Lý do Ấn Độ chọn xe tăng T-90 của Nga
Kể từ cuối những năm của thập niên 1990, Nga đã thúc đẩy xuất khẩu các phiên bản của xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 mới nhất của họ khi đó, ra thị trường vũ khí quốc tế.
Từ năm 2001 đến 2015, T-90 là dòng xe tăng bán chạy nhất trên thị trường vũ khí thế giới và Ấn Độ trở thành khách hàng chủ lực của loại xe tăng tiên tiến này.
Xe tăng T-90 Bhishma của Ấn Độ
Ngoài ra, sự chậm trễ trong việc sản xuất xe tăng nội địa Arjun, do Ấn Độ tự lực phát triển từ giữa những năm 1970, buộc quân đội Ấn Độ phải tìm kiếm một giải pháp thay thế, khi láng giềng Pakistan cũng tăng cường sức mạnh, bằng cách mua xe tăng hiện đại từ Trung Quốc và Ukraine.
Tuy nhiên, để Ấn Độ chấp nhận T-90 là loại xe tăng chiến đấu chủ lực của lục quân Ấn Độ, điều này cũng không phải là dễ dàng; nhất là khi các nhà đàm phán Ấn Độ nổi tiếng là "dai sức".
Vào cuối mùa đông năm 1999, chiếc xe tăng T-90S xuất khẩu đầu tiên, được chế tạo tại nhà máy Nizhny Tagil của Nga, dùng cho mục đích thử nghiệm, để các chuyên gia quân sự Ấn Độ tham quan.
Trước sự chứng kiến của các chuyên gia Ấn Độ, tại bãi thử của nhà máy chế tạo xe tăng hàng đầu Nga Uralvagonzavod, T-90 đã thực hành các bài thử nghiệm hành tiến qua các địa hình và bắn đạn thật.
Những thử nghiệm khắc nghiệt của T-90 đã nhận được sự gật đầu của lãnh đạo Quân đội Ấn Độ
Ba chiếc T-90S nhanh chóng được gửi đến Ấn Độ bằng siêu máy bay vận tải quân sự hạng nặng An-124 Ruslan, để thử nghiệm tại thao trường ở sa mạc Tar, đây là khu vực có điều kiện tự nhiên hết sức khắc nghiệt của Ấn Độ.
Các phiên bản thử nghiệm phải di chuyển dọc theo các tuyến đường đá và cát ở nhiệt độ không khí khoảng 50°C, vượt qua các chướng ngại vật khác nhau, tiến hành bắn đạn thật, v.v. Những thử nghiệm trên mất khoảng hai tháng, nhưng kết thúc thành công.
Trong cuộc thử nghiệm, phía Ấn Độ đã cố gắng tìm ra những điểm yếu của T-90S, thậm chí đã vi phạm các quy tắc trong sử dụng. Một xe thử nghiệm đã bị hỏng động cơ, nhưng các chuyên gia Nga đã nhanh chóng sửa chữa và đưa nó trở lại hoạt động. Do vậy T-90S không chỉ cho thấy hiệu suất cao, mà còn dễ sửa chữa, ngay cả trong điều kiện khắc nghiệt nhất.
Để tiết kiệm chi phí, T-90S sản xuất tại Ấn Độ không có các hệ thống phòng vệ chủ động như ARENA hoặc Shtora-1
Năm 2001, Nga và Ấn Độ đã ký hợp đồng đầu tiên về việc cung cấp lô T-90S đầu tiên, với số lượng lên tới 310 chiếc, với tổng giá trị là 1 tỷ USD. Có được hợp đồng này, phía Ấn Độ đã có sự bổ sung chất lượng cho lực lượng tăng của họ; còn phía nhà máy Uralvagonzavod đã được cứu khỏi sự phá sản.
Năm 2006 Ấn Độ đã ký hợp đồng thứ hai trị giá 2,5 tỷ USD, về việc sản xuất 1.000 xe tăng T-90 theo hợp đồng chuyển giao công nghệ có tên gọi T-90S "Bhishma", với động cơ mới mạnh hơn và thay đèn hồng ngoại gây nhiễu, đồng thời sử dụng hệ thống điều khiển hỏa lực sản xuất ở nước thứ ba và một số cải tiến nhỏ hơn khác.
Bhishma là tên của chiến binh huyền thoại từ sử thi Mahabharata của Ấn Độ, những chiếc T-90S "Bhishma" đầu tiên đã ra khỏi dây chuyền lắp ráp vào năm 2009 và sẽ tiếp tục cho đến năm 2020.
Tính đến thì điểm hiện nay Ấn Độ đã mua hơn một nghìn chiếc T-90 và có khả năng đơn hàng chưa dừng lại. Hiện tại T-90S nhận được điểm số cao và xứng đáng được coi là nắm đấm thép của lục quân Ấn Độ và là trụ cột của an ninh quốc gia của quốc gia này.
T-90 Bhishma đã trở thành nắm đấm thép chủ lực của Lục quân Ấn Độ
Xe tăng Bhishma của Ấn Độ kết hợp những lợi thế của công nghệ xe tăng Nga với các thiết bị được sản xuất trong nước, kết hợp một số thiết bị của phương Tây, cụ thể ở đây là kính quan sát ảnh nhiệt của Pháp.
Toàn bộ số xe tăng T-90 Bhishma được sản xuất tại Nhà máy xe tăng Avadi ở Chennai (trước đây là Madras) thuộc bang Tamil Nadu. T-90M Bhishma được trang bị máy nạp tự động mới, hệ thống điều khiển hỏa lực (FCS) tiên tiến, pháo chính 2A46M-5 và động cơ mới có công suất 1.130 mã lực, cũng như một ụ súng máy phòng không trên nóc xe, được điều khiển từ xa. Tuy nhiên để tiết kiệm chi phí, mẫu T-90S sản xuất tại Ấn Độ không có các hệ thống phòng vệ chủ động như ARENA hoặc Shtora-1.
Một trong những sửa đổi của T-90, cụ thể là T-90MS, theo các chuyên gia quân sự, là phù hợp cho khí hậu khắc nghiệt và địa hình hiểm trở của các khu vực giáp dãy núi Himalaya như bang Ladakh, Sikkim và Arunachal Pradesh.
Ngược lại, trên vùng đồng bằng Ấn Độ, nơi có khí hậu rất nóng, T-90 Bhishma tỏ ra không phù hợp, do quá nóng. Do đó, trong các đơn vị tăng của Ấn Độ được triển khai ở vùng đồng bằng Ấn Độ, họ thích xe tăng nội địa Arjun vì có hệ thống điều hòa tương đối tốt.
Mặc dù có sự ưu ái rõ ràng cho xe tăng nội địa Arjun, nhưng Ấn Độ vẫn không từ chối mua thêm xe tăng Nga. Hiện tại, ít nhất 1000 đến 1.100 xe tăng T-90S, bao gồm cả sửa đổi Bhishma, đang có trong biên chế của Lục quân Ấn Độ.
Lãnh đạo quân đội Ấn Độ hy vọng, với sự trợ giúp của xe tăng Bhishma, sẽ góp phần củng cố biên giới giữa Ấn Độ và Pakistan; đặc biệt là khi một phần quan trọng của biên giới đi qua khu vực miền núi Kashmir, nơi khí hậu lạnh hơn nhiều so với các bang miền nam Ấn Độ.
Trên vùng đồng bằng Ấn Độ, nơi có khí hậu rất nóng, T-90 Bhishma tỏ ra không phù hợp
Nhưng trong tương lai, T-90 ít có cơ hội chiếm số lượng nhiều nhất trong quân đội Ấn Độ; mặc dù trên thực tế, Ấn Độ hiện đang sở hữu số xe tăng T-90 nhiều gấp 2 lần số T-90 có trong quân đội Nga và Ấn Độ đã mua hơn một nửa số xe tăng T-90 do Nga sản xuất.
Chuyên gia phân tích quân sự nổi tiếng Caleb Larson, trong một bài viết trên tạp chí The National Interest của Mỹ viết rằng, Ấn Độ đang thể hiện sự quan tâm đến chiếc xe tăng T-14 Armata mới nhất của Nga. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu New Delhi sẽ muốn mua chiếc T-14 Armata thành phẩm hay mua quyền sản xuất tại các doanh nghiệp của Ấn Độ.
Xuất phát từ những mối quan hệ trong quá khứ, rất có thể T-14 Armata sẽ là nền tảng cho một thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực mới của Ấn Độ, giống như các loại xe tăng của Liên Xô và Nga đã trở thành xe tăng chiến đấu chủ lực của lục quân Ấn Độ như T-72 hay T-90.
Chiến lược chính của Ấn Độ là tiếp tục sản xuất và đưa số lượng xe tăng trong biên chế lên tới 4.500 chiếc, đưa Ấn Độ trở thành cường quốc thứ tư trên thế giới về số lượng xe tăng sau Nga, Mỹ và Trung Quốc và vượt xa đại kình địch Pakistan, do vậy trước mắt, số lượng T-90 Bhishma tiếp tục gia tăng về số lượng trong Quân đội Ấn Độ.