(QK7 Online) - Trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngay sau phần nói về Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Người nhấn mạnh: Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa "hồng" vừa "chuyên". Sinh thời, Người luôn quan tâm đặc biệt và đặt niềm tin sâu sắc vào thế hệ trẻ, đặt thế hệ trẻ ở vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Người khẳng định vai trò to lớn của tuổi trẻ trong sự phát triển và trường tồn của dân tộc: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”.
Nữ chiến sĩ huấn luyện tại Trường Quân sự Quân khu 7.
Quán triệt quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chăm lo bồi dưỡng thế hệ trẻ, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn đề cao vị trí, vai trò của thế hệ trẻ, xác định thế hệ trẻ là lực lượng xung kích cách mạng; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, luôn phát huy vai trò thanh niên trong đấu tranh giải phóng dân tộc và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nhấn mạnh: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên thành lớp người “vừa hồng, vừa chuyên” theo tư tưởng Hồ Chí Minh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, của gia đình, nhà trường và xã hội.
Khẳng định, thanh niên là lực lượng xung kích, một trong những nhân tố quyết định tương lai, vận mệnh của dân tộc. Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quan tâm giáo dục bồi dưỡng thanh niên trở thành những người vừa “hồng” vừa “chuyên”, là lực lượng tin cậy của Đảng, đóng góp không ít công sức, nhân lực, trí lực và vật lực vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước.
Trong công tác giáo dục thanh niên, giáo dục lý tưởng cách mạng là nội dung cốt lõi, có vai trò định hướng cơ bản, lâu dài và xuyên suốt, tạo động lực mạnh mẽ cho thanh niên phấn đấu trưởng thành, vươn lên cống hiến cho dân tộc và khẳng định mình trong xã hội.
Trải qua các thời kỳ cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn đặc biệt giành sự quan tâm chăm lo giáo dục lý tưởng cách mạng, giáo dục bản lĩnh chính trị, xây dựng các thế hệ thanh niên thành những người trung thành với lý tưởng “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”.
Trong thời kỳ thành lập Đảng và trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, Hồ Chí Minh và các nhà cách mạng tiền bối đã khơi dậy lòng yêu nước, ý chí quật cường, hiên ngang, bất khuất, trung thành vô hạn, chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường, đoàn kết, quyết thắng. Tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ nghĩa yêu nước, giác ngộ lý tưởng cách mạng trong thanh niên và các tầng lớp nhân dân. Cùng với việc xây dựng các tổ chức thanh niên yêu nước, Đảng đã bồi dưỡng lực lượng cốt cán trong thanh niên để làm nền tảng, làm nòng cốt xây dựng và phát triển phong trào cách mạng. Với khát vọng lớn lao giải phóng dân tộc, giải phóng người lao động khỏi áp bức, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta, mà thanh niên là lực lượng chính trong xung kích đã làm nên thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lớp lớp thanh niên Việt Nam từ hậu phương đến tiền tuyến đã anh dũng trong sản xuất và chiến đấu, làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, đưa đất nước ta bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Lý tưởng cách mạng là định hướng giá trị cốt lõi, xuyên suốt, lâu dài, là mục tiêu phấn đấu của Đảng, của toàn dân tộc và mỗi người Việt Nam về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, mục đích làm cho “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Nhận thức sâu sắc và hiện thực hóa từng bước lý tưởng cách mạng đó phù hợp với nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ cách mạng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và của mỗi người dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Lý tưởng cách mạng không hình thành một cách tự phát mà là kết quả của quá trình giáo dục, rèn luyện, phấn đấu lâu dài với các nội dung, hình thức, phương pháp đa dạng, phong phú và phù hợp. Chính vì vậy, Đại hội XIII của Đảng đề ra yêu cầu phải “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên”. Việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thông qua thực tiễn cánh mạng cũng được chú ý. Thanh niên là lực lượng hăng hái đi đầu tham gia với tinh thần tích cực, sáng tạo các phong trào thi đua yêu nước ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư nơi cư trú và các phong trào hành động có tính đặc thù của tuổi trẻ. Các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ như “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”, “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, các chương trình đồng hành với thanh niên như: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”; “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần” với nhiều nội dung thiết thực, hình thức phong phú đã thu hút hàng triệu thanh niên hưởng ứng và tham gia tích cực, tạo nên dấu ấn và làm khởi sắc phong trào thi đua yêu nước hiện nay.
