Tuyến biên giới Long An sau các cuộc chiến tranh là vùng đất hoang vu với đầy bom mìn, đất rộng, người thưa. Việc xâm canh, xâm cư, buôn lậu, trộm cướp qua biên giới thường xuyên xảy ra, công tác kiểm tra, kiểm soát biên giới gặp muôn vàn khó khăn, nhân dân sống trên địa bàn biên giới không an tâm sản xuất... Trước thực tế đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã có những chủ trương quyết sách đúng đắng, ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch, quy hoạch các cụm, tuyến dân cư, xây dựng thế trận phòng thủ, các dự án kinh tế kết hợp với quốc phòng, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và từ đây các chốt dân quân biên giới được hình thành, đến cuối năm 2006, tỉnh Long An đã xây dựng 20 chốt dân quân trên tuyến biên giới dài gần 133 km. Các chốt dân quân được bố trí xen kẽ giữa các đồn, trạm Biên phòng để khép kín địa bàn, phối hợp bảo vệ giữ vững an ninh biên giới, bảo vệ cho nhân dân yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế.
Cùng với xây dựng 20 chốt dân quân biên giới, hệ thống xóm ấp dọc đường biên cũng được quy hoạch lại, hình thành thế bố trí dân cư rộng khắp, có trọng tâm, trọng điểm. Đường đường tuần tra biên giới chạy dọc tuyến biên giới địa bàn tỉnh Long An đã được đầu tư xây dựng. Nguồn lực của địa phương kết hợp nguồn lực của Trung ương và của Bộ Quốc phòng đã được sử dụng hợp lý, giúp cho hạ tầng kinh tế-xã hội trên địa bàn biên giới của tỉnh có những biến chuyển nhanh chóng, góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên biên giới. Tuy nhiên, trước yêu cầu nhiệm vụ mới đặt ra, tính chất hoạt động của các chốt dân quân, mật độ dân cư nhiều vùng, khu vực còn thấp, chốt dân quân xây dựng ở gần đường tuần tra biên giới, xa khu dân cư, điều kiện ăn, ở, sinh hoạt, các yếu tố bảo đảm cho nhiệm vụ SSCĐ gặp nhiều khó khăn.
Thực hiện chủ trương của Quân khu 7 về xây dựng các Điểm dân cư liền kề Chốt Dân quân biên giới, vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt vừa mang tầm chiến lược lâu dài, nhằm hình thành lực lượng tại chỗ và chỗ dựa vững chắc hỗ trợ cho các lực lựợng làm nhiệm vụ trên tuyến biên giới và cũng là thực hiện chính sách “An dân giữ đất biên cương", tỉnh Long An tổ chức xây dựng các điểm dân cư liền kề chốt dân quân biên giới, giai đoạn 2019 – 2025. Kế hoạch xây dựng chia thành 2 giai đoạn. Vị trí xây dựng điểm dân cư biên giới giai đoạn 1 gồm: Khu vực Chốt Dân quân Mỹ Quý Tây, Mỹ Quý Đông (huyện Đức Huệ), khu vực Chốt dân quân Trung Môn, Thái Bình Trung (huyện Vĩnh Hưng). Khu vực Chốt Dân quân Bình Hòa Tây, Bình Thạnh (huyện Mộc Hóa). Trước mắt 3 điểm dân cư sẽ xây dựng 15 căn nhà, kinh phí 140 triệu đồng/căn, tổng kinh phí 2,1 tỷ đồng. Dự kiến giai đoạn 2, tổ chức xây dựng 17 điểm dân cư còn lại ở 17 chốt dân quân biên giới. Mỗi điểm dân cư liền kề Chốt Dân quân biên giới được xây dựng 5 căn nhà cấp 4, diện tích xây dựng khoảng 80 -100m2, trong đó Quân khu hỗ trợ kinh phí xây dựng 100 triệu đồng/căn, UBND tỉnh hỗ trợ 40 triệu đồng/căn, phần còn lại do địa phương tự cân đối và gia đình đóng góp.
