Chuyện của ông Tư Cang với đồng đội
Kỷ niệm 74 năm ngày thành lập ngành Tình báo quốc phòng Việt Nam (25.10.1945 - 25.10.2019), vừa qua tại Bình Dương, Ban Liên lạc Cựu chiến binh Phòng Tình báo Bộ tham mưu B2 đã tổ chức lễ họp mặt đầy ấm cúng. Mấy mươi năm trôi qua, những cán bộ, chiến sĩ tình báo năm xưa giờ tóc đã bạc, da đã nhăn. Có dịp gặp nhau, cảm xúc dâng trào, họ tay bắt mặt mừng cùng ôn lại những kỷ niệm một thời hoạt động tình báo với bao khó khăn, vất vả để chống đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Và, họ cũng rơm rớm nước mắt khi nghĩ về những đồng đội đã mãi mãi đi xa.
Năm nay đã bước sang tuổi 91, tuy không còn nhanh nhẹn, nhưng đại tá Đại tá Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang) còn minh mẫn và vẫn nhớ như in những năm tháng oanh liệt. Quê ông ở xã Long Phước, thành phố Bà Rịa (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), tham gia cách mạng từ năm 1946, không chỉ có vốn kiến thức sâu rộng, mà còn là người có nhiều tố chất phù hợp với hoạt động tình báo. Cuộc đời ông tham gia cách mạng, làm tình báo trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Ngày đó, để phục vụ cho hoạt động tình báo, đi sâu vào căn cứ địch, ông Tư Cang phải học đủ thứ nghề, từ chụp ảnh, lái xe, viết văn…
Năm 1966, ông Tư Cang bí mật thâm nhập vào nội đô Sài Gòn để trực tiếp chỉ huy mạng lưới tình báo của ta, trực tiếp lấy thông tin và giao nhiệm vụ cho các biệt động Phạm Xuân Ẩn, Tám Thảo, Vũ Ngọc Nhạ… Bằng vốn tiếng Anh, tiếng Pháp của mình, ông đã xin vào làm kế toán cho một văn phòng giữa trung tâm Sài Gòn. Lúc này, ông sống ở nhà bà Tám Thảo (biệt động ngầm đang làm thư ký, phiên dịch cho hải quân Mỹ) với danh nghĩa “anh họ ở quê” và làm anh em thân thiết với Phạm Xuân Ẩn (biệt động ngầm đang làm phóng viên một tờ báo lớn của Mỹ).
Đầu năm 1961, Cụm Tình báo quân sự H.63 (ban đầu có tên là A18) ra đời, đóng tại căn cứ Bời Lời (tỉnh Tây Ninh) để phục vụ cho điệp viên nổi tiếng Hai Trung (tức Phạm Xuân Ẩn) được cách mạng cử đi nước ngoài học. Sau khi từ Mỹ trở về, Hai Trung hoạt động giữa Sài Gòn với tư cách phóng viên báo nước ngoài do Mười Nho (Nguyễn Nho Quý - cán bộ Cục Tình báo) trực tiếp chỉ đạo. Năm 1962, ông Mười Nho bị bệnh, không thể chỉ huy H.63. Vì thế, ông Tư Cang được lựa chọn lên thay thế. Cụm Tình báo H.63 được đánh giá là mạng lưới tình báo hoạt động hiệu quả nhất với những điệp viên tiêu biểu: Tư Cang, Hai Trung, Tám Thảo, Mười Nho, Nguyễn Thị Ba... Vì thế, năm 1971, trước khi miền Nam được giải phóng, Cụm Tình báo H.63 được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Quân số toàn cụm có tất cả 45 người, trong quá trình hoạt động đã hy sinh 27 người, 13 người bị thương.
Ông Tư Cang cùng đồng đội là các nhà biệt động tài ba Phạm Xuân Ẩn, Tám Thảo… xây dựng nên mạng lưới tình báo H.63 huyền thoại, góp phần vào công cuộc giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Đại tá Tư Cang bùi ngùi, nói: “Điều khiến tôi nhớ nhất chính là những đồng đội đã ngã xuống. Cụm Tình báo H.63 anh hùng có tất cả 45 người thì 27 người đã hy sinh, để bảo vệ mạng lưới tình báo chiến lược, bảo vệ nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn, để Phạm Xuân Ẩn có thể hoàn thành nhiệm vụ và trở thành một “điệp viên hoàn hảo” như ngày nay”.
Giữ mãi phẩm chất “bộ đội Cụ Hồ”
Sau ngày đất nước thống nhất, Phòng Tình báo Bộ Tham mưu B2 còn tiếp tục làm nghĩa vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng và tham gia bảo vệ biên giới phía Bắc. Và hiện nay, dù đã lớn tuổi nhưng những tình báo năm xưa tiếp tục phát huy bản chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong cuộc sống đời thường. Ban Liên lạc Cựu chiến binh Phòng Tình báo Bộ tham mưu B2 không chỉ là nơi họp mặt của các cựu tình báo năm xưa mà ở đó còn là tình đồng chí, đồng đội thương yêu, giúp đỡ nhau. Họ vận động những nhà hảo tâm xây nhà đồng đội, tặng quà cho đồng chí, đồng đội có hoàn cảnh khó khăn. Họ còn chạy ngược chạy xuôi tìm nguồn gạo, tiền, thuốc men cùng với các thầy thuốc... để vài tháng một lần đi về vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nơi mà ngày xưa là căn cứ cách mạng để khám, chữa bệnh miễn phí, tặng quà cho bà con nghèo và các gia đình chính sách...
“Đó là công việc “đền ơn đáp nghĩa” theo đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta. Những việc làm tuy nhỏ nhưng góp phần thắt chặt tình đoàn kết giữa dân với quân, giữa dân với Đảng đúng theo lời dạy của Bác Hồ: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công!”, đại tá Tư Cang chia sẻ.