Cùng với sự phát triển của đất nước, những năm qua, phương thức giáo dục của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh liên tục được đổi mới, với nhiều cách làm hay, hiệu quả, như ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại trong giáo dục chính trị và nắm bắt, định hướng tư tưởng thanh niên, thiếu niên; lấy phiếu khảo sát tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới với 12 tiêu chí cụ thể như: “Có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh vừng vàng, giàu lòng yêu nước, đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, tuân thủ pháp luật, tiên phong hành động, sáng tạo không ngừng, học tập liên tục, có sức khỏe tốt, kỹ năng phù hợp, khát vọng vươn lên” phù hợp với lứa tuổi, trình độ nhận thức, đặc điểm, điều kiện sống, học tập, lao động của thanh, thiếu nhi từ giá trị cốt lõi “Tâm trong - Trí sáng - Hoài bão lớn”. Tập trung giáo dục cho thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần yêu nước của thanh, thiếu nhi. Giáo dục lòng nhân ái, tính trung thực, trách nhiệm, tinh thần hiếu học, yêu lao động, ý thức công dân, chấp hành pháp luật; trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên, thiếu niên trong tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Phát hiện, bồi dưỡng, tuyên dương những tấm gương điển hình tiên tiến và huy động những người nổi tiếng, những người có uy tín để định hướng, giáo dục cho thế hệ trẻ; sử dụng không gian mạng, các loại hình báo chí, truyền thông để giáo dục, tuyên truyền.
Bên cạnh những mặt tích cực cơ bản nêu trên, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên còn bộc lộ những hạn chế nhất định về tổ chức, nội dung, phương thức, hiệu quả. Đáng chú ý là việc cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục thế hệ trẻ, nhất là giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa trong thanh niên của một số tổ chức, cá nhân, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp chưa kịp thời, hiệu quả. Nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng còn chung chung, trừu tượng, chưa gắn với thực tế cuộc sống nên thiếu sức thuyết phục. Vẫn còn tình trạng “Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động chống sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ diễn biến phức tạp”.
Thực tế hiện nay cho thấy “Thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo”. Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế, quốc tế, những vấn đề toàn cầu của thời đại, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ đã và đang tác động nhiều mặt đến đời sống xã hội ở nước ta. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đã được Đại hội XIII tổng kết là “... kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại”. Điều đó đã củng cố niềm tin của thanh niên vào lý tưởng cách mạng, khơi dậy sức mạnh và khát vọng cống hiến của thanh niên vào sự nghiệp chung. Ngày nay, thanh niên luôn được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
Để tiếp tục phát huy vai trò của thế hệ trẻ, nêu cao tinh thần trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước hiện nay, trước những tác động khó tránh khỏi từ mặt trái của quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế. Đồng thời xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường, sự chống phá của các thế lực thù địch với cách mạng nước ta cũng đang tác động đến nhận thức, tư tưởng, lối sống, niềm tin, lý tưởng của thanh niên. Mặt khác, giai đoạn phát triển mới của đất nước cũng đang làm nảy sinh trong thanh niên những nhu cầu, định hướng giá trị mới phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có chính sách và giải pháp giáo dục phù hợp, tạo điều kiện để thanh niên củng cố niềm tin, lý tưởng cách mạng và định hướng giá trị đúng đắn, cần thực hiện tốt một số giải pháp như sau:
Một là, tăng cường nhiều hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng về công tác Thanh niên, đây là trách nhiệm của hệ thống chính trị các cấp và toàn xã hội về tầm quan trọng, ý nghĩa chiến lược lâu dài của việc giáo dục lý tưởng cách mạng đối với thanh niên trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.
