(QK7 Online) - Trong số những kỷ niệm sâu sắc nhất cuộc đời binh nghiệp của tôi, nhất là thời gian tham gia chống Mỹ, cứu nước trong đội hình Trung đoàn bộ binh 88, có nhiều kỷ niệm về người anh, người thủ trưởng quý mến và trân trọng, tiêu biểu như kỷ niệm về Anh hùng Quân đội, Trung tá Nguyễn Văn Ty.
Ảnh minh họa.
Anh Nguyễn Văn Ty quê ở huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954. Anh được phong Anh hùng. Tháng 10/1969, Trung đoàn bộ binh 88 rời đội hình Sư đoàn bộ binh 9 miền Đông Nam Bộ, về đội hình miền Trung Nam Bộ, Quân khu 8. Trung đoàn đóng quân dọc biên giới Long An và tỉnh Pray Veng, Campuchia.
Tháng 12/1969, sau khi đánh đồn Long Khốt không thành công, Trung đoàn củng cố và nhận nhiệm vụ xuống đồng bằng Nam Bộ, Quân khu 8 hoạt động trong các tỉnh thuộc Vùng 4: Kiến Tường, Tân An, Mỹ Tho, Gò Công, Kiến Phong Bến Tre. Tháng 1/1970, đơn vị đầu tiên của Trung đoàn là Tiểu đoàn bộ binh 7 xuống đến kênh 62, xã Vĩnh Đại thuộc huyện Tân Hưng, tỉnh Long An ngày nay thì bị lộ. Phi pháo của địch làm hơn 240 cán bộ, chiến sĩ hi sinh. Lúc đó tôi và anh Nguyễn Văn Ty ở xã Mỹ Thiện, Cái Bè, Mỹ Tho, nhận được tin này anh khóc và nói: Đồi A1 Điện Biên Phủ ác liệt lắm, mà chỉ có gần 80 đồng chí hy sinh!
Tháng 3/1970, ở Campuchia có biến cố lớn: Mỹ ủng hộ Thủ tướng Lon Nol đảo chính lật đổ Quốc trưởng Xihanuc. Trung đoàn 88 còn Tiểu đoàn bộ binh 9 đang ở biên giới Campuchia, có lệnh ở lại luôn cùng lực lượng cách mạng Campuchia chiến đấu bảo vệ chính quyền Xihanuc. Tiểu đoàn bộ binh 9 chia thành 8 đại đội làm khung cho 8 tiểu đoàn tiếp nhận huấn luyện cho lực lượng quân đội cách mạng Campuchia.
Tháng 4/1970, Mỹ - ngụy mở chiến dịch đánh vào hậu cứ của quân giải phóng. Lực lượng Quân khu 8 có Trung đoàn 88 (thiếu Tiểu đoàn 9) do anh Nguyễn Văn Ty chỉ huy đánh thiệt hại nặng Trung đoàn 12, Trung đoàn 10 của Sư đoàn 7 ngụy, tiêu diệt Chi khu Kiến Văn, Chi khu Mỹ An - Kiến Phong.
Đầu tháng 2/1971, anh trở lại chiến trường Campuchia củng cố Trung đoàn 88 mới, tôi được đi theo anh vì tôi cũng bị thương nặng. Khi anh rời khỏi chiến trường ở đồng bằng, theo chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Quân khu 8, anh đưa Tiểu đoàn bộ binh 8 về Tỉnh đội Kiến Phong; Tiểu đoàn bộ binh 7 về Tỉnh đội Mỹ Tho, Tiểu đoàn đặc công 10 về Tiểu đoàn Đặc công 379 của Quân khu 8, số còn lại về Trung đoàn bộ binh 1 của Quân khu 8 ở Bến Tre. Thời điểm này Bộ Chỉ huy Miền bổ sung cho Trung đoàn gồm: Tiểu đoàn 1 ở Thanh Hóa vào, Trung đoàn bộ binh 200 ở Quân khu 4 vào, Tiểu đoàn bộ binh 510 của sư đoàn bộ binh 5 xuống và 9 Đại đội trực thuộc. Trung đoàn trở thành Trung đoàn bộ binh đủ quân số có thể nói là mạnh nhất của Quân khu 8 lúc bấy giờ.
Tháng 7/1971 tôi ra viện về gặp anh, anh hỏi tôi khỏe không, nhận nhiệm vụ được chưa? Tôi trả lời nhận được anh Ba (tên thường gọi của anh Nguyễn Văn Ty), anh giao cho tôi về làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1, thay anh Phạm Văn An thuộc Tỉnh đội Thanh Hóa vào. Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn toàn bộ lớn tuổi, đều tham gia từ thời chống Pháp, nhưng rất quý mến tôi. Tôi chỉ huy đánh một số trận, như ngã 4 nhà máy sát Chùa Soài Quang, Ô Đăng Âu, Campuchia.
