(QK7 Online) - Chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại Thành phố Hồ Chí Minh được giao nhiệm vụ triển khai kế hoạch xuất bản sách, theo dõi tổ chức bản thảo ở các tỉnh phía Nam. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, Chi nhánh luôn nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy trực tiếp là đồng chí Giám đốc - Tổng biên tập. Công tác xuất bản luôn giữ vững định hướng chính trị, sách xuất bản đẹp, ấn tượng, không sai sót về nội dung, uy tín và vị thế của Chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng được nâng cao.
Cán bộ, biên tập viên, nhân viên Chi nhánh nhận thức lời dạy của Bác: “Mong bạn đọc góp ý kiến, phê bình” là vô cùng cần thiết và thiết thực. Lời dạy của Người đến nay tròn 50 năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị, phải là một người am hiểu về công tác biên tập và xuất bản mới có thể viết ra những lời dạy sâu sắc mà ân tình đến như vậy.
Trong dòng chảy của lịch sử Nhà xuất bản Quân đội nhân dân đã ghi nhận điều này. Lời dạy của Bác chân tình, thắm thiết, là lời của người Cha dạy dỗ đàn con. Đây là niềm vinh dự lớn lao đối với Nhà xuất Quân đội nhân dân. Trong tác phẩm Vì nước, vì dân Bác viết: “…Bác biết các chú văn hay chữ tốt, nhưng dù sao, nhân dân trăm tai nghìn mắt vẫn có nhiều ý kiến thông minh có thể giúp các chú tiến bộ hơn.”
Bản chất của công tác xuất bản là hoạt động truyền bá văn hóa. Các hoạt động sáng tạo văn hóa, các hoạt động khác nhau của đời sống văn hóa đều có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất bản. Hoạt động sáng tạo của các nhà văn, nghệ sĩ, nhà khoa học tạo ra những bản thảo văn hóa khoa học phong phú khác nhau, đó chính là nguồn đề tài, là những vật liệu đầu vào quyết định hoạt động xuất bản. Sáng tác là công việc của các nhà văn, nghệ sĩ, nhà khoa học… các tác giả. Đó là lao động sáng tạo đặc biệt, tạo ra các tác phẩm văn hóa nghệ thuật mang hơi thở của cuộc sống. Mặt khác, biên tập là một nghề có tính sáng tạo cao, bởi nó cùng với tác giả tạo nên các giá trị văn hóa tinh thần, giá trị cơ bản nhất, linh hồn của mỗi xuất bản phẩm. Sáng tác mỗi tác phẩm là sự sáng tạo độc đáo của tác giả, biên tập mỗi tác phẩm cũng là sự tiếp tục sáng tạo, sáng tạo lại của biên tập viên. Do vậy, biên tập là một nghề đầy sức quyến rũ, cho phép biên tập viên phát huy tối đa tính sáng tạo, khả năng tưởng tượng, khả năng nghiên cứu cùng “thăng hoa” với tác giả. Tuy nhiên sự sáng tạo, “thăng hoa” nào cũng đều phụ thuộc vào các yếu tố năng lực của chủ thể, trình độ, tri thức vốn sống, kinh nghiệm của mỗi biên tập viên. Điều này khi trực tiếp làm biên tập viên càng thấm thía lời dạy của Bác: Mong bạn đọc góp ý kiến phê bình.