Với tư cách là đối tượng giáo dục, quá trình hình thành lý tưởng cách mạng chịu tác động bởi các chủ thể chính là sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự tham gia của các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó có vai trò trực tiếp của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam... Lý tưởng cách mạng là định hướng giá trị cơ bản, bao trùm, chi phối các giá trị định hướng khác trong hoạt động của thanh niên. Vì vậy, trong công tác giáo dục thanh niên, cần nhận thức vai trò đặc biệt của giáo dục lý tưởng cách mạng, gắn giáo dục lý tưởng cách mạng với giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên. Trên bất kỳ phương diện nào thì thế hệ trẻ luôn là lực lượng hùng hậu, có mặt ở tất cả các địa bàn, trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước, với độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, là lực lượng có tiềm năng to lớn, đã và đang giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển đất nước hiện nay và tương lai. Trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là phải: “Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước”. Hiện nay, trên thực tế với khoảng 10,8 triệu người (chiếm 21,4% lục lượng lao động cả nước), chất lượng lao động thanh niên từng bước được cải thiện, trên 29,3% thanh niên đã qua đào tạo, có bằng cấp, chứng chỉ. Vậy những thanh niên chưa qua đào tạo, chưa có công việc ổn định, giải quyết như thế nào? Một bộ phận thanh niên ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp yếu, nhiều sinh viên thiếu kỹ năng mềm, kỹ năng làm việc. Tình trạng thanh niên không chịu học tập, thất nghiệp, không có việc làm, không chịu làm việc, thích ăn chơi, đua đòi, hưởng thụ, nhất là nhóm tuổi từ 15 đến 24, tiếp tục là thách thức đối với nền kinh tế, kho khăn cho gia đình trong việc quản lý, giáo dục con, em. Vì vậy, cần có những giải pháp căng cơ hơn nữa của các ngành chức năng, các tổ chức chính trị xã hội cùng vào cuộc; phải phối, kết hợp với gia đình, người thân trong công tác tuyên truyền, giáo dục, động viên con, em tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tham gia các hội, nhóm do các tổ chức chính trị xã hội thành lập để mở rộng tầm nhìn, phát triển trí tuệ và tích cực hơn trong cuộc sống. Từ đó, tạo cho xã hội nguồn nhân lực dồi dào, đẩy mạnh phát triển kinh tế gia đình, góp phần thúc đẩy kinh tế chung cho xã hội.
Hai là, thường xuyên đổi mới phương pháp, cách làm, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, giáo dục lòng yêu nước, ý chí tự lực tự cường của dân tộc cho thế hệ trẻ.
Trong giai đoạn phát triển mới của đất nước, cần đổi mới nội dung, hình thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp với đặc điểm của tuổi trẻ thông qua việc trang bị những tri thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước ta để giúp thế hệ trẻ giác ngộ, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, giáo dục những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội. Góp phần tích cực vào việc đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ có đủ phẩm chất, năng lực làm nhiệm vụ xung kích, sáng tạo. Đồng thời kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng, thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017 - 2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh yêu cầu: “Cần tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Đây vừa là nhiệm vụ cấp thiết trước mắt, thường xuyên, vừa là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư thỏa đáng”. Trước sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin hiện nay, mặc dù Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội đã có nhiều chủ trương, biện pháp giáo dục tuyên truyền trên không gian mạng. Tuy nhiên, cái xấu, cái không mong muốn, cái cấm đoán, cái ngăn chặn lại khiến thanh niên càng tìm tòi, tò mò, khám phá; trong khi cái đẹp, cái hay thường bị bỏ qua, khi được tuyên truyền, giáo dục được cho là nhàm chán. Để giải quyết vần đề này, cần phải quyết liệt hơn nữa trong công tác đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng; sử dụng đội ngũ thanh niên tri thức có phẩm chất đạo đức trong sáng, lý tưởng cách mạng tốt, hiểu biết về công nghệ, nắm chắc về tâm lý giới trẻ hiện nay, từ đó tạo sân chơi trên không gian mạng theo hướng tích cực nhất có thể. Đồng thời, đấu tranh, ngăn chặn những quan điểm sai trái, tư tưởng lệch lạc, chống đối; phát hiện và ngăn chặn kịp thời, đó chính là lực lượng góp phần lớn trong công tác giáo dục và định hướng tư tưởng cho thanh niên hiện nay.
Ba là, quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của thanh niên, tổ chức thanh niên, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ trong tham gia các phong trào hành động cách mạng.