Các điểm dân cư liền kề chốt dân quân biên giới sử dụng điện từ điện lưới quốc gia; sử dụng nước hợp vệ sinh, có sóng phát thanh, truyền hình, sóng thông tin di động; người dân trong điểm dân cư được sử dụng các công trình phúc lợi xã hội... của khu dân cư hiện hữu, liền kề gần nhất. Đối tượng thụ hưởng ưu tiên cho cán bộ, chiến sĩ Dân quân thường trực, bộ đội biên phòng, quân nhân dự bị đã lập gia đình có hoàn cảnh khó khăn, chưa có nhà ở, tình nguyện lên sinh sống trên Điểm dân cư biên giới. Xây dựng điểm dân cư liền kề chốt dân quân biên giới sẽ góp phần tạo thế liên hoàn, vững chắc bảo vệ biên giới hỗ trợ, tăng cường lực lượng, nâng cao sức mạnh bảo vệ biên giới quốc gia; đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo khu vực biên giới, từng bước hình thành các khu dân cư ở biên giới, thu hút dân cư lên sinh sống biên giới, phát triển thành thôn, ấp; dần bố trí dân cư đều khắp trên toàn tuyến biên giới để mỗi người dân là cột mốc sống giữ biên cương.
Xây dựng Điểm dân cư liền kề Chốt dân quân biên giới là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, trong đó LLVT đóng vai trò quan trọng, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành nâng cao ý thức tự lực, tự cường, huy động mọi nguồn lực để phát triển kinh tế, xã hội vùng biên giới và bảo vệ vững chắc biên giới, lãnh thổ... Để thực hiện thành công đề án “Xây dựng Điểm dân cư liền kề Chốt Dân quân biên giới" trên địa bàn tỉnh Long An, các ngành, các địa phương, đơn vị cần thực hiện tốt một số vấn đề sau.
Một là, tiếp tục đầu tư kinh phí, kết nối cơ sở hạ tầng điện, nước, các công trình phúc lợi xã hội để xây dựng các Điểm dân cư liền kề Chốt Dân quân biên giới còn lại trên địa bàn, tổ chức dạy nghề truyền thống, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ chăn nuôi, trồng trọt, kết hợp tham gia thương mại dịch vụ, có chính sách ưu tiên tuyển dụng lao động trong điểm dân cư làm công nhân trong các khu công nghiệp, nhà máy chế biến ở khu vực biên giới bảo đảm cuộc sống lâu dài cho nhân dân trong điểm dân cư, khảo sát đầu tư các Điểm dân cư thành cụm dân cư biên giới trên địa bàn, phối hợp Công an, Biên phòng, Chốt dân quân biên giới quản lý hành chính, bảo vệ an toàn cho các hộ dân trong Điểm dân cư biên giới.
Hai là, cơ quan quân sự các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương của Quân khu, tiếp tục tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương bổ sung kinh phí, vận động người dân đóng góp kinh phí xây dựng, chủ trì phối hợp chỉ đạo, tổ chức lực lượng, phối hợp các cơ quan chức năng xây dựng các Điểm dân cư biên giới còn lại trên địa bàn tỉnh theo Đề án Quân khu đã xác định. Các sở, ngành tỉnh có liên quan căn cứ vào chức năng chuyên môn phối hợp với Bộ CHQS tỉnh và UBND các huyện biên giới, Thị xã Kiến Tường tham mưu, đề xuất, hướng dẫn, thống nhất sớm đẩy nhanh tiến độ, giải quyết các vướng mắc nảy sinh trong quá trình triên khai thực hiện.
Ba là, UBND các huyện biên giới, Thị xã Kiến Tường tập trung chỉ đạo các ban, ngành chức năng tham mưu, đề xuất phương án xây dựng nhà và sản xuất kết nối công trình phúc lợi, an sinh xã hội các nhu cầu sinh hoạt khác, giớỉ thiệu việc làm cho người thụ hưởng; bình xét, lựa chọn các đối tượng thụ hưởng phải đúng tiêu chí, bảo đảm dân chủ, công khai và công bằng; tích cực yận động mạnh thường quân và gia đình được thụ hưởng đóng góp thêm kinh phí và nhân công để nâng cao chất lượng nhà ở.
Bốn là, các hộ dân thụ hưởng trong Điểm dân cư liền kề Chốt dân quân biên giới tiếp tục củng cố chỉnh trang nhà ở ngày càng khang trang, sạch đẹp; tích cực lao động sản xuất phát triển kinh tế, xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc; gương mẫu chấp hành và vận động nhân dân biên giới chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, quy định địa phương và quy chế biên giới; nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đấu tranh với các quan điểm hành động sai trái, phản động của các thế lực thù địch, tích cực luyện tập các phương án hỗ trợ Đồn, Trạm Biên phòng, Chốt dân quân bảo vệ vững chắc đường biên cột mốc và bài trừ tệ nạn xã hội.
Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Long An