Đơn cử như trong các công trình khoa học về nghệ thuật quân sự, lịch sử quân sự của các tỉnh miền Tây và miền Đông Nam Bộ, người biên soạn thường hay dùng từ “chém vè” ý là hoạt động du kích trong kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ khi bị địch khủng bố hay tiến công, lực lượng du kích, dân quân tự vệ rút vào hoạt động bí mật hay có hình thức gọi là “chém vè”. “Chém vè” nghĩa từ này: nấp trốn dưới nước hoặc trong bụi rậm (ý này chỉ nói về người). Nhưng khi bản thảo đến Nhà xuất bản nếu biên tập viên không hiểu lại cắt đi và thắc mắc sao lại có từ “chém vè”. Ví dụ nhỏ này chứng tỏ Nhà xuất bản có cố gắng mấy cũng không thể hiểu hết mọi góc cạnh của khoa học vì theo Bác: “Nhân dân có trăm tay nghìn mắt vẫn có ý kiến thông minh có thể giúp các chú tiến bộ”. Thông qua hoạt động biên tập và xuất bản, biên tập viên cùng với tác giả có thể học hỏi, học tập lẫn nhau, học ở bạn đọc phản ánh khi tác phẩm ra đời mà Bác gọi là học nhân dân.
Tác phẩm Mùa hè giá buốt của Nhà văn Văn Lê, khi lần đầu tác giả mang bản thảo đến chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại Thành phố Hồ Chí Minh. Bản thảo gần sáu trăm trang, với một cung trầm buồn chủ đạo bi hùng về những chiến sĩ Tiểu đoàn Bến Nghé, trong chiến dịch Mậu Thân mùa xuân năm 1968, trong đó vang động âm thanh của chiến tranh đã làm xáo trộn tâm hồn người đọc, buộc họ, những ai đã đọc không thể không không day dứt về một thực tại dù đã đi qua. Chiến tranh rất dữ dội, ác liệt, mô tả trực diện, thăng bằng, những mất mát hy sinh, trung thành và phản bội, dũng cảm và hèn nhát, sự sống và cái chết… Nhà văn Văn Lê đặt tên lúc đầu dự định 3 tên sách là: “Mùa hè 68”, “Mùa hè rực lửa” và “Mùa hè giá buốt”… qua trao đổi với bạn văn, với biên tập viên, nhà văn đã cùng với Nhà xuất bản đặt tên khác: Mùa hè giá buốt, tên của tiểu thuyết rất hay, nó gợi một cảm giác về một cuộc chiến tranh đầy khốc liệt và nhìn chiến tranh từ số phận của con người. Để có được sự sáng tạo ấy đòi hỏi biên tập viên phải thấu hiểu nội dung tác giả nghe ý kiến của rất nhiều người trong đó tác giả và bạn đọc. Vì tên sách phải thể hiện bằng những từ đắt nhất, phù hợp nhất với nội dung, tên sách văn học phải hay, hấp dẫn, tránh rập khuôn máy móc. Tránh khó hiểu mập mờ, làm cho người đọc hiểu lầm. Mùa hè giá buốt cái tên nó gợi cách nói về cuộc chiến tàn khốc, cách diễn đạt trái quy luật tự nhiên, mùa hè thường nóng, nhưng ở đây lại “giá buốt” điều này mang tính “dị biệt” mà phàm văn chương những gì dị biệt thường khiến bạn đọc lưu ý. Hay cuốn tiểu thuyết của nhà văn Chu Lai tên “Mưa đỏ”, mưa là buồn, chiến tranh là buồn, đỏ ác liệt là cái bi cái hùng ở trong đó.
Trong những năm qua, Chi nhánh thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng chậm, hoạt động của nhà xuất bản rất khó khăn, tính cạnh tranh vô cùng quyết liệt, nhất là cạnh tranh bản thảo với các đơn vị: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Trẻ. Sự cạnh tranh quyết liệt về tiến độ thời gian, bản thảo, chất lượng, kỹ mỹ thuật, giá thành, cơ chế chính sách... Vấn đề đó đòi hỏi biên tập cần phải ghi nhớ lời căn dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khiêm tốn, lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp, nhất là ý kiến của các cộng tác viên và bạn đọc.
