Ảnh minh hoạ
Dự án đường sắt lớn nhất từ trước đến nay
Theo tờ trình của Chính phủ, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng sẽ là tuyến đường sắt điện khí hóa, khổ 1.435 mm, phục vụ cả vận tải hành khách và hàng hóa. Dự án có quy mô 390,9 km đường sắt chính và 27,9 km tuyến nhánh, dự kiến sử dụng 2.632 ha đất, ảnh hưởng tới hơn 19.000 người cần tái định cư.
Dự án có tổng mức đầu tư hơn 200.000 tỷ đồng (khoảng 8,3 tỷ USD), được huy động từ ngân sách Nhà nước, vốn trong nước, vốn vay từ Chính phủ Trung Quốc và các nguồn hợp pháp khác.
Nếu được phê duyệt, dự án sẽ được nghiên cứu khả thi từ năm 2025, khởi công và hoàn thành vào năm 2030, trở thành tuyến đường sắt huyết mạch kết nối cửa khẩu Lào Cai, Thủ đô Hà Nội và cảng biển Hải Phòng.
Đề xuất miễn trách nhiệm cho người đứng đầu – Quyết định chưa có tiền lệ?
Một trong những đề xuất gây chú ý nhất là miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm cho lãnh đạo, cán bộ thực hiện dự án. Đây là một chính sách chưa từng có tiền lệ, nhằm khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm, tránh tâm lý sợ trách nhiệm khi triển khai các dự án lớn.
Tuy nhiên, đề xuất này cũng vấp phải những lo ngại về tính minh bạch, trách nhiệm và giám sát. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh rằng, nếu Chính phủ muốn áp dụng cơ chế này, cần làm rõ: Ai sẽ được miễn trừ trách nhiệm? Những hành vi nào được miễn trừ? Trách nhiệm của các bên liên quan trong quá trình thực hiện dự án?
Ông Thanh cũng đề xuất Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét, để đảm bảo chính sách phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.
Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là một trong những dự án trọng điểm quốc gia, có thể tạo đột phá cho hệ thống hạ tầng giao thông Việt Nam. Nếu được triển khai đúng tiến độ, tuyến đường sắt này sẽ giúp tăng tốc độ vận tải hàng hóa từ Trung Quốc ra cảng biển Hải Phòng, đồng thời rút ngắn thời gian di chuyển giữa các khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc.
Tuy nhiên, với tổng vốn đầu tư khổng lồ và các cơ chế đặc thù, dự án sẽ cần được giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính hiệu quả, minh bạch và tránh lãng phí nguồn lực.
Việc miễn trách nhiệm cho người đứng đầu là một bước đi táo bạo, nhưng cũng đòi hỏi sự thận trọng trong triển khai, để đảm bảo vừa thúc đẩy tiến độ, vừa giữ được tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong đầu tư công.
Tâm An