Nhu cầu và lợi ích là động lực trực tiếp trong hoạt động của con người. Việc bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay đòi hỏi phải đáp ứng các nhu cầu, lợi ích hợp lý, chính đáng, thiết thực của thanh niên về nhiều mặt, nhất là vấn đề việc làm, thu nhập (cán bộ tuyên truyền, truyền được gì, truyền như thế nào, cần phải chứng minh bằng thực tế, phải phù hợp với từng đối tượng thanh niên vùng, miền. Ví dụ: Thực hiện chủ trương đường lối đổi mới của Đảng trong sản xuất, kinh doanh, đối với Thanh niên đô thị cần đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh doanh online, mở rộng thị trường…; đối với thanh niên nông thôn phải nắm bắt quy hoạch vùng, miền để chăn nuôi, trồng trọt, nuôi con gì, trồng cây gì để phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng. Mục đích chung nhằm đáp ứng cung, cầu và tăng thu nhập). Việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội; sáng tạo và thụ hưởng các giá trị văn hóa. Các tổ chức Đảng, đoàn thể, mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan, đơn vị cần có nhiều hình thức và biện pháp phù hợp, hấp dẫn và lôi cuốn đoàn viên thanh niên để khơi dậy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ, động viên đi đầu thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn ở từng địa phương, từng ngành nghề, từng lĩnh vực học tập, công tác và từng cơ quan, đơn vị. Cần có nhiều hình thức hoạt động phong phú, đa dạng, phù hợp với thế hệ trẻ, lôi cuốn thế hệ trẻ tham gia tích cực trên các lĩnh vực, thường xuyên quan tâm đến các địa bàn khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số, nơi xa xôi, hẻo lánh, biên giới hải đảo thể hiện rõ vai trò xung kích của thanh niên với tinh thần: đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên.
Bốn là, chăm lo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, thật sự là “trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”, tạo môi trường thuận lợi, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh, thiếu niên.
Công tác thanh niên nói chung, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên nói riêng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong đó Đoàn Thanh niên đóng vai trò nòng cốt. Vì vậy, phải xây dựng Đoàn vững mạnh về các mặt để phát huy vai trò nòng cốt chính trị đối với Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các tổ chức thành viên của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nêu rõ: “Xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học - công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Vì vậy, cần tạo điều kiện để thanh niên chủ động tham gia vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như tham gia có hiệu quả vào giải quyết các vấn đề toàn cầu, như: giữ gìn hòa bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, phòng ngừa và đẩy lùi các dịch bệnh hiểm nghèo... góp phần nâng cao vị thế, tầm ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.
Với phương châm hướng về cơ sở, cần nâng cao chất lượng của tổ chức cơ sở đoàn, phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ đoàn trong công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên, thu hút thanh niên vào Đoàn và giới thiệu đoàn viên ưu tú bổ sung vào hàng ngũ của Đảng - lực lượng tiên phong lãnh đạo, tổ chức quá trình hiện thực hóa lý tưởng cách mạng của Đảng và nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Những giải pháp trên đây là sự tổng kết của thực tiễn. Quá trình vận động phát triển của công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng sẽ còn đặt ra nhiều vấn đề mới, do vậy phải kết hợp chặt chẽ việc kế thừa những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn giáo dục lý tưởng cách mạng với việc tìm tòi, sáng tạo những chủ trương và giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ từng giai đoạn, từng thời kỳ. Quá trình triển khai và thực hiện giải pháp cần được triển khai đồng bộ, phối hợp chặt chẽ, công tác lãnh đạo, chỉ đạo phải thường xuyên, liên tục. Đồng thời kết hợp giáo dục lý tưởng cách mạng với đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, ngăn ngừa "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong thanh niên, lấy "xây" đi đôi với "chống" là nguyên tắc trong xây dựng phẩm chất đạo đức, nhân cách của người cán bộ, đảng viên nói chung, giáo dục rèn luyện lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ nói riêng, nhằm đạt được kết quả cao nhất, huy sức mạnh tổng hợp của các nhân tố khách quan và chủ quan, giữa nội và ngoại lực trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay.
Thế hệ trẻ có vai trò, vị trí vô cùng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước có hội nhập và sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn nhờ vào việc đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ trẻ. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Chính vì vậy, để thế hệ trẻ hôm nay được cống hiến, trưởng thành, được xây dựng những ước mơ, hoài bão lớn, được khẳng định chính mình. Ngoài việc “bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc” của các tổ chức Đảng, đoàn thể, mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan, đơn vị và cộng đồng xã hội, thì cũng cần có sự ghi nhận, tin tưởng của các tổ chức đối với thế hệ trẻ, đây là điều cần thiết ở mọi quốc gia, trong mọi thời kỳ, ở mọi sự nghiệp. Nó như một mạch nguồn chưa bao giờ cạn, thực tế thế hệ trẻ hôm nay vẫn đang bền bỉ tiếp nối mạch nguồn của tinh thần yêu nước, tinh thần “cách mệnh”, biết phát huy và vận dụng có sáng tạo những thành quả của thế hệ cha, anh đi trước, họ đã và đang làm nên những trang sử vẻ vang cho đất nước.
