(QK7 Online) - Ngày 05/8/1964 Mỹ cho máy bay ném bom đánh phá vào các địa điểm ven biển của miền Bắc nước ta: Cảng Gianh (Quảng Bình), Vinh - Bến Thủy (Nghệ An), Lạch Trường (Thanh Hoá), Bãi Cháy (Quảng Ninh) …, mở đầu cho cuộc chiến tranh phá hoại quy mô lớn vào miền Bắc Việt Nam.
Bộ Quốc phòng quyết định mở mặt trận trên không, gấp rút đưa Trung đoàn Không quân 921 đang huấn luyện tại sân bay Mông Tự, Trung Quốc về nước tham gia chiến đấu.
Bộ Quốc phòng quyết định mở mặt trận trên không, gấp rút đưa Trung đoàn Không quân 921 đang huấn luyện tại sân bay Mông Tự, Trung Quốc về nước tham gia chiến đấu.
Bác Hồ thăm và chúc Tết cán bộ, chiến sĩ Đoàn Không quân Sao Đỏ (2-1967). Ảnh: Tư liệu.
Ngày 06/8/1964, những chiếc MiG 17 chuyển sân thành công từ sân bay Mông Tự về hạ cánh an toàn trên sân bay Nội Bài. Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện, phi công bay dẫn đầu đội hình chuyển sân hạ cánh an toàn.
Tuy chuyển sân về nước an toàn với toàn bộ phi công và máy bay, nhưng lực lượng Không quân vẫn tập trung vào nhiệm vụ chính là huấn luyện hoàn thiện các bài bay ứng dụng trong chiến đấu, giữ bí mật tuyệt đối. Cuối tháng 2/1965, Trung đoàn đã cơ bản hoàn thành chương trình huấn luyện ứng dụng chiến đấu cho phi công và sẵn sàng tham gia chiến đấu. Được cấp trên cho phép, Trung đoàn KQ 921 quyết định chọn ngày 3/4/1965 làm ngày ra quân trận đầu.
Với ý nghĩa của ngày ra quân trận đầu, mở mặt trận trên không nên từ các cấp chỉ huy, phi công, các bộ phận mặt đất đều có quyết tâm rất cao. Các đồng chí lãnh đạo, chỉ huy của Quân chủng đều có mặt tại Sở chỉ huy Quân chủng cùng với kíp dẫn đường giỏi. Tại Sở chỉ huy Trung đoàn KQ 921, Ban chỉ huy Trung đoàn và kíp trực cũng đã sẵn sàng; các biên đội trực chiến cũng đã sẵn sàng xuất kích.
Sáng ngày 3/4/1965, theo phương án đã chuẩn bị, biên đội nghi binh do phi công Trần Hanh bay số 1 được lệnh cất cánh trước, bay ở độ cao 6.000m trên vùng trời khu vực Ninh Bình với nhiệm vụ nghi binh và sẵn sàng yểm trợ cho biên đội tấn công.
Mấy phút sau, biên đội tấn công do phi công Phạm Ngọc Lan chỉ huy, gồm 4 máy bay MiG 17 do các phi công: Phạm Ngọc Lan, Phan Văn Túc, Hồ Văn Quỳ, Trần Minh Phương được lệnh xuất kích.
Sau khi Sở chỉ huy dẫn biên đội vào vị trí thuận lợi, số 4 Trần Minh Phương phát hiện mục tiêu; số 1 Phạm Ngọc Lan ra lệnh biên đội triển khai chiến đấu. Phát hiện một chiếc F8 của Hải quân Mỹ, Phạm Ngọc Lan nhanh chóng bám theo và đưa chiếc F8 vào vòng ngắm, đến đúng cự ly anh nổ súng, chiếc F8 trúng đạn bốc cháy và lao xuống đất. Lúc này là 10 giờ 14 phút ngày 3/4/1965, giờ phút lịch sử khi máy bay tiêm kích của KQNDVN lần đầu tiên đã hạ gục một chiếc máy bay phản lực F8 của Mỹ. Trong trận ra quân đầu tiên, các phi công tiêm kích của KQNDVN đã bắn rơi 2 chiếc máy bay F8 của Hải quân Mỹ.