Đến tháng 12/1971 anh gọi tôi về Sở chỉ huy Trung đoàn ở Phun Chi Pếch, tỉnh Soài Riêng giao nhiệm vụ tôi về làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 510 thay đồng chí Thông bị bệnh đi viện. Nhận nhiệm vụ xong tôi dẫn đơn vị về Tà Lông thuộc Ka rê chê, huấn luyện bổ sung để xuống chiến trường, Tiểu đoàn 510 không phải thuộc lão luyện như tôi nghĩ ban đầu, mà cũng là đơn vị của Trung đoàn 174 mới nhận ở miền Bắc vào tách ra. Về địa bàn mới, người dân Campuchia ở đây rất vui vẻ, đón chào bộ đội như người thân của họ, tổ chức ăn tết của Việt Nam vui vẻ.
Đầu tháng 1/1972, đơn vị gấp rút chuẩn bị để về nước chiến đấu ở đồng bằng, nơi chiến trường quen thuộc với đồng đội, đồng bào thân thương. Anh Nguyễn Văn Ty đến thăm đơn vị tôi và nói, tuần sau anh theo anh 8 Phương - Tư lệnh Quân khu xuống chiến trường, em có đi theo anh không? Tôi nói, em không đi được, em mới về làm Tiểu đoàn trưởng 1 tháng, chưa nắm kỹ anh em, xuống chiến trường như gà mẹ dẫn gà con, anh còn nhớ Tiểu đoàn 7 xuống tết năm ngoái (1970), hơn 240 cán bộ chiến sĩ hy sinh, anh đã khóc cả giờ mà. Anh nói thế thì thôi gặp nhau ở Mỹ Tho vậy. Tôi nói anh xuống cố kiếm anh 9 Nguyên, anh ấy sẽ giúp anh nhiều, đặc biệt là tác chiến. Tiễn anh ra về lòng tôi nặng trĩu, nghĩ chuyến này anh đi lành ít dữ nhiều, lúc chia tay, anh móc trong túi đưa cho tôi 2 ngàn ria Campuchia và nói mua gì cho anh em ăn tết.
Sáng ngày 7/2/1972, anh Thể bạn tôi từ Sở chỉ huy Trung đoàn gọi xuống: Thổ ơi, anh Ty chết rồi, tôi nghe tin như sét đánh, đau đớn vì lần chia tay đó đã trở thành lần cuối chúng tôi gặp nhau. Anh Ba ơi!
Tháng 12/1969, sau khi đánh đồn Long Khốt không thành công, Trung đoàn củng cố và nhận nhiệm vụ xuống đồng bằng Nam Bộ, Quân khu 8 hoạt động trong các tỉnh thuộc Vùng 4: Kiến Tường, Tân An, Mỹ Tho, Gò Công, Kiến Phong Bến Tre. Tháng 1/1970, đơn vị đầu tiên của Trung đoàn là Tiểu đoàn bộ binh 7 xuống đến kênh 62, xã Vĩnh Đại thuộc huyện Tân Hưng, tỉnh Long An ngày nay thì bị lộ. Phi pháo của địch làm hơn 240 cán bộ, chiến sĩ hi sinh. Lúc đó tôi và anh Nguyễn Văn Ty ở xã Mỹ Thiện, Cái Bè, Mỹ Tho, nhận được tin này anh khóc và nói: Đồi A1 Điện Biên Phủ ác liệt lắm, mà chỉ có gần 80 đồng chí hy sinh!
Tháng 3/1970, ở Campuchia có biến cố lớn: Mỹ ủng hộ Thủ tướng Lon Nol đảo chính lật đổ Quốc trưởng Xihanuc. Trung đoàn 88 còn Tiểu đoàn bộ binh 9 đang ở biên giới Campuchia, có lệnh ở lại luôn cùng lực lượng cách mạng Campuchia chiến đấu bảo vệ chính quyền Xihanuc. Tiểu đoàn bộ binh 9 chia thành 8 đại đội làm khung cho 8 tiểu đoàn tiếp nhận huấn luyện cho lực lượng quân đội cách mạng Campuchia.
Tháng 4/1970, Mỹ - ngụy mở chiến dịch đánh vào hậu cứ của quân giải phóng. Lực lượng Quân khu 8 có Trung đoàn 88 (thiếu Tiểu đoàn 9) do anh Nguyễn Văn Ty chỉ huy đánh thiệt hại nặng Trung đoàn 12, Trung đoàn 10 của Sư đoàn 7 ngụy, tiêu diệt Chi khu Kiến Văn, Chi khu Mỹ An - Kiến Phong.
