐV được xây dựng theo hướng vững mạnh, bảo đảm chất lượng chính trị và độ tin cậy cao. Hiện nay, khả năng huy động dân quân khi làm nhiệm vụ đạt trên 75%, riêng dân quân thường trực đạt 100%. Chú trọng tăng cường lực lượng ở các địa bàn trọng điểm, đã xây dựng và hoạt động 4 chốt dân quân thường trực trong khu công nghiệp, 39 đội tự vệ trong doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài và 1.498 quân nhân dự bị là lực lượng chính trị nòng cốt đang làm việc trong nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn.
Thời gian tới, LLVT tỉnh chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo, huấn luyện, xây dựng nề nếp chính quy nhằm không ngừng nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, bảo đảm đối phó kịp thời, hiệu quả với các tình huống xảy ra. Các đơn vị bộ đội chủ động phối hợp với địa phương và các lực lượng cùng đứng chân trên địa bàn để tham gia xây dựng khu vực phòng thủ địa phương vững chắc; kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế; xây dựng lực lượng, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; tăng cường công tác giáo dục quốc phòng toàn dân. Giải quyết tốt các vấn đề chính sách cán bộ, chính sách hậu phương để cán bộ, chiến sĩ yên tâm phục vụ, để động viên toàn dân tích cực tham gia xây dựng Quân đội, củng cố nền quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc.