Chiến công thầm lặng của ngành binh vận
Bên cạnh đấu tranh chính trị và quân sự, trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, công tác binh vận là một trận tuyến đặc biệt, nơi những chiến sĩ cách mạng phải đơn thân nằm trong lòng địch với vũ khí duy nhất là lẽ phải, chính nghĩa, trí thông minh và lòng quả cảm. Những chiến công thầm lặng của ngành binh vận đã góp phần quan trọng vào đại thắng mùa Xuân năm 1975 của cả dân tộc.
Bản chất binh vận trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là công tác tuyên truyền, vận động, tranh thủ, lôi kéo những người Việt Nam vì những lý do khác nhau mà cầm súng, làm việc cho Mỹ - ngụy trở về với dân tộc chống quân xâm lược và bè lũ tay sai phản động.
Từng là Ủy viên Ban Chấp hành Đoàn thanh niên các cơ quan Trung ương cục miền Nam, ông Nguyễn Hữu Châu, con trai của cố luật sư Nguyễn Hữu Thọ, nguyên quyền Chủ tịch nước cho rằng: Một trong những thành công của công tác binh vận là ta đã vận động, móc nối được với Chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh, phụ tá Tổng Tham mưu trưởng quân đội Sài Gòn, người thân tín của Tổng thống Dương Văn Minh. Ngày 30/4/1975, khi đại quân của ta tiến vào thành phố, ông Hạnh đã ra tuyên bố kêu gọi binh sĩ “án binh bất động”, đồng thời tác động tâm lý, góp phần để tướng Dương Văn Minh đọc tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, tránh thương vong, đổ máu và giải thoát nhiều tù chính trị.
Ông Nguyễn Hữu Châu nhớ lại: Chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh đã được tiếp xúc với cách mạng, khi có ý kiến từ tướng Dương Văn Minh thì ông đã chỉ định luật sư Triệu Quốc Mạnh làm Chỉ huy trưởng Cảnh sát Sài Gòn-Gia Định. Luật sư Triệu Quốc Mạnh đã thả hết tù chính trị bị chế độ cũ giam cầm.

Hàng trăm cán bộ của Ban Binh vận Trung ương Cục miền Nam đã tham gia vào mũi tiến công chiến lược của quân ta trong lòng địch. Sống giữa hai làn đạn, thường xuyên đối mặt với hiểm nguy, cán bộ binh vận phải giữ cho mình một bản lĩnh và trí tuệ phi thường. Nhờ chọn đúng đối tượng, tác động vào đúng thời điểm quyết định, công tác binh vận đã phát huy vai trò to lớn, đóng góp quan trọng trong các chiến thắng của quân và dân ta, góp phần kết thúc chiến tranh, thống nhất nước nhà.
Thiếu tướng, PGS.TS Vũ Quang Đạo, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam cho rằng: Tư duy quân sự của chúng ta thể hiện sự sáng tạo trong kết hợp quân sự, chính trị với binh vận, địch vận ngay trong từng hoạt động quân sự, trong từng trận đánh và càng sắc sảo hơn trong lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng. Như chúng ta đã thấy trong chiến dịch Hồ Chí Minh, trước khi vào chiến dịch, công tác binh vận đã đánh thẳng vào tinh thần chiến đấu quân đội Sài Gòn và cả chính quyền Sài Gòn, đó là lực lượng binh vận hết sức lớn, trong đó có cả Nhân dân chúng ta.
Dùng nội tuyến diệt ác ôn, vận động gia đình kêu gọi binh lính đầu hàng, trở về với chính nghĩa cách mạng. Cán bộ binh vận của ta khéo léo dùng tình cảm đánh trúng vào tâm tư, nguyện vọng của binh lính ngụy, thức tỉnh lòng yêu quê hương đất nước của họ, vận động, giác ngộ giúp họ hiểu, tin và đi theo Đảng, bỏ súng quy hàng trở về với cách mạng. Những chiến công của công tác binh vận góp phần quan trọng vào công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.