Ngay từ khi mới ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam đã được lịch sử giao phó nhiệm vụ cách mạng to lớn đó là: Lãnh đạo các tầng lớp nhân dân Việt Nam đấu tranh chống thực dân, phong kiến, giành độc lập dân tộc, dân chủ cho nhân dân. Để thực hiện nhiệm vụ đó, nhiều phong trào đấu tranh diễn ra sôi nổi như: phong trào Đông Du, Đông Kinh nghĩa thục... do các sỹ phu yêu nước chịu ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản của cụ Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh lãnh đạo hay khởi nghĩa Yên Bái của Việt Nam Quốc Dân đảng dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Thái Học, Phạm Tuấn Tài... rồi khởi nghĩa nông dân Yên Thế dưới sự lãnh đạo của Hoàng Hoa Thám kéo dài hơn 30 năm... Mặc dù các phong trào đấu tranh diễn ra sôi nổi, rộng khắp các vùng miền, nhưng tất cả các cuộc đấu tranh cuối cùng đều thất bại.
Trước sự bế tắc về lý luận cũng như đường lối của các lực lượng cách mạng Việt Nam trong những năm 20 của thế kỷ XX. Trong bối cảnh đó, dân tộc Việt Nam cần một tổ chức cách mạng đúng đắn, một đội tiên phong dẫn đường, một bộ tham mưu lãnh đạo thì Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đáp ứng kịp thời và đầy đủ những đòi hỏi bức thiết của lịch sử.
Trong tác phẩm Đường Kách mệnh Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Trước hết phải có Đảng Cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với các dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp ở mọi nơi. Đảng có vững, cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thì thuyền mới chạy. Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ trong Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Chương trình tóm tắt và Lời kêu gọi của Đảng khi Đảng mới thành lập, đó là: Chủ trương làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản; đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phong kiến; làm cho nước Việt Nam được độc lập; giải phóng công nhân và nông dân thoát khỏi ách tư bản; mở mang công nghiệp và nông nghiệp; đem lại mọi quyền lợi tự do cho nhân dân…
Thực tiễn hơn 90 năm qua đã chứng minh sự trưởng thành, lớn mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam đã từng bước thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử to lớn của mình. Với những thắng lợi vĩ đại của các cuộc cách mạng: Tháng Tám năm 1945, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946 - 1954) và cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975) do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh vĩ đại, dân tộc Việt Nam trở thành một trong những dân tộc đầu tiên làm cách mạng giải phóng dân tộc thành công ở một nước thuộc địa và lệ thuộc; một trong những dân tộc đầu tiên đánh bại chủ nghĩa thực dân cũ và chủ nghĩa thực dân mới, mở đầu phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ-La tinh và các nước khác trên phạm vi toàn thế giới.
Sau khi hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, đất nước Việt Nam thống nhất, Đảng ta lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc cách mạng XHCN, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh, tình hình đất nước gặp nhiều khó khăn: khủng hoảng về kinh tế, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn do thiếu thốn, đất nước bị bao vây cấm vận…Đứng trước hoàn cảnh đó, Đảng ta đã chủ động khởi xướng và lãnh đạo thành công công cuộc đổi mới đất nước tại Đại hội VI năm 1986 của Đảng ta.
Những thành tựu to lớn trong hơn 35 năm đổi mới trên các lĩnh vực: Kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, quốc phòng - an ninh, quan hệ quốc tế... đã khẳng định tính đúng đắn và sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội. Đất nước ta từ một nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu đã thoát khỏi tình trạng kém phát triển, bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, vững bước trên con đường dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Tại Đại hội XII của Đảng đã đánh giá những thành tựu đã đạt được như sau: “Nền kinh tế đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, quy mô và tiềm lực được nâng lên; kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng - an ninh được tăng cường, giữ vững hòa bình, ổn định; Quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng, hiệu quả. Vị thế, uy tín của nước ta tiếp tục được nâng cao. Dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được phát huy, vv…”
Với những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới đất nước, đặc biệt sự thành công của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định chưa bao giờ đất nước ta có được tiềm lực, cơ đồ, uy tín, vị thế như ngày hôm nay.
Bên cạnh, những thành tựu to lớn của đất nước dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, đất nước ta cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức không nhỏ. Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra vẫn tồn tại và diễn biến phức tạp. Công tác xây dựng Đảng còn không ít hạn chế, khuyết điểm. “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước”. Những khuyết điểm đó rõ ràng là rất nghiêm trọng đối với một đảng có truyền thống cách mạng trên 90 năm như Đảng ta, gây tác hại lớn và lâu dài với Đảng và chế độ, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ, làm cho Đảng dần xa rời bản chất cách mạng và khoa học của một đảng cộng sản chân chính nếu không có giải pháp ngăn chặn hữu hiệu. Những khuyết điểm nêu trên, như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII đã chỉ ra, “làm giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng; làm tổn thương và suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ”. Do vậy, cần phải ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái trong Đảng, tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh phát huy vai trò to lớn của Đảng trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện. Bài học về sự tan rã của Đảng Cộng sản Liên Xô, sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa Xô-viết cách đây hơn 30 năm vẫn còn ý nghĩa nóng hổi cho đến ngày nay đối với nước ta.
Chính vì vậy, để tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam cần kế thừa và phát triển những bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo Nhân dân ta đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Trong quá trình lãnh đạo, Đảng tiếp tục tích cực tổng kết thực tiễn kết hợp với nghiên cứu lý luận để xây dựng Đảng ngày càng trong sạch vững mạnh, giáo dục cán bộ, đảng viên nhận thức ngày càng sâu sắc hơn về vai trò lãnh đạo của Đảng về xây dựng chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội hội ở Việt Nam trong tình hình mới; không ngừng bổ sung, hoàn thiện và nâng cao hiệu lực, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, xã hội nói chung và các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam nói riêng trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Giáo viên Khoa Nhà nước và Pháp luật, Trường Chính trị tỉnh Bình Phước