Ngày 4/4/1965, biên đội 4 chiếc MiG17: Trần Hanh, Phạm Giấy, Lê Minh Huân, Trần Nguyên Năm xuất kích và lập công xuất sắc: bắn rơi 2 máy bay F105 Thần Sấm của Mỹ.
Ngày 5-4-1965, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã trực tiếp nghe Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân báo cáo. Đại tướng đã biểu dương và đánh giá cao trận thắng có nhiều ý nghĩa, vừa có tác dụng cổ vũ, rèn luyện bộ đội, vừa là tiền đề cho các chiến thắng sau này. Đại tướng kết luận: “Không quân ta có thể đánh thắng được không quân Mỹ, qua trận đánh này các đồng chí cần rút kinh nghiệm để chuẩn bị đánh trận sau tốt hơn”.
Với chiến thuật, phương án dẫn đường đã được chuẩn bị kỹ lưỡng và cách đánh sáng tạo của phi công, những chiếc MiG 17 lạc hậu vẫn hoàn toàn có thể bắn hạ những máy bay hiện đại nhất của Mỹ thời đó.
Những trận không chiến sau này của MiG 17 với Không quân Mỹ đã chứng minh điều này: Không chỉ F8, F105 bị hạ mà sau này MiG 17 của KQNDVN còn lập công bắn rơi nhiều loại máy bay của Mỹ kể cả máy bay F4.
Sẵn sàng cất cánh.
Cũng trong ngày 5/4/1965, sau những chiến thắng của KQNDVN lần đầu bắn rơi máy bay phản lực Mỹ, mở mặt trận trên không, Bác Hồ đã gửi thư khen ngợi Bộ đội Không quân:
“Các chú đã chiến đấu dũng cảm, đã tiêu diệt máy bay Mỹ. Các chú đã thực hiện khẩu hiệu “Đã đánh là thắng”. Như thế là xứng đáng với truyền thống anh hùng của quân và dân ta. Bác gửi lời khen ngợi các chú và nhắc các chú phải luôn luôn:
- Nâng cao tinh thần “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Thắng không kiêu, khó không nản.
- Ra sức rèn luyện để tiến bộ mãi mãi.
- Đoàn kết chặt chẽ với các đơn vị bạn và với nhân dân.
Chúc các chú lập nhiều chiến công hơn nữa”.
Những chiến công và sự trưởng thành của KQNDVN đều được sự quan tâm sâu sắc, sự chỉ đạo sát sao của Bác Hồ. Ngay từ thời gian đầu khi Trung đoàn KQ 921 mới về nước, Bác đã đến thăm và động viên Trung đoàn. Ngày 9/11/1964, tại sân bay Nội Bài, Bác ân cần căn dặn cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn: “Tổ tiên ta từ xưa đã có những chiến công oanh liệt trên sông, trên biển như Bạch Đằng, Hàm Tử; trên bộ như Chi Lăng, Vạn Kiếp, Đống Đa… Ngày nay chúng ta phải mở mặt trận trên không thắng lợi. Trách nhiệm ấy trước hết là của các chú. Không quân ta tuy sinh sau, nhưng đã được thừa hưởng những di sản đấu tranh cách mạng vô cùng quý báu của dân tộc ta, Đảng ta. Hãy phát huy truyền thống đó bằng những chiến công trên bầu trời”.
Bộ đội Không quân nhân dân Việt Nam đã nghiêm túc làm theo lời Bác dạy. Lớp lớp phi công, cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên KQNDVN đã nêu cao bản lĩnh chính trị, vươn lên làm chủ khoa học - kỹ thuật, làm chủ bầu trời, góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia và chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Nguyễn Việt Cường