Thị trường xuất bản của Thành phố Hồ Chí Minh rất sôi động, là thành phố có nhiều ý tưởng đầu tiên về Phố sách, Ngày sách, công tác xuất bản đa dạng, phong phú cả nội dung và hình thức. Tính đặc thù mà các Nhà xuất bản của Thành phố Hồ Chí Minh quan niệm, nghề biên tập viên không chỉ là “bà đỡ” mà ngoài tri thức chuyên môn khoa học, người biên tập phải cần giỏi marketing và tin học để đề xuất nhiều đề tài, khai thác được nhiều bản thảo giá trị, phát hành số lượng lớn để nâng cao hiệu quả xuất bản. Vì vậy đòi hỏi mỗi biên tập viên ngoài năng lực biên tập cần phải có khả năng tổ chức bản thảo tốt, nắm bắt thị trường. Thị trường đòi hỏi những gì mà bạn đọc quan tâm. Đây vẫn là lĩnh vực khó nhất của các nhà xuất bản chuyên nghiệp hiện nay.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thực hiện lời dạy của Bác, Chi nhánh cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các giải pháp chủ yếu sau:
Trước hết, cần làm thay đổi nhận thức của đội ngũ cán bộ, biên tập viên về nhiệm vụ xuất bản trong đó khiêm tốn lắng nghe ý kiến của cộng tác viên, bạn đọc và tổ chức bản thảo phải chủ động, sáng tạo trong chiếm lĩnh thị trường và khách hàng, chống tư tưởng thụ động. Bám sát nhu cầu của các đơn vị cơ sở, nhu cầu khách hàng trong và ngoài quân đội, tổ chức gặp mặt cộng tác viên ở Quân khu 7, Quân đoàn 4, Quân khu 9, Bộ Tư lệnh Hải quân, Biên phòng, Cảnh sát biển, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Cục cảng Hàng không các đơn vị trực thuộc Bộ trên địa bàn. Coi trọng và quan tâm đặc biệt tới các cộng tác viên chủ chốt.
Hai là, chủ động tổ chức nhiều bản thảo giúp các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội trong xuất bản ấn phẩm có giá trị tư tưởng giáo dục truyền thống nhân dịp các ngày lễ của đơn vị và Thành phố Hồ Chí Minh. Thông qua các hoạt động ra mắt sách, giao lưu với các nhân chứng lịch sử, nhà văn tạo ra sức lan tỏa những giá trị kết tinh nội dung hàn lâm của sách để đi vào đời sống độc giả một cách tinh tế nhanh và mạnh mẽ hơn, thông qua đó khẳng định vị thế và thương hiệu của Nhà xuất bản Quân đội nhân dân.
Ba là, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, quảng bá thương hiệu và nhận diện thương hiệu. Xuất bản nhiều công trình sách lý luận quân sự của Đảng, sách lịch sử quân sự, lịch sử hồi ký chiến tranh.
Bốn là, thực hiện nghiêm quy trình xuất bản, coi trọng vai trò của biên tập viên là “bà đỡ” những tác phẩm và cũng là người “gác cửa” cho Đảng và Nhà nước trên mặt trận văn hóa tư tưởng - một lĩnh vực đang có diễn biến phức tạp trong tình hình hiện nay. Trách nhiệm đó thật nặng nề đòi hỏi từng biên tập viên của Chi nhánh phải có nhiều tâm huyết với nghề. Tiếp thu ý kiến phê bình của cộng tác viên, bạn đọc, coi trọng hình thức của tác phẩm hay còn gọi là trình bày sách.
Chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại Thành phố Hồ Chí Minh nhận thức rằng kỷ niệm 50 năm học tập và làm theo lời Bác Hồ dạy: “Mong bạn đọc góp ý kiến phê bình” là nội dung quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ. Chi nhánh sẽ xây dựng kế hoạch, tự bồi dưỡng, ý thức trách nhiệm bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, nhân viên, đặc biệt là trình độ, nhận thức, trách nhiệm của biên tập viên với nội dung xuất bản phẩm. Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh cần tăng cường đoàn kết, khiêm tốn học hỏi các cộng tác viên, trình độ chuyên môn nghiệp vụ xử lý bản thảo theo quy trình chặt chẽ đúng nguyên tắc là cơ sở hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Cán bộ, biên tập viên, nhân viên Chi nhánh nhận thức lời dạy của Bác: “Mong bạn đọc góp ý kiến, phê bình” là vô cùng cần thiết và thiết thực. Lời dạy của Người đến nay tròn 50 năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị, phải là một người am hiểu về công tác biên tập và xuất bản mới có thể viết ra những lời dạy sâu sắc mà ân tình đến như vậy.