Khẳng định, thanh niên là lực lượng xung kích, một trong những nhân tố quyết định tương lai, vận mệnh của dân tộc. Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quan tâm giáo dục bồi dưỡng thanh niên trở thành những người vừa “hồng” vừa “chuyên”, là lực lượng tin cậy của Đảng, đóng góp không ít công sức, nhân lực, trí lực và vật lực vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước.
Trong công tác giáo dục thanh niên, giáo dục lý tưởng cách mạng là nội dung cốt lõi, có vai trò định hướng cơ bản, lâu dài và xuyên suốt, tạo động lực mạnh mẽ cho thanh niên phấn đấu trưởng thành, vươn lên cống hiến cho dân tộc và khẳng định mình trong xã hội.
Trải qua các thời kỳ cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn đặc biệt giành sự quan tâm chăm lo giáo dục lý tưởng cách mạng, giáo dục bản lĩnh chính trị, xây dựng các thế hệ thanh niên thành những người trung thành với lý tưởng “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”.
Trong thời kỳ thành lập Đảng và trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, Hồ Chí Minh và các nhà cách mạng tiền bối đã khơi dậy lòng yêu nước, ý chí quật cường, hiên ngang, bất khuất, trung thành vô hạn, chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường, đoàn kết, quyết thắng. Tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ nghĩa yêu nước, giác ngộ lý tưởng cách mạng trong thanh niên và các tầng lớp nhân dân. Cùng với việc xây dựng các tổ chức thanh niên yêu nước, Đảng đã bồi dưỡng lực lượng cốt cán trong thanh niên để làm nền tảng, làm nòng cốt xây dựng và phát triển phong trào cách mạng. Với khát vọng lớn lao giải phóng dân tộc, giải phóng người lao động khỏi áp bức, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta, mà thanh niên là lực lượng chính trong xung kích đã làm nên thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lớp lớp thanh niên Việt Nam từ hậu phương đến tiền tuyến đã anh dũng trong sản xuất và chiến đấu, làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, đưa đất nước ta bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Lý tưởng cách mạng là định hướng giá trị cốt lõi, xuyên suốt, lâu dài, là mục tiêu phấn đấu của Đảng, của toàn dân tộc và mỗi người Việt Nam về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, mục đích làm cho “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Nhận thức sâu sắc và hiện thực hóa từng bước lý tưởng cách mạng đó phù hợp với nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ cách mạng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và của mỗi người dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Lý tưởng cách mạng không hình thành một cách tự phát mà là kết quả của quá trình giáo dục, rèn luyện, phấn đấu lâu dài với các nội dung, hình thức, phương pháp đa dạng, phong phú và phù hợp. Chính vì vậy, Đại hội XIII của Đảng đề ra yêu cầu phải “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên”. Việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thông qua thực tiễn cánh mạng cũng được chú ý. Thanh niên là lực lượng hăng hái đi đầu tham gia với tinh thần tích cực, sáng tạo các phong trào thi đua yêu nước ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư nơi cư trú và các phong trào hành động có tính đặc thù của tuổi trẻ. Các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ như “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”, “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, các chương trình đồng hành với thanh niên như: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”; “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần” với nhiều nội dung thiết thực, hình thức phong phú đã thu hút hàng triệu thanh niên hưởng ứng và tham gia tích cực, tạo nên dấu ấn và làm khởi sắc phong trào thi đua yêu nước hiện nay.
