Tổng nợ công của thế giới dự kiến sẽ vượt quá 100 nghìn tỷ USD trong năm nay lần đầu tiên.
Báo cáo Giám sát Tài chính mới nhất của IMF cho thấy nợ công toàn cầu sẽ đạt 93% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu vào cuối năm 2024 và đạt gần 100% vào năm 2030. Con số này sẽ vượt quá mức đỉnh điểm 99% trong thời kỳ COVID-19. Con số này cũng sẽ tăng 10% so với năm 2019, trước khi đại dịch bùng phát.
Được công bố một tuần trước khi IMF và Ngân hàng Thế giới tổ chức các cuộc họp thường niên tại Washington, Fiscal Monitor cho biết có nhiều lý do chính đáng để tin rằng mức nợ trong tương lai có thể cao hơn nhiều so với dự kiến hiện tại, bao gồm mong muốn chi tiêu nhiều hơn ở Hoa Kỳ, nền kinh tế lớn nhất thế giới.
"Sự bất ổn về chính sách tài khóa đã gia tăng và các ranh giới đỏ chính trị về thuế đã trở nên cố hữu hơn", IMF cho biết trong báo cáo. "Áp lực chi tiêu để giải quyết các quá trình chuyển đổi xanh, già hóa dân số, lo ngại về an ninh và những thách thức phát triển lâu dài đang gia tăng".
Mối quan ngại của IMF về mức nợ tăng cao xuất hiện ba tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, trong đó cả hai ứng cử viên đều hứa sẽ giảm thuế và chi tiêu có thể làm tăng thêm hàng nghìn tỷ đô la vào thâm hụt liên bang.
Kế hoạch cắt giảm thuế của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump sẽ tăng thêm khoảng 7,5 nghìn tỷ USD nợ mới trong 10 năm, gấp hơn hai lần so với 3,5 nghìn tỷ USD được thêm vào từ các kế hoạch của Phó Tổng thống Kamala Harris, ứng cử viên đảng Dân chủ, theo ước tính trung tâm của Ủy ban Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm (CRFB), một nhóm chuyên gia về ngân sách.
Báo cáo phát hiện ra rằng các dự báo về nợ có xu hướng đánh giá thấp kết quả thực tế theo biên độ đáng kể, với tỷ lệ nợ thực tế trên GDP trong năm năm tới trung bình cao hơn 10% so với dự báo ban đầu.
IMF lặp lại lời kêu gọi củng cố tài khóa nhiều hơn, cho biết môi trường hiện tại với tăng trưởng vững chắc và tỷ lệ thất nghiệp thấp là thời điểm thích hợp để thực hiện như vậy. Nhưng báo cáo cho biết những nỗ lực hiện tại, trung bình 1% GDP trong 6 năm từ 2023 đến 2029, là không đủ để giảm hoặc ổn định nợ với xác suất cao.
Cần phải thắt chặt tích lũy 3,8% để đạt được mục tiêu này, nhưng ở Hoa Kỳ, Trung Quốc và các quốc gia khác mà GDP không được dự báo là sẽ ổn định, cần phải thắt chặt tài khóa lớn hơn đáng kể.
Hoa Kỳ dự kiến sẽ báo cáo thâm hụt tài khóa 2024 vào tháng này là khoảng 1,8 nghìn tỷ USD, hoặc hơn 6,5% GDP, theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội.
Báo cáo cho biết Hoa Kỳ và các quốc gia khác mà nợ được dự báo sẽ tiếp tục tăng, bao gồm Brazil, Anh, Pháp, Ý và Nam Phi, có thể phải đối mặt với hậu quả tốn kém.
"Việc hoãn điều chỉnh chỉ có nghĩa là cuối cùng sẽ cần một đợt điều chỉnh lớn hơn, và việc chờ đợi cũng có thể rủi ro, vì kinh nghiệm trong quá khứ cho thấy nợ cao và thiếu các kế hoạch tài chính đáng tin cậy có thể gây ra phản ứng tiêu cực của thị trường và có thể hạn chế khả năng các quốc gia đối phó với những cú sốc trong tương lai", Era Dabla-Norris, phó giám đốc phụ trách các vấn đề tài chính của IMF cho biết.
Bà cho biết việc cắt giảm đầu tư công hoặc chi tiêu xã hội có xu hướng tác động tiêu cực lớn hơn nhiều đến tăng trưởng, so với các khoản trợ cấp có mục tiêu kém hơn như trợ cấp nhiên liệu. Một số quốc gia có khả năng mở rộng cơ sở thuế và cải thiện hiệu quả thu thuế, trong khi những quốc gia khác có thể làm cho hệ thống thuế của họ mang tính tiến bộ hơn bằng cách đánh thuế thu nhập và lãi vốn hiệu quả hơn, Dabla-Norris cho biết.
Khánh Chi