Trong dòng chảy của lịch sử Nhà xuất bản Quân đội nhân dân đã ghi nhận điều này. Lời dạy của Bác chân tình, thắm thiết, là lời của người Cha dạy dỗ đàn con. Đây là niềm vinh dự lớn lao đối với Nhà xuất Quân đội nhân dân. Trong tác phẩm Vì nước, vì dân Bác viết: “…Bác biết các chú văn hay chữ tốt, nhưng dù sao, nhân dân trăm tai nghìn mắt vẫn có nhiều ý kiến thông minh có thể giúp các chú tiến bộ hơn.”
Bản chất của công tác xuất bản là hoạt động truyền bá văn hóa. Các hoạt động sáng tạo văn hóa, các hoạt động khác nhau của đời sống văn hóa đều có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất bản. Hoạt động sáng tạo của các nhà văn, nghệ sĩ, nhà khoa học tạo ra những bản thảo văn hóa khoa học phong phú khác nhau, đó chính là nguồn đề tài, là những vật liệu đầu vào quyết định hoạt động xuất bản. Sáng tác là công việc của các nhà văn, nghệ sĩ, nhà khoa học… các tác giả. Đó là lao động sáng tạo đặc biệt, tạo ra các tác phẩm văn hóa nghệ thuật mang hơi thở của cuộc sống. Mặt khác, biên tập là một nghề có tính sáng tạo cao, bởi nó cùng với tác giả tạo nên các giá trị văn hóa tinh thần, giá trị cơ bản nhất, linh hồn của mỗi xuất bản phẩm. Sáng tác mỗi tác phẩm là sự sáng tạo độc đáo của tác giả, biên tập mỗi tác phẩm cũng là sự tiếp tục sáng tạo, sáng tạo lại của biên tập viên. Do vậy, biên tập là một nghề đầy sức quyến rũ, cho phép biên tập viên phát huy tối đa tính sáng tạo, khả năng tưởng tượng, khả năng nghiên cứu cùng “thăng hoa” với tác giả. Tuy nhiên sự sáng tạo, “thăng hoa” nào cũng đều phụ thuộc vào các yếu tố năng lực của chủ thể, trình độ, tri thức vốn sống, kinh nghiệm của mỗi biên tập viên. Điều này khi trực tiếp làm biên tập viên càng thấm thía lời dạy của Bác: Mong bạn đọc góp ý kiến phê bình.
Đơn cử như trong các công trình khoa học về nghệ thuật quân sự, lịch sử quân sự của các tỉnh miền Tây và miền Đông Nam Bộ, người biên soạn thường hay dùng từ “chém vè” ý là hoạt động du kích trong kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ khi bị địch khủng bố hay tiến công, lực lượng du kích, dân quân tự vệ rút vào hoạt động bí mật hay có hình thức gọi là “chém vè”. “Chém vè” nghĩa từ này: nấp trốn dưới nước hoặc trong bụi rậm (ý này chỉ nói về người). Nhưng khi bản thảo đến Nhà xuất bản nếu biên tập viên không hiểu lại cắt đi và thắc mắc sao lại có từ “chém vè”. Ví dụ nhỏ này chứng tỏ Nhà xuất bản có cố gắng mấy cũng không thể hiểu hết mọi góc cạnh của khoa học vì theo Bác: “Nhân dân có trăm tay nghìn mắt vẫn có ý kiến thông minh có thể giúp các chú tiến bộ”. Thông qua hoạt động biên tập và xuất bản, biên tập viên cùng với tác giả có thể học hỏi, học tập lẫn nhau, học ở bạn đọc phản ánh khi tác phẩm ra đời mà Bác gọi là học nhân dân.