Cùng với sự phát triển của đất nước, những năm qua, phương thức giáo dục của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh liên tục được đổi mới, với nhiều cách làm hay, hiệu quả, như ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại trong giáo dục chính trị và nắm bắt, định hướng tư tưởng thanh niên, thiếu niên; lấy phiếu khảo sát tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới với 12 tiêu chí cụ thể như: “Có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh vừng vàng, giàu lòng yêu nước, đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, tuân thủ pháp luật, tiên phong hành động, sáng tạo không ngừng, học tập liên tục, có sức khỏe tốt, kỹ năng phù hợp, khát vọng vươn lên” phù hợp với lứa tuổi, trình độ nhận thức, đặc điểm, điều kiện sống, học tập, lao động của thanh, thiếu nhi từ giá trị cốt lõi “Tâm trong - Trí sáng - Hoài bão lớn”. Tập trung giáo dục cho thanh niên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần yêu nước của thanh, thiếu nhi. Giáo dục lòng nhân ái, tính trung thực, trách nhiệm, tinh thần hiếu học, yêu lao động, ý thức công dân, chấp hành pháp luật; trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên, thiếu niên trong tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Phát hiện, bồi dưỡng, tuyên dương những tấm gương điển hình tiên tiến và huy động những người nổi tiếng, những người có uy tín để định hướng, giáo dục cho thế hệ trẻ; sử dụng không gian mạng, các loại hình báo chí, truyền thông để giáo dục, tuyên truyền.
Bên cạnh những mặt tích cực cơ bản nêu trên, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên còn bộc lộ những hạn chế nhất định về tổ chức, nội dung, phương thức, hiệu quả. Đáng chú ý là việc cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục thế hệ trẻ, nhất là giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa trong thanh niên của một số tổ chức, cá nhân, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp chưa kịp thời, hiệu quả. Nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng còn chung chung, trừu tượng, chưa gắn với thực tế cuộc sống nên thiếu sức thuyết phục. Vẫn còn tình trạng “Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động chống sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ diễn biến phức tạp”.
Thực tế hiện nay cho thấy “Thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo”. Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế, quốc tế, những vấn đề toàn cầu của thời đại, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ đã và đang tác động nhiều mặt đến đời sống xã hội ở nước ta. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đã được Đại hội XIII tổng kết là “... kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại”. Điều đó đã củng cố niềm tin của thanh niên vào lý tưởng cách mạng, khơi dậy sức mạnh và khát vọng cống hiến của thanh niên vào sự nghiệp chung. Ngày nay, thanh niên luôn được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
Để tiếp tục phát huy vai trò của thế hệ trẻ, nêu cao tinh thần trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước hiện nay, trước những tác động khó tránh khỏi từ mặt trái của quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế. Đồng thời xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường, sự chống phá của các thế lực thù địch với cách mạng nước ta cũng đang tác động đến nhận thức, tư tưởng, lối sống, niềm tin, lý tưởng của thanh niên. Mặt khác, giai đoạn phát triển mới của đất nước cũng đang làm nảy sinh trong thanh niên những nhu cầu, định hướng giá trị mới phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có chính sách và giải pháp giáo dục phù hợp, tạo điều kiện để thanh niên củng cố niềm tin, lý tưởng cách mạng và định hướng giá trị đúng đắn, cần thực hiện tốt một số giải pháp như sau:
Một là, tăng cường nhiều hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng về công tác Thanh niên, đây là trách nhiệm của hệ thống chính trị các cấp và toàn xã hội về tầm quan trọng, ý nghĩa chiến lược lâu dài của việc giáo dục lý tưởng cách mạng đối với thanh niên trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.
