Vật liệu xây dựng bao gồm xi măng, thép xây dựng, gạch ốp lát, sứ vệ sinh, kính xây dựng, vật liệu xây và các loại vật liệu khác có vai trò rất quan trọng, phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng, đô thị, nhà ở trong thiết kế và phát triển đất nước.

Ngành vật liệu xây dựng đang đối mặt với hàng loạt thách thức

Các hoạt động sản xuất, tiêu thụ vật liệu xây dựng tác động đến việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm cho người lao động, bảo đảm an sinh xã hội.

Tuy nhiên, ngành vật liệu xây dựng hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn lớn về sản xuất lẫn tiêu thụ, đòi hỏi các biện pháp quyết liệt từ Chính phủ và doanh nghiệp để vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Qua đánh giá của các Bộ, ngành, hiệp hội và các doanh nghiệp trong ngành cho thấy khó khăn chủ yếu bao gồm:

1. Chi phí đầu vào tăng cao

Giá nguyên liệu như than, dầu, và các khoáng sản liên tục leo thang, gây áp lực lớn lên chi phí sản xuất.

Đặc biệt, ngành xi măng và gạch ngói chịu ảnh hưởng nặng nề do sự phụ thuộc nhiều vào các nguyên liệu này. Hệ quả là giá thành sản phẩm tăng cao, làm giảm sức cạnh tranh trên thị trường.

2. Thị trường tiêu thụ trì trệ

Chuỗi cung ứng bị đứt gãy, thị trường bất động sản trong nước tăng trưởng chậm, nhiều công trình xây dựng, dự án trọng điểm về kết cấu hạ tầng chậm triển khai, phải hoãn hoặc giãn tiến độ là một trong những nguyên nhân khiến tiêu thụ vật liệu xây dựng suy giảm.

Chi phí đầu vào tăng cao là thách thức của ngành vật liệu xây dựng

Bên cạnh đó, chi phí vận tải tăng cao, nhu cầu tiêu thụ trong nước giảm mạnh, trong khi thị trường xuất khẩu lại gặp nhiều rào cản. Các quốc gia nhập khẩu lớn đang tăng cường các biện pháp bảo hộ, làm hạn chế khả năng tiếp cận thị trường của các doanh nghiệp.

Sự suy giảm này ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp thời gian qua.

3. Khó khăn tài chính

Nhiều doanh nghiệp trong ngành đang gánh trên vai những khoản nợ lớn, với lãi suất vay ngân hàng ngày càng tăng, nhất là với các doanh nghiệp xi măng.

Điều này dẫn đến tình trạng khó khăn trong việc xoay vòng vốn, thậm chí nguy cơ rơi vào tình trạng nợ xấu. Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng mới cũng bị thu hẹp, gây cản trở cho hoạt động sản xuất và đầu tư phát triển.

Nhiều nhà máy, đặc biệt là nhóm xi măng, thép xây dựng đã phải dừng một số dây chuyền sản xuất.

4. Tình trạng hàng giả, buôn lậu

Mặc dù đã có nhiều biện pháp kiểm soát, nhưng tình trạng buôn lậu và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt là các sản phẩm gạch, ngói kém chất lượng.

Việc này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn làm giảm uy tín của các sản phẩm chính hãng, đe dọa đến sự phát triển bền vững của toàn ngành.

Để giải quyết những thách thức trên, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan phải nhanh chóng đưa ra các giải pháp kịp thời và hiệu quả.

Trong đó, việc cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ tài chính, và nâng cao chất lượng sản phẩm được xem là các giải pháp then chốt. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi gian lận thương mại, nhằm bảo vệ quyền lợi cho các doanh nghiệp.

Hữu Việt