Tác phẩm Mùa hè giá buốt của Nhà văn Văn Lê, khi lần đầu tác giả mang bản thảo đến chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại Thành phố Hồ Chí Minh. Bản thảo gần sáu trăm trang, với một cung trầm buồn chủ đạo bi hùng về những chiến sĩ Tiểu đoàn Bến Nghé, trong chiến dịch Mậu Thân mùa xuân năm 1968, trong đó vang động âm thanh của chiến tranh đã làm xáo trộn tâm hồn người đọc, buộc họ, những ai đã đọc không thể không không day dứt về một thực tại dù đã đi qua. Chiến tranh rất dữ dội, ác liệt, mô tả trực diện, thăng bằng, những mất mát hy sinh, trung thành và phản bội, dũng cảm và hèn nhát, sự sống và cái chết… Nhà văn Văn Lê đặt tên lúc đầu dự định 3 tên sách là: “Mùa hè 68”, “Mùa hè rực lửa” và “Mùa hè giá buốt”… qua trao đổi với bạn văn, với biên tập viên, nhà văn đã cùng với Nhà xuất bản đặt tên khác: Mùa hè giá buốt, tên của tiểu thuyết rất hay, nó gợi một cảm giác về một cuộc chiến tranh đầy khốc liệt và nhìn chiến tranh từ số phận của con người. Để có được sự sáng tạo ấy đòi hỏi biên tập viên phải thấu hiểu nội dung tác giả nghe ý kiến của rất nhiều người trong đó tác giả và bạn đọc. Vì tên sách phải thể hiện bằng những từ đắt nhất, phù hợp nhất với nội dung, tên sách văn học phải hay, hấp dẫn, tránh rập khuôn máy móc. Tránh khó hiểu mập mờ, làm cho người đọc hiểu lầm. Mùa hè giá buốt cái tên nó gợi cách nói về cuộc chiến tàn khốc, cách diễn đạt trái quy luật tự nhiên, mùa hè thường nóng, nhưng ở đây lại “giá buốt” điều này mang tính “dị biệt” mà phàm văn chương những gì dị biệt thường khiến bạn đọc lưu ý. Hay cuốn tiểu thuyết của nhà văn Chu Lai tên “Mưa đỏ”, mưa là buồn, chiến tranh là buồn, đỏ ác liệt là cái bi cái hùng ở trong đó.
Trong những năm qua, Chi nhánh thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng chậm, hoạt động của nhà xuất bản rất khó khăn, tính cạnh tranh vô cùng quyết liệt, nhất là cạnh tranh bản thảo với các đơn vị: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Trẻ. Sự cạnh tranh quyết liệt về tiến độ thời gian, bản thảo, chất lượng, kỹ mỹ thuật, giá thành, cơ chế chính sách... Vấn đề đó đòi hỏi biên tập cần phải ghi nhớ lời căn dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khiêm tốn, lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp, nhất là ý kiến của các cộng tác viên và bạn đọc.