Với tư cách là đối tượng giáo dục, quá trình hình thành lý tưởng cách mạng chịu tác động bởi các chủ thể chính là sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự tham gia của các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó có vai trò trực tiếp của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam... Lý tưởng cách mạng là định hướng giá trị cơ bản, bao trùm, chi phối các giá trị định hướng khác trong hoạt động của thanh niên. Vì vậy, trong công tác giáo dục thanh niên, cần nhận thức vai trò đặc biệt của giáo dục lý tưởng cách mạng, gắn giáo dục lý tưởng cách mạng với giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên. Trên bất kỳ phương diện nào thì thế hệ trẻ luôn là lực lượng hùng hậu, có mặt ở tất cả các địa bàn, trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước, với độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, là lực lượng có tiềm năng to lớn, đã và đang giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển đất nước hiện nay và tương lai. Trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là phải: “Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước”. Hiện nay, trên thực tế với khoảng 10,8 triệu người (chiếm 21,4% lục lượng lao động cả nước), chất lượng lao động thanh niên từng bước được cải thiện, trên 29,3% thanh niên đã qua đào tạo, có bằng cấp, chứng chỉ. Vậy những thanh niên chưa qua đào tạo, chưa có công việc ổn định, giải quyết như thế nào? Một bộ phận thanh niên ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp yếu, nhiều sinh viên thiếu kỹ năng mềm, kỹ năng làm việc. Tình trạng thanh niên không chịu học tập, thất nghiệp, không có việc làm, không chịu làm việc, thích ăn chơi, đua đòi, hưởng thụ, nhất là nhóm tuổi từ 15 đến 24, tiếp tục là thách thức đối với nền kinh tế, kho khăn cho gia đình trong việc quản lý, giáo dục con, em. Vì vậy, cần có những giải pháp căng cơ hơn nữa của các ngành chức năng, các tổ chức chính trị xã hội cùng vào cuộc; phải phối, kết hợp với gia đình, người thân trong công tác tuyên truyền, giáo dục, động viên con, em tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tham gia các hội, nhóm do các tổ chức chính trị xã hội thành lập để mở rộng tầm nhìn, phát triển trí tuệ và tích cực hơn trong cuộc sống. Từ đó, tạo cho xã hội nguồn nhân lực dồi dào, đẩy mạnh phát triển kinh tế gia đình, góp phần thúc đẩy kinh tế chung cho xã hội.
Hai là, thường xuyên đổi mới phương pháp, cách làm, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, giáo dục lòng yêu nước, ý chí tự lực tự cường của dân tộc cho thế hệ trẻ.
Trong giai đoạn phát triển mới của đất nước, cần đổi mới nội dung, hình thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp với đặc điểm của tuổi trẻ thông qua việc trang bị những tri thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước ta để giúp thế hệ trẻ giác ngộ, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, giáo dục những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội. Góp phần tích cực vào việc đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ có đủ phẩm chất, năng lực làm nhiệm vụ xung kích, sáng tạo. Đồng thời kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng, thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017 - 2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh yêu cầu: “Cần tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Đây vừa là nhiệm vụ cấp thiết trước mắt, thường xuyên, vừa là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư thỏa đáng”. Trước sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin hiện nay, mặc dù Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội đã có nhiều chủ trương, biện pháp giáo dục tuyên truyền trên không gian mạng. Tuy nhiên, cái xấu, cái không mong muốn, cái cấm đoán, cái ngăn chặn lại khiến thanh niên càng tìm tòi, tò mò, khám phá; trong khi cái đẹp, cái hay thường bị bỏ qua, khi được tuyên truyền, giáo dục được cho là nhàm chán. Để giải quyết vần đề này, cần phải quyết liệt hơn nữa trong công tác đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng; sử dụng đội ngũ thanh niên tri thức có phẩm chất đạo đức trong sáng, lý tưởng cách mạng tốt, hiểu biết về công nghệ, nắm chắc về tâm lý giới trẻ hiện nay, từ đó tạo sân chơi trên không gian mạng theo hướng tích cực nhất có thể. Đồng thời, đấu tranh, ngăn chặn những quan điểm sai trái, tư tưởng lệch lạc, chống đối; phát hiện và ngăn chặn kịp thời, đó chính là lực lượng góp phần lớn trong công tác giáo dục và định hướng tư tưởng cho thanh niên hiện nay.
Ba là, quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của thanh niên, tổ chức thanh niên, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ trong tham gia các phong trào hành động cách mạng.
Nhu cầu và lợi ích là động lực trực tiếp trong hoạt động của con người. Việc bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay đòi hỏi phải đáp ứng các nhu cầu, lợi ích hợp lý, chính đáng, thiết thực của thanh niên về nhiều mặt, nhất là vấn đề việc làm, thu nhập (cán bộ tuyên truyền, truyền được gì, truyền như thế nào, cần phải chứng minh bằng thực tế, phải phù hợp với từng đối tượng thanh niên vùng, miền. Ví dụ: Thực hiện chủ trương đường lối đổi mới của Đảng trong sản xuất, kinh doanh, đối với Thanh niên đô thị cần đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh doanh online, mở rộng thị trường…; đối với thanh niên nông thôn phải nắm bắt quy hoạch vùng, miền để chăn nuôi, trồng trọt, nuôi con gì, trồng cây gì để phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng. Mục đích chung nhằm đáp ứng cung, cầu và tăng thu nhập). Việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội; sáng tạo và thụ hưởng các giá trị văn hóa. Các tổ chức Đảng, đoàn thể, mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan, đơn vị cần có nhiều hình thức và biện pháp phù hợp, hấp dẫn và lôi cuốn đoàn viên thanh niên để khơi dậy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ, động viên đi đầu thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn ở từng địa phương, từng ngành nghề, từng lĩnh vực học tập, công tác và từng cơ quan, đơn vị. Cần có nhiều hình thức hoạt động phong phú, đa dạng, phù hợp với thế hệ trẻ, lôi cuốn thế hệ trẻ tham gia tích cực trên các lĩnh vực, thường xuyên quan tâm đến các địa bàn khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số, nơi xa xôi, hẻo lánh, biên giới hải đảo thể hiện rõ vai trò xung kích của thanh niên với tinh thần: đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên.
Bốn là, chăm lo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, thật sự là “trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”, tạo môi trường thuận lợi, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh, thiếu niên.
Công tác thanh niên nói chung, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên nói riêng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong đó Đoàn Thanh niên đóng vai trò nòng cốt. Vì vậy, phải xây dựng Đoàn vững mạnh về các mặt để phát huy vai trò nòng cốt chính trị đối với Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các tổ chức thành viên của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nêu rõ: “Xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học - công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Vì vậy, cần tạo điều kiện để thanh niên chủ động tham gia vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như tham gia có hiệu quả vào giải quyết các vấn đề toàn cầu, như: giữ gìn hòa bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, phòng ngừa và đẩy lùi các dịch bệnh hiểm nghèo... góp phần nâng cao vị thế, tầm ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.
Với phương châm hướng về cơ sở, cần nâng cao chất lượng của tổ chức cơ sở đoàn, phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ đoàn trong công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên, thu hút thanh niên vào Đoàn và giới thiệu đoàn viên ưu tú bổ sung vào hàng ngũ của Đảng - lực lượng tiên phong lãnh đạo, tổ chức quá trình hiện thực hóa lý tưởng cách mạng của Đảng và nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Những giải pháp trên đây là sự tổng kết của thực tiễn. Quá trình vận động phát triển của công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng sẽ còn đặt ra nhiều vấn đề mới, do vậy phải kết hợp chặt chẽ việc kế thừa những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn giáo dục lý tưởng cách mạng với việc tìm tòi, sáng tạo những chủ trương và giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ từng giai đoạn, từng thời kỳ. Quá trình triển khai và thực hiện giải pháp cần được triển khai đồng bộ, phối hợp chặt chẽ, công tác lãnh đạo, chỉ đạo phải thường xuyên, liên tục. Đồng thời kết hợp giáo dục lý tưởng cách mạng với đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, ngăn ngừa "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong thanh niên, lấy "xây" đi đôi với "chống" là nguyên tắc trong xây dựng phẩm chất đạo đức, nhân cách của người cán bộ, đảng viên nói chung, giáo dục rèn luyện lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ nói riêng, nhằm đạt được kết quả cao nhất, huy sức mạnh tổng hợp của các nhân tố khách quan và chủ quan, giữa nội và ngoại lực trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay.
Thế hệ trẻ có vai trò, vị trí vô cùng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước có hội nhập và sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn nhờ vào việc đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ trẻ. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Chính vì vậy, để thế hệ trẻ hôm nay được cống hiến, trưởng thành, được xây dựng những ước mơ, hoài bão lớn, được khẳng định chính mình. Ngoài việc “bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc” của các tổ chức Đảng, đoàn thể, mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan, đơn vị và cộng đồng xã hội, thì cũng cần có sự ghi nhận, tin tưởng của các tổ chức đối với thế hệ trẻ, đây là điều cần thiết ở mọi quốc gia, trong mọi thời kỳ, ở mọi sự nghiệp. Nó như một mạch nguồn chưa bao giờ cạn, thực tế thế hệ trẻ hôm nay vẫn đang bền bỉ tiếp nối mạch nguồn của tinh thần yêu nước, tinh thần “cách mệnh”, biết phát huy và vận dụng có sáng tạo những thành quả của thế hệ cha, anh đi trước, họ đã và đang làm nên những trang sử vẻ vang cho đất nước.
Hoàng Văn Sửu
DỰ BÁO THỜI TIẾT