Đầu tháng 2/1971, anh trở lại chiến trường Campuchia củng cố Trung đoàn 88 mới, tôi được đi theo anh vì tôi cũng bị thương nặng. Khi anh rời khỏi chiến trường ở đồng bằng, theo chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Quân khu 8, anh đưa Tiểu đoàn bộ binh 8 về Tỉnh đội Kiến Phong; Tiểu đoàn bộ binh 7 về Tỉnh đội Mỹ Tho, Tiểu đoàn đặc công 10 về Tiểu đoàn Đặc công 379 của Quân khu 8, số còn lại về Trung đoàn bộ binh 1 của Quân khu 8 ở Bến Tre. Thời điểm này Bộ Chỉ huy Miền bổ sung cho Trung đoàn gồm: Tiểu đoàn 1 ở Thanh Hóa vào, Trung đoàn bộ binh 200 ở Quân khu 4 vào, Tiểu đoàn bộ binh 510 của sư đoàn bộ binh 5 xuống và 9 Đại đội trực thuộc. Trung đoàn trở thành Trung đoàn bộ binh đủ quân số có thể nói là mạnh nhất của Quân khu 8 lúc bấy giờ.
Tháng 7/1971 tôi ra viện về gặp anh, anh hỏi tôi khỏe không, nhận nhiệm vụ được chưa? Tôi trả lời nhận được anh Ba (tên thường gọi của anh Nguyễn Văn Ty), anh giao cho tôi về làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1, thay anh Phạm Văn An thuộc Tỉnh đội Thanh Hóa vào. Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn toàn bộ lớn tuổi, đều tham gia từ thời chống Pháp, nhưng rất quý mến tôi. Tôi chỉ huy đánh một số trận, như ngã 4 nhà máy sát Chùa Soài Quang, Ô Đăng Âu, Campuchia.
Đến tháng 12/1971 anh gọi tôi về Sở chỉ huy Trung đoàn ở Phun Chi Pếch, tỉnh Soài Riêng giao nhiệm vụ tôi về làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 510 thay đồng chí Thông bị bệnh đi viện. Nhận nhiệm vụ xong tôi dẫn đơn vị về Tà Lông thuộc Ka rê chê, huấn luyện bổ sung để xuống chiến trường, Tiểu đoàn 510 không phải thuộc lão luyện như tôi nghĩ ban đầu, mà cũng là đơn vị của Trung đoàn 174 mới nhận ở miền Bắc vào tách ra. Về địa bàn mới, người dân Campuchia ở đây rất vui vẻ, đón chào bộ đội như người thân của họ, tổ chức ăn tết của Việt Nam vui vẻ.
Đầu tháng 1/1972, đơn vị gấp rút chuẩn bị để về nước chiến đấu ở đồng bằng, nơi chiến trường quen thuộc với đồng đội, đồng bào thân thương. Anh Nguyễn Văn Ty đến thăm đơn vị tôi và nói, tuần sau anh theo anh 8 Phương - Tư lệnh Quân khu xuống chiến trường, em có đi theo anh không? Tôi nói, em không đi được, em mới về làm Tiểu đoàn trưởng 1 tháng, chưa nắm kỹ anh em, xuống chiến trường như gà mẹ dẫn gà con, anh còn nhớ Tiểu đoàn 7 xuống tết năm ngoái (1970), hơn 240 cán bộ chiến sĩ hy sinh, anh đã khóc cả giờ mà. Anh nói thế thì thôi gặp nhau ở Mỹ Tho vậy. Tôi nói anh xuống cố kiếm anh 9 Nguyên, anh ấy sẽ giúp anh nhiều, đặc biệt là tác chiến. Tiễn anh ra về lòng tôi nặng trĩu, nghĩ chuyến này anh đi lành ít dữ nhiều, lúc chia tay, anh móc trong túi đưa cho tôi 2 ngàn ria Campuchia và nói mua gì cho anh em ăn tết.
Sáng ngày 7/2/1972, anh Thể bạn tôi từ Sở chỉ huy Trung đoàn gọi xuống: Thổ ơi, anh Ty chết rồi, tôi nghe tin như sét đánh, đau đớn vì lần chia tay đó đã trở thành lần cuối chúng tôi gặp nhau. Anh Ba ơi!
Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ
Nguyên Tham mưu trưởng Quân khu 7
Nguyên Tham mưu trưởng Quân khu 7
DỰ BÁO THỜI TIẾT