Thị trường xuất bản của Thành phố Hồ Chí Minh rất sôi động, là thành phố có nhiều ý tưởng đầu tiên về Phố sách, Ngày sách, công tác xuất bản đa dạng, phong phú cả nội dung và hình thức. Tính đặc thù mà các Nhà xuất bản của Thành phố Hồ Chí Minh quan niệm, nghề biên tập viên không chỉ là “bà đỡ” mà ngoài tri thức chuyên môn khoa học, người biên tập phải cần giỏi marketing và tin học để đề xuất nhiều đề tài, khai thác được nhiều bản thảo giá trị, phát hành số lượng lớn để nâng cao hiệu quả xuất bản. Vì vậy đòi hỏi mỗi biên tập viên ngoài năng lực biên tập cần phải có khả năng tổ chức bản thảo tốt, nắm bắt thị trường. Thị trường đòi hỏi những gì mà bạn đọc quan tâm. Đây vẫn là lĩnh vực khó nhất của các nhà xuất bản chuyên nghiệp hiện nay.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thực hiện lời dạy của Bác, Chi nhánh cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các giải pháp chủ yếu sau:
Trước hết, cần làm thay đổi nhận thức của đội ngũ cán bộ, biên tập viên về nhiệm vụ xuất bản trong đó khiêm tốn lắng nghe ý kiến của cộng tác viên, bạn đọc và tổ chức bản thảo phải chủ động, sáng tạo trong chiếm lĩnh thị trường và khách hàng, chống tư tưởng thụ động. Bám sát nhu cầu của các đơn vị cơ sở, nhu cầu khách hàng trong và ngoài quân đội, tổ chức gặp mặt cộng tác viên ở Quân khu 7, Quân đoàn 4, Quân khu 9, Bộ Tư lệnh Hải quân, Biên phòng, Cảnh sát biển, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Cục cảng Hàng không các đơn vị trực thuộc Bộ trên địa bàn. Coi trọng và quan tâm đặc biệt tới các cộng tác viên chủ chốt.
Hai là, chủ động tổ chức nhiều bản thảo giúp các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội trong xuất bản ấn phẩm có giá trị tư tưởng giáo dục truyền thống nhân dịp các ngày lễ của đơn vị và Thành phố Hồ Chí Minh. Thông qua các hoạt động ra mắt sách, giao lưu với các nhân chứng lịch sử, nhà văn tạo ra sức lan tỏa những giá trị kết tinh nội dung hàn lâm của sách để đi vào đời sống độc giả một cách tinh tế nhanh và mạnh mẽ hơn, thông qua đó khẳng định vị thế và thương hiệu của Nhà xuất bản Quân đội nhân dân.
Ba là, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, quảng bá thương hiệu và nhận diện thương hiệu. Xuất bản nhiều công trình sách lý luận quân sự của Đảng, sách lịch sử quân sự, lịch sử hồi ký chiến tranh.
Bốn là, thực hiện nghiêm quy trình xuất bản, coi trọng vai trò của biên tập viên là “bà đỡ” những tác phẩm và cũng là người “gác cửa” cho Đảng và Nhà nước trên mặt trận văn hóa tư tưởng - một lĩnh vực đang có diễn biến phức tạp trong tình hình hiện nay. Trách nhiệm đó thật nặng nề đòi hỏi từng biên tập viên của Chi nhánh phải có nhiều tâm huyết với nghề. Tiếp thu ý kiến phê bình của cộng tác viên, bạn đọc, coi trọng hình thức của tác phẩm hay còn gọi là trình bày sách.
Chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại Thành phố Hồ Chí Minh nhận thức rằng kỷ niệm 50 năm học tập và làm theo lời Bác Hồ dạy: “Mong bạn đọc góp ý kiến phê bình” là nội dung quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ. Chi nhánh sẽ xây dựng kế hoạch, tự bồi dưỡng, ý thức trách nhiệm bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, nhân viên, đặc biệt là trình độ, nhận thức, trách nhiệm của biên tập viên với nội dung xuất bản phẩm. Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh cần tăng cường đoàn kết, khiêm tốn học hỏi các cộng tác viên, trình độ chuyên môn nghiệp vụ xử lý bản thảo theo quy trình chặt chẽ đúng nguyên tắc là cơ sở hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Thượng tá Thạc sĩ Phạm Văn Trường
Trưởng chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại TP Hồ Chí Minh
và Thiếu tá Nguyễn Văn Cường – Học viện chính trị - Bộ Quốc phòng
Trưởng chi nhánh Nhà xuất bản Quân đội nhân dân tại TP Hồ Chí Minh
và Thiếu tá Nguyễn Văn Cường – Học viện chính trị - Bộ